Przekroczenie kosztów
Przekroczenie planowanych kosztów inwestycji – nieoczekiwane przekroczenie budżetu inwestycji z powodu niedoszacowania rzeczywistego kosztu przedsięwzięcia. Przekroczenie kosztów występuje często w budownictwie, inwestycjach w infrastrukturę oraz technologii.
Przekroczenia kosztów nie należy mylić z eskalacją kosztów, która oznacza prognozowany wzrost budżetowanych kosztów rok do roku w okresie objętym prognozą.
Przyczyny
Istnieją następujące przyczyny przekroczenia planowanych kosztów inwestycji: techniczne, psychologiczne i polityczno-ekonomiczne. Przyczyny techniczne są efektem niedoskonałych metod prognozowania, słabej jakości danych źródłowych itd. Przyczyny psychologiczne opierają się na skłonności kosztorysantów do optymizmu przy kalkulacji planowanych do poniesienia kosztów. Natomiast przyczyny polityczno-ekonomiczne są efektem celowych działań interesariuszy projektu w fazie jego planowania.
Opis przekroczenia kosztów
Przekroczenie kosztów może być przedstawione na kilka sposobów:
- jako procent całkowitych wydatków
- jako procent oryginalnego budżetu
- jako przekroczenie oryginalnego budżetu.
Przykładowo, przy inwestycji polegającej na budowie mostu, dla którego założone w budżecie koszty wynosiły $100 mln, a rzeczywiście poniesione koszty wyniosły $150 mln – korzystając z powyższych sposobów – przekroczenie planowanych kosztów inwestycji można opisać jako:
- przekroczenie zaplanowanych kosztów wyniosło 33% całkowitych wydatków,
- budżet projektu wzrósł do 150% pierwotnie założonego budżetu,
- przekroczenie wyniosło 50% pierwotnie założonego budżetu.
Przykłady projektów z dużymi przekroczeniami kosztów
Australia
Park Olimpijski w Sydney
Sydney Opera House
Kanada
Dania
Egipt
Japonia
Korea Północna
Panama
Szwecja
Kanał Gotyjski
Tunel Hallandsås
Wielka Brytania
Humber Bridge
O2 Arena
budynek parlamentu szkockiego
Stany Zjednoczone
Big Dig
port lotniczy Denver
Lockheed F-22 Raptor
teleskop Hubble’a
Lockheed Martin F-35 Lightning II
Paw Paw Tunnel
Bell-Boeing V-22 Osprey
Wielonarodowe
Zobacz też
Bibliografia
- Komisja Europejska: Przewodnik po analizie kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych. www.mos.gov.pl. [dostęp 2015-12-13].
- KPMG International: 2015 Global Construction Project Owner’s Survey: Climbing the curve. www.kpmg.com. [dostęp 2015-12-13].