Przetoka gardłowo-skórna
Przetoka gardłowo-skórna (łac. fistula pharyngocutanea) – jest jednym z powikłań po laryngektomii całkowitej. Jej częstość według różnych autorów jest zróżnicowana i wynosi od 7,6% do 50%[1]. Najczęściej przetoka gardłowo-skórna powstaje w pierwszym tygodniu po laryngektomii. Przyczyn powstawania przetok gardłowo-skórnych jest wiele. Do najczęstszych z nich należą:
- wcześniejsze wykonanie tracheotomii
- stany niedożywienia
- stan po radioterapii na okolicę szyi (najczęściej wcześniejsze leczenie raka krtani)
- brak marginesów (dodatni wynik) w preparacie operacyjnym usuniętych tkanek
- zakażenie rany
- obecność komórek nowotworowych w brzegach rany po laryngektomii
- zbyt wczesne odżywianie doustne (rozejście się rany zszytego gardła)
- wymioty po laryngektomii
Objawy
- obrzęk i zaczerwienienie brzegów rany operacyjnej
- tkliwość, bolesność rany
- wyciek ropy lub śliny po otwarciu rany
- samoistne rozejście się rany z wyciekiem śliny lub treści ropnej
- wznowa choroby nowotworowej w ranie
Diagnostyka
Zwykle opiera się na badaniu: rozejście się brzegów rany i inne typowe objawy potwierdzają rozpoznanie. Niekiedy można zastosowac próbę prowokacyjną: test połykania wodnego roztworu gencjany. Jej obecność w ranie potwierdza obecność przetoki. Celem określenia zakażenia przetoki niekiedy pobiera się wymaz z rany do badania mikrobiologicznego.
Leczenie
- sonda odżywcza do żołądka – celem odbarczenia gardła, w którym jest przetoka
- zakaz przyjmowania pokarmów stałych i płynnych drogą doustną
- codzienna toaleta rany (zmiany opatrunków nawet 2x dziennie) – dokładne przemywanie rany, z odsysaniem treści wydobywającej się przez przetokę, pobudzanie do ziarninowania, opatrunek uciskowy
- antybiotykoterapia drogą parenteralną
- w przypadku niezamknięcia się przetoki należy rozważyć jej zamknięcie operacyjne (zwykle po 3 tygodniach, według niektórych autorów po 6)
Rokowanie
Leczenie dużych przetok wymaga często pracochłonnej wielomiesięcznej pielęgnacji. Mimo to rokowanie jest dobre. Zwykle przetoki zamykają się samoistnie lub zamykane są operacyjnie. Niepewne rokowanie występuje, gdy w brzegach rany doszło do wznowy choroby nowotworowej.
Przypisy
- ↑ Kozłowski Z, Pietruszewska W, Radwan B. Występowanie przetok gardłowo-skórnych po operacjach całkowitego usunięcia krtani. „Otolaryngol Pol”. 53 (30), s. 726, 1999.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.