Real Estate Investment Trust
Real Estate Investment Trust (REIT) – typ funduszu inwestycyjnego. Jest to podmiot finansowy, który występuje w charakterze spółek albo funduszy notowanych na GPW[1], dzięki któremu mniejsi inwestorzy mogą lokować swoje środki w nieruchomości. Według polskiego ustawodawstwa REIT-y w Polsce nazwane zostały Spółkami Rynku Wynajmu Nieruchomości (SRWN). Spółki te zostały zwolnione z podatku CIT i mogą inwestować tylko na rynku nieruchomości komercyjnych. Według projektu ustawy spółka powinna wypłacać 90 proc. zysku w formie dywidendy[2].
Cechy charakterystyczne:
- ma specjalny status podatkowy (w większości państw, w których działają, są zwolnione z większości podatków firmowych),
- inwestuje w nieruchomości w sposób bezpośredni i pośredni (poprzez nabywanie akcji lub udziałów przedsiębiorstw posiadających w swoim majątku nieruchomości)[3],
- najbardziej rozpowszechniony jest w Stanach Zjednoczonych, gdzie z powodzeniem funkcjonuje od 1960 r.
Historia
Kolebką funduszy inwestycyjnych REIT jest rynek amerykański[4]. To tam w 1893 roku powstał pierwszy fundusz The Boston Personal Property Trust, który może nie był sensu stricto funduszem REIT, ale korzystał z uregulowań prawnych, które zwalniały go z płacenia podatków federalnych, pozwalały na pozyskanie środków na budowę miast, a jednocześnie pozwalały na wypłatę rocznych dywidend[4]. Jednak rozkwit funduszy REIT miał miejsce dopiero w latach sześćdziesiątych XX wieku[4]. W 1960 roku Kongres Stanów Zjednoczonych wprowadził ustawę REIT Act, która regulowała możliwości inwestycyjne na rynku nieruchomości, zwłaszcza w odniesieniu dla mniejszych inwestorów[4]. Fundusz mógł skorzystać z niższych podatków, jeżeli spełniał warunki[4]:
- wypłacał corocznie minimum 90% dochodów w formie dywidendy,
- posiadał minimum 100 udziałowców, z czego nie więcej niż pięciu mogło posiadać nie więcej niż 50% wszystkich udziałów,
- inwestował pasywnie,
- uzyskiwał minimum 75% przychodów z wynajmu nieruchomości lub zysków z jej sprzedaży,
- posiadał nie mniej niż 75% aktywów w nieruchomościach, kredytach hipotecznych, gotówce lub obligacjach skarbowych.
Na skutek funkcjonowania nowych regulacji na rynku amerykańskim zaczęły pojawiać się pierwsze fundusze typu REIT: Bradley Real Estate Investors, Continental Mortgage Investors, First Mortgage Investors, First Union Real Estate (obecnie Winthrop Realty Trust), Pennsylvania REIT oraz Washington REIT[4]. Wiele z nich funkcjonuje do dziś obok 191 funduszy, które są obecnie (2017) w obrocie na New York Stock Exchange[4].
Kryzys gospodarczy w latach siedemdziesiątych i będąca jego następstwem recesja w latach osiemdziesiątych doprowadziły do spadku wyników inwestycyjnych funduszy REIT[4]. Skutkowało to zmianami w prawodawstwie, które miały wpływ na rosnącą atrakcyjność funduszy REIT wśród inwestorów, co znajdowało odzwierciedlenie w ich zyskowności (wartość kapitalizacji funduszy w ciągu dziesięciu ostatnich lat wzrosła trzykrotnie)[4]. Choć spodziewano się, że podobna sytuacja będzie w następstwie kryzysu z lat 2007–2008, jednak i w tym przypadku fundusze REIT przetrwały i po krótkotrwałym załamaniu powróciły na ścieżkę wzrostu[4].
Amerykański wzorzec REIT był i wciąż pozostaje główną inspiracją rozwoju i kształtowania prawodawstwa w najbardziej rozwiniętych gospodarczo państwach świata[5]. Na rozwój REIT w poszczególnych krajach wpływ miały nie tylko warunki globalne, lecz także uwarunkowania lokalne[5]. Za prekursora na rynku europejskim uważana jest Holandia, która już w 1970 roku przyjęła ustawy, które umożliwiły funkcjonowanie funduszy REIT[5]. W ślad za nią podążyły Belgia (1995), Austria (2003), Francja (2003), Wielka Brytania (2007) i Niemcy (2007)[5]. Niestety, brak jest jednolitego prawodawstwa, które umożliwiałoby tworzenie i funkcjonowanie funduszy na całym obszarze Europy, jednak nie ogranicza to możliwości rozwoju tego instrumentu[5].
Równie silny jak rynek europejski jest rynek azjatycki, choć historia funkcjonowania rynku jest bardzo krótka[5]. Pierwsze fundusze pojawiły się w Singapurze (1999), Japonii (2000), Korei Południowej (2001) i Hongkongu (2003)[5]. Obecnie rynek japoński jest trzecim pod względem wielkości rynkiem funduszy REIT na świecie, przy czym jego wartość rynkowa jest ponad dziewięciokrotnie niższa niż rynku amerykańskiego[5]. Rozwojowi rynku funduszy REIT w Azji sprzyja przede wszystkim duży udział krajów azjatyckich w światowym rynku nieruchomości[5].
Drugim co do wielkości rynkiem jest rynek australijski[5]. Fundusze REIT pojawiły się tam już w 1971 roku[5]. Jest to zatem jeden z najstarszych i najbardziej dojrzałych rynków REIT na świecie[5]. Ponad połowa australijskich nieruchomości klasy inwestycyjnej jest w posiadaniu funduszy REIT, co stanowi najwyższy taki wskaźnik na świecie[6]. W przypadku Australii można zauważyć, że kraj ten praktycznie jest odporny na wstrząsy na rynkach światowych[6]. Z powodu ostatniego kryzysu gospodarka nieco spowolniła, ale na skutek działań stymulacyjnych podjętych przez rząd dość szybko powróciła do dobrej koniunktury[6].
Przypisy
- ↑ Nowoczesne instrumenty inwestycyjne – fundusze typu REIT [online], www.viem.pl, 23 grudnia 2016 [dostęp 2016-12-23] (pol.).
- ↑ Inwestowanie w nieruchomości w ramach REIT-ów – na czym polega [online], wgn.pl, 17 stycznia 2018 [dostęp 2018-03-10] (pol.).
- ↑ The European Fund Classification, EFAMA, 200, s. 19.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Gierałtowska 2017 ↓, s. 437.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Gierałtowska 2017 ↓, s. 438.
- 1 2 3 Gierałtowska 2017 ↓, s. 439.
Bibliografia
- Urszula Gierałtowska, Fundusze REIT – doświadczenia światowe a rynek polski, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, 86, 2017, s. 435–447, DOI: 10.18276/frfu.2017.86-36 [dostęp 2025-04-25].
Linki zewnętrzne
- the National Association of Real Estate Investment Trusts (USA)
- European Real Estate Association
- The Asia Pacific Real Estate Association