Ratusz w Nowym Wiśniczu

Ratusz w Nowym Wiśniczu
Zabytek: nr rej. A-744 z 25 października 2000
Ilustracja
Widok ogólny (elewacja wejściowa)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Nowy Wiśnicz

Adres

Rynek 38

Styl architektoniczny

barok

Kondygnacje

dwie

Rozpoczęcie budowy

1616

Ukończenie budowy

1620

Zniszczono

1863

Odbudowano

1864–1865

Właściciel

Miasto Nowy Wiśnicz

Położenie na mapie Nowego Wiśnicza
Mapa konturowa Nowego Wiśnicza, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Nowym Wiśniczu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Nowym Wiśniczu”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Nowym Wiśniczu”
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego
Mapa konturowa powiatu bocheńskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Nowym Wiśniczu”
Położenie na mapie gminy Nowy Wiśnicz
Mapa konturowa gminy Nowy Wiśnicz, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Nowym Wiśniczu”
Ziemia49°54′55″N 20°27′41″E/49,915278 20,461389

Ratusz w Nowym Wiśniczu – znajdujący się w Nowym Wiśniczu w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Nowy Wiśnicz. Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[1].

Historia i architektura

Elewacja tylna

Tworzenie planu urbanistycznego miasta rozpoczęło się w 1616, czyli w roku nadania praw miejskich przez nowych właścicieli tych dóbr – Lubomirskich. Budynek ratusza stojącego w centralnej części rynku wzniesiono w latach 1616-1620 z inicjatywy Stanisława Lubomirskiego, według projektu nadwornego architekta Lubomirskich, Macieja Trapoli z Włoch. Obiekt przetrwał katastrofalny dla miasta pożar z lipca 1863, kiedy to spłonęła większość drewnianej zabudowy miasta. Ratusz przebudowano w latach 1864–1865, wraz z odbudową pozostałych zabudowań. Dodano wówczas jedno piętro[2].

Ratusz (oprócz zamku) był miejscem sądzenia przestępców (głównie morderców, złodziei, czarownic i świętokradców). Procesy spisano skrupulatnie w Wiśnickiej księdze złoczyńców prowadzonej w latach 1629-1785. Stosowano tu tortury, a osądzonych za najcięższe czyny ścinano lub wieszano obok ratusza[2].

Wczesnobarokowy obiekt jest budowlą murowaną, trójkondygnacyjną, zbudowaną na planie kwadratu, z wieżą boniowaną na narożach. Główne wejście na poziomie drugiej kondygnacji akcentuje kamienny portal dekorowany boniowanymi pilastrami i przerywanym naczółkiem. Prowadzą doń schody o dwóch biegach. W portalu umieszczono kartusz z herbem Lubomirskich (Drużyną)[2].

Sala obrad rady miejskiej znajduje się w parterze budynku. Na piętrze ulokowano bibliotekę oraz urząd stanu cywilnego. Na drugim piętrze powieszono dzwon z 1869, ufundowany po pożarze miasta. Działa tu też oryginalny mechanizm zegarowy z XIX wieku[2].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
  2. 1 2 3 4 Beata i Paweł Pomykalscy, Ratusze w Polsce. 100 najciekawszych budowli, Wydawnictwo SBM, Warszawa, 2024, s. 359-360, ISBN 978-83-8348-143-2

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.