Ramdysk

Ramdysk (ang. ramdisk, ramdrive) – wirtualny dysk tworzony w obszarze pamięci RAM, który jest wykorzystywany w zastępstwie dysku twardego do niektórych operacji. Pamięć RAM ma wielokrotnie lepszy czas dostępu do danych niż dyski talerzowe, choć jednocześnie RAM jest pamięcią ulotną, co mocno ograniczania zastosowania takich dysków^[1]. Część programów rozwiązywało problem ulotności za pomocą funkcji kopii zapasowej^[1].

Ramdyski pojawiły się w końcówce XX wieku i były używane jeszcze na początku XXI wieku^[1][2]. Dysk HDD mający o prędkości 7200 rpm może osiągać prędkość rzędu 50 MB/s, a ramdysk może osiągać prędkości rzędu 5 000 MB/s. Nawet dla wczesnych dysków SSD tego typu prędkości były nieosiągalne i dopiero pojawia się dysków opartych na NVM Express pozwoliło zbliżyć się do prędkości pamięci RAM^[1][3][4].

Początkowo ramdyski były używane jako dyski startowe, kilka modeli systemów komputerowych, takich jak Amiga lub Apple IIGS, obsługiwało ładowanie systemu operacyjnego z ramdysku. Kosztem pewnej części pamięci głównej, komputer mógł być miękko zrestartowany i załadować system operacyjny w kilka sekund zamiast minut. Microsoft miał podobny mechanizm używania RAM jako pamięci podręcznej dla dysków poprzez program SmartDrive^[5][6]. Powstały również urządzenia z ramdyski z osobnym zasilaniem z baterii, których zawartość nie była tracona, nawet po wyłączeniu systemu, co dawało nowe możliwości^[7]. Innym zastosowanie dysków opartych na RAM jest przyspieszenie działania systemów typu Live CD, w których dane systemu mogą być załadowane do pamięci i umożliwić szybszą pracę w naturalnie tymczasowym środowisku^[8]. Podobny zastosowaniem mogą być Infokioski, gdzie żadne zmiany w systemie nie są, a nawet nie powinny być zachowywane i okresowo resetowanie jest zaletą^[9]. Ramdyski można było wykorzystywać również przy bardzo intensywnych operacji zapisu i odczytu danych z/na dysk, zwłaszcza dla programów, które same nie wczytują danych do pamięci lub do ochrony zużycia dysków SSD^[1][3].