Powstanie w Walcach

Powstanie w Walcach
Czas

11–13 lipca 1945

Miejsce

Walce, powiat prudnicki

Terytorium

Polska

Przyczyna

niezadowolenie niemieckiej ludności z polskiej władzy państwowej

Wynik

prześladowanie uczestników

Strony konfliktu
 Rzeczpospolita Polska: Niemcy mieszkańcy Walców
Dowódcy
ppor. Kazimierz Wrona (MO Prudnik) Kubica
Straty
2 zabitych
Położenie na mapie powiatu prudnickiego w 1950 r.
Mapa konturowa powiatu prudnickiego w 1950 r., po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia50°22′19″N 18°00′30″E/50,371944 18,008333

Powstanie w Walcach, zwane również buntem w Walcach – wystąpienie niemieckiej i śląskiej ludności zamieszkującej wieś Walce, wówczas w powiecie prudnickim na Górnym Śląsku przeciwko polskim władzom, do którego doszło w lipcu 1945[1].

Tło sytuacyjne

Armia Czerwona wkroczyła do Walców w drodze na Prudnik podczas operacji górnośląskiej w marcu 1945. Miejscowa ludność padła ofiarą przemocy i grabieży ze strony radzieckich żołnierzy[2]. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[3]. Polska administracja zapewniała mieszkańcom ochronę, jednak zaczęła konfiskować mienie i prześladować miejscową ludność autochtoniczną. 9 lipca 1945 doszło do buntu przeciwko Milicji Obywatelskiej i polskiej władzy w pobliskiej wsi Kórnica, zwanego powstaniem kórnickim. Wystąpienie zostało stłumione przez siły milicyjne i wojskowe z Prudnika[4].

Przebieg powstania

Wydarzenia w Kórnicy stały się inspiracją dla niezadowolonych z opresyjnej polskiej władzy państwowej mieszkańców Walców. Swój bunt rozpoczęli 11 lipca 1945, dwa dni po powstaniu kórnickim[5]. Tłum złożony z dzieci, kobiet i mężczyzn uzbrojony w kije i motyki ruszył rankiem pod dom, w którym mieszkał kierownik miejscowej polskiej szkoły Bogusław Wesoły wraz z dwiema nauczycielkami: Martą Matlik i S. Pilich. Mieszkańcy wznosili okrzyki „antypaństwowe, antypolskie i skierowane przeciwko polskim władzom szkolnym”. Obrzucili budynek kamieniami, wybijając kilka szyb. Jeden z uczestników ściągnął bosakiem polską flagę z budynku, po czym ją podeptał[6].

Mieszkańcy wyłamali drzwi do domu i wdarli się do środka. Według raportu Milicji Obywatelskiej z Prudnika, przebywających wewnątrz budynku nauczycieli uratował rosyjski żołnierz Fiodor Filipowicz oraz furman Marek Władysław[6].

13 lipca do Walców wkroczył uzbrojony oddział milicji z Prudnika, dowodzony przez podporucznika Kazimierza Wronę. Zbuntowani mieszkańcy wsi kilka razy ostrzelali polskich milicjantów. Alwis Grasow oddał ostrzał z broni automatycznej. Podporucznik Wrona zezwolił milicjantom używać broni[6][2].

W trakcie ucieczki, milicjanci zastrzelili jedną osobę. Nie udało się ustalić jej tożsamości, gdyż nie miała żadnych dokumentów. Zastrzelili również strzelającego z broni automatycznej Alwisa Grasow, zidentyfikowanego jako SS-man z Westfalii[6].

Konsekwencje

Komenda milicji w Prudniku za osobę odpowiedzialną za bunt uznała miejscowego niemieckiego nauczyciela nazwiskiem Kubica. Zgodnie z prośbą polskiego nauczycielstwa, prudnicki komendant powiatowy MO ustanowił stały komisariat w Walcach[6].

Do wystąpienia przeciwko polskiemu nauczycielstwu doszło także w pobliskiej wsi Kierpień, gdzie kobiety pobiły polskiego nauczyciela za znęcanie się nad ich dziećmi, ponieważ mówiły wyłącznie po niemiecku lub śląsku[5].

Przypisy

  1. ↑ Smarzly 2021 ↓, s. 122.
  2. 1 2 Krzysztof Strauchmann, Bunt śląskich kobiet [online], Nasza Historia, 10 września 2022 [dostęp 2025-02-28].
  3. ↑ Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  4. ↑ Andreas Smarzly. Pół dnia wolności – wypadki kórnickie latem 1945 roku. „Ziemia Prudnicka”, s. 35–39, 2005. Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”.
  5. 1 2 Smarzly 2021 ↓, s. 123.
  6. 1 2 3 4 5 Krzysztof Strauchmann, Nieznana historia Opolszczyzny. Jak śląskie baby pobiły milicjantów i zdobyły komisariat [online], Nowa Trybuna Opolska, 31 lipca 2024 [dostęp 2025-02-28].

Bibliografia

  • Andreas Smarzly. Der Körnitzer Aufstand 1945. „Schlesische Geschichtsblätter – Zeitschrift für Regionalgeschichte Schlesiens”. 47, 2021. Karlstadt. 
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.