Pustelnik czarny

Pustelnik czarny
Threnetes niger[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Pustelnik czarny na XIX-wiecznej rycinie
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

krótkonogie

Rodzina

kolibrowate

Podrodzina

pustelniki

Rodzaj

Threnetes

Gatunek

pustelnik czarny

Synonimy
  • Trochilus niger Linnaeus, 1758[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Pustelnik czarny[4] (Threnetes niger) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae). Występuje w północnej części Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Występowanie

Pustelnik czarny występuje w Gujanie Francuskiej i daleko na północnym wschodzie Brazylii (w stanie Amapá i północnej części stanu Pará)[3][5]. Jego głównym naturalnym siedliskiem są wilgotne, tropikalne lasy nizinne[3], ale występuje też w lasach nadrzecznych, lasach bagiennych, lasach wtórnych, na pastwiskach z zaroślami czy na plantacjach[5].

Systematyka

Taksonomia i systematyka pustelnika czarnego i jasnosternego (Threnetes leucurus) była dyskusyjna. Autorzy 5. tomu Handbook of the Birds of the World (1999) uznali ten gatunek za melanistyczny wariant pustelnika jasnosternego i włączyli T. leucurus do T. niger[6][a]. Z drugiej strony, w 2003 roku Południowoamerykański Komitet Klasyfikacyjny (South American Classification Committee) uznał T. niger i T. leucurus za dwa różne gatunki, z powodu niewystarczającej liczby opublikowanych dowodów świadczących inaczej[7][8]. Obecnie (2025) powszechnie uznaje się pustelnika czarnego i jasnosternego za osobne gatunki[4][5][9][10].

Wyróżnia się dwa podgatunki T. niger[5][9]:

  • T. n. niger (Linnaeus, 1758) – pustelnik czarny – Gujana Francuska i północno-wschodnia Brazylia,
  • T. n. loehkeni Grantsau, 1969 – pustelnik brązowosterny[4] – północno-wschodnia Brazylia (na północ od Amazonki).

Morfologia

Długość ciała 10–12 cm (w tym dziób 2,7–2,9 cm)[5].

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN pustelnik czarny jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki i występujący lokalnie. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny[3].

Uwagi

  1. ↑ Nazwa Threnetes niger miała w tym przypadku priorytet jako starsza, mimo że T. leucurus jest ptakiem dużo bardziej rozprzestrzenionym i znanym.

Przypisy

  1. ↑ Threnetes niger, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Pale-tailed Barbthroat (Threnetes niger). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
  3. 1 2 3 4 Threnetes niger, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. 1 2 3 Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Phaethornithinae Gray,GR, 1840 - pustelniki (wersja: 2024-09-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-13].
  5. 1 2 3 4 5 C. Hinkelmann, G.M. Kirwan, P.F.D. Boesman: Sooty Barbthroat (Threnetes niger), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2025-01-13]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  6. ↑ Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 539, pl. 45. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).
  7. ↑ South American Classification Committee (SACC) (2003): Proposal (# 77) to South American Check-list Committee: Split Threnetes leucurus from Threnetes niger.
  8. ↑ Remsen i inni, A Classification of the Bird Species of South America. VERSION: 23 December 2024, Museum of Natural Science, Louisiana State University [dostęp 2025-01-13] (ang.).
  9. 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2025-01-13]. (ang.).
  10. ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 9 [online], październik 2024 [dostęp 2025-01-13].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.