Porte de Berne

Porte de Berne, także: (pol.) Brama Berneńska, (fr.) Tour-Porte de Berne, (niem.) Berntor – jedna z kilku zachowanych bram miejskich Fryburga w Szwajcarii. Jej nazwa związana jest z tym, iż przez nią wychodziła droga z miasta w kierunku Berna^[1].

Brama znajduje się na prawym brzegu rzeki Sarine, niemal tuż nad jej brzegiem, w miejscu, do którego od strony wschodniej schodził stokiem od Kociej Wieży ciąg muru obronnego, w pobliżu krytego mostu na Sarine, zwanego też Berneńskim (Pont de Berne)^[1].

Od strony średniowiecznego miasta dochodzi do niej Rue des Forgerons, zaś po drugiej stronie bramy zaczyna się Route des Neigles.

Pierwsza brama istniała w tym miejscu już w XIII w. Powstała zapewne w latach 1270–1290^[2] wraz z rozwojem położonej nad samą rzeką dzielnicy Auge. Obecna została zbudowana przez mistrza Rudy’ego de Hohenberg w roku 1383, o czym świadczy data wyryta w kamieniu. Była przebudowywana w latach 1402–1418^[3].

Podobnie jak większość najstarszych baszt i bram Fryburga, Porte de Berne była pierwotnie budowlą w formie baszty łupinowej (otwartej od strony miasta). Zamurowano ją w późniejszym czasie. Po pożarze w 1660 r. była remontowana i nakryta nowym dachem ^[3].

Obecna brama jest murowana z kamienia, na planie zbliżonym do kwadratu, 6-kondygnacyjna, wysoka na 24 m. W górnych partiach od strony miasta zamurowanie z cegły. Dach wielopołaciowy, kryty dachówką ceramiczną, na najwyższej kondygnacji nakrywa zachowane drewniane ganki straży. Zachowały się skrzydła bramne i pozostałości systemu mostu zwodzonego^[2]. Od strony zewnętrznej ponad otworem bramnym machikuł w formie wykuszu z 1587 r., nakryty kopułką z lat 60. XVII w. Poniżej wykuta w piaskowcu płaskorzeźba z herbem miasta (korona podtrzymywana przez dwa lwy) z roku 1664^[3].