Renata Kopyto

Renata Kopyto
Ilustracja
Renata Kopyto na tle pracy Anny M. Pilszak, fot. Jacek Maria Stokłosa
Zawód, zajęcie

kierowniczka Dom Norymberski w Krakowie, kuratorka, producentka wydarzeń kulturalnych

Odznaczenia
Nagroda im. Kazimiery Bujwidowej 2023, Honoris Gratia (2025)
Renata Kopyto w trakcie otwarcia Tygodnia Filmu Niemieckiego 2025 w Kinie Pod Baranami w Krakowie.

Renata Kopyto – kierowniczka Domu Norymberskiego w Krakowie[1], kuratorka i producentka wydarzeń kulturalnych[2], autorka tekstów.

Życiorys

Renata Kopyto jest absolwentką Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, którą ukończyła w 1987. Po studiach wyjechała do Berlina, gdzie nauczyła się języka niemieckiego. Tam podjęła decyzję, aby związać się zawodowo z kulturą. W latach 1994–2000 pracowała jako asystentka ds. kursów językowych w krakowskim Instytucie Goethego. Realizowała tam projekty językowe oraz kulturowe. Od roku 2000 jednoosobowo kierowała Domem Norymberskim (został otwarty w 1996 roku[3]), zajmując się działalnością instytucji. Jest kuratorką i organizatorką wielu międzynarodowych projektów kulturalnych z dziedziny filmu, teatru, literatury i sztuk wizualnych. Pełni funkcję wiceprezeski w Towarzystwie Polsko-Niemieckim[4][5][2]. Jest

członkinią Towarzystwa Przyjaciół Bunkra Sztuki.

Została laureatką Nagrody im. Kazimiery Bujwidowej[6][7] (2023).

W 2025 w uznaniu zasług dla Miasta Krakowa i jego mieszkańców otrzymała od Prezydenta Miasta Krakowa odznakę Honoris Gratia[8].

Działalność w Domu Norymberskim

Jako kierowniczka Domu Norymberskiego współpracowała z Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, Muzeum Narodowym w Krakowie, Ośrodkiem Dokumnetacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricotecą, Galerią Sztuki Współczesnej "Bunkier Sztuki", Krakowskim Biurem Festiwalowym i Festiwalem Conrada. W imprezach organizowanych przez Kopyto wzięli udział m.in.: Tom Tykwer[9], Doris Dörrie, Hans-Christian Schmid[10], Christian Petzold[11], Margarethe von Trotta[12], Lars Jessen, René Pollesch, Falk Richter, Armin Petras oraz Luk Perceval. Kopyto jest członkinią teamu kuratorskiego i zajmuje się współorganizacją Tygodnia Filmu Niemieckiego (powstałego jako Tydzień Filmu Bawarskiego w 1997[13])[14].

Do współpracy w Galerii Domu Norymberskiego zaprosiła wielu artystów i artystek z Polski, Niemiec i innych krajów[15][16].

Tydzień Filmu Niemieckiego

Jest to ogólnopolska impreza odbywająca się co roku w 8-10 miastach Polski[2][17]. Realizowany od 1998 roku przegląd najnowszych niemieckich produkcji filmowych, który obecnie prezentowany jest w 9 miastach Polski i powstaje we współpracy z Instytutem Goethego i konsulatami Niemiec we Wrocławiu. Na otwarcie Tygodnia Filmu Niemieckiego przyjeżdżają do Krakowa twórcy filmów. Do tej pory Dom Norymberski gościł m.in. Sönke Wortmann, Doris Dörie, Toma Tykwer, Roberta Thalheim, Hansa-Christianaa Schmida, Christiana Petzolda i innych[18].

Działalność teatralna i literacka

Z kolei w wydarzeniach teatralnych i literackich Domu Norymberskiego udział wzięli m.in: Margarethe von Trotta, Thomas Ostermeier, René Pollesch, Armin Petras oraz Luk Perceval i wielu innych twórców i twórczyń, autorów i autorek i dramatopisarzy i dramatopisarek. Z inicjatywy Renaty Kopyto i Domu Norymberskiego w 2000 roku wraz z ówczesnym Muzeum Teatralnym Miasta Krakowa oraz z Teatrem Ludowy w Krakowie powstał projekt „Kabaret” obejmujący wystawę poświęconą działalności artystów współtworzących kabarety literacko-artystyczne w latach 1900–1930 w Berlinie (Überbrettl i Schall und Rauch), Monachium (Die Elf Scharfrichter i Simplicissimus), Wiedniu (Nachtlicht i Fledermaus), Zurychu (Cabaret Voltaire) i Krakowie (Zielony Balonik) oraz spektakl teatralny Opowieści Jedenastu Katów w reżyserii Łukasza Czuja oparty na wierszach, piosenkach i tekstach kabaretowych wykonywanych na wymienionych scenach[19]. Kopyto jest autorka publikacji towarzyszącej temu projektowi pt. „Kabaret. Początek XX wieku” (ISBN 83-914148-0-9).

W 2003 roku Kopyto zorganizowała w krakowskim klubie Alchemia pierwszy literacki slam poetycki Slam Poetry – współczesna literacka ANTYawangarda[20].

We współpracy z festiwalem Miesiąc Fotografii w Krakowie oraz z Akademią Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie prowadziła cykle filmowe: Wybitni fotograficy. Portrety filmowe oraz Sztuka współczesna w obrazie filmowym[21].

Z inicjatywy Renaty Kopyto i Domu Norymberskiego, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie i Maxim Gorki Theater zrealizowały projekt KRAKÓW-BERLIN XPRS, który był teatralną interwencją w pociągu relacji Kraków – Berlin, która odbywała się w trasie przejazdu, na stacjach kolejowych oraz w innych szczególnych miejscach na trasie[22]. Kopyto jest także inicjatorką i producentką spektakli teatralnych: W stanie wyjątkowym Falka Richtera reż. Iwona Jera, Teatr Nowy, Kraków[23], My w finale Marka Beckera, reż. Iwona Jera, Teatr Bagatela[24], Lady Dada, reż. Iga Gańczarczyk (Cricoteca)[25].

Działalność wystawiennicza i w przestrzeni publicznej

Od 2011 roku Kopyto prowadzi także galerię mieszcząca się w Domu Norymberskim, organizując i kuratorując wystawy z udziałem artystów i artystek z Polski, Niemiec, Austrii i innych krajów europejskich[26]. Ważną częścią działalności Renaty Kopyto jako kierowniczki Domu Norymberskiego jest przywracanie pamięci kobietom, których dokonania zostały zapomniane bądź pominięte oraz promowanie sztuki kobiet-artystek tworzących współcześnie poprzez coroczny cykl wystaw organizowanych 8 marca z okazji Dnia Kobiet we współpracy kuratorskiej z artystką wizualną Iwoną Demko[27][2].

Renata Kopyto jest także inicjatorką projektów artystycznych realizowanych w przestrzeni publicznej. W 2009 roku na placu Marii Magdaleny w Krakowie powstała we współpracy z Krakowskim Biurem Festiwalowym instalacja Ottmara Hörla Dama z gronostajem[28], a w 2019 roku Thomasa Maya Żółte mlecze[29]. W 2021 roku z kolei Kopyto była pomysłodawczynią projektu z okazji 500-lecia dzwonu Zygmunta[30].

Wybrane projekty

  • Feminał, wystawa, 2019[31].
  • Oskar Schlemmer, Balet triadyczny. Występ gościnny Bayerisches Juniorballett, 2017[32]
  • Gisèle Freund. Sceny fotograficzne i portrety. Wystawa (współpraca z Muzeum Narodowe w Krakowie i Festiwalem Conrada)[33]
  • Max Ernst – kochanek wyobraźni. Wystawa, 2014[34]
  • Kraków – Berlin XPRS, 2011[35]
  • Między życiem a literaturą. Uczuciowy i poetycki związek Ingeborg Bachmann i Paula Celana. Kraków, 2010[36]
  • Albrecht Dürer w Krakowie – Obchody 480 rocznicy śmierci artysty, 2008[37]
  • Kaspar Hauser, 2007[38][39]
  • Tadeusz Kantor a Niemcy i Szwajcaria – wystawy, sympozjum i pokazy filmów, 2005[40].
  • Kabaret. Poczatek XX wieku – wystawa i spektakl teatralny, 2000[41].

Wybrane teksty

Nagrody

Przypisy

  1. Kontakt – Dom Norymberski w Krakowie [online] [dostęp 2022-04-02] (pol.).
  2. 1 2 3 4 i (muz.), Wywiad z Renatą Kopyto [online], Chcemy Muzeum HERstorii Sztuki w Krakowie, 18 marca 2022 [dostęp 2022-04-02] (pol.).
  3. Co należy wiedzieć o Norymberdze i współpracy obu miast? – Kraków Otwarty na Świat [online], www.krakow.pl [dostęp 2025-03-06].
  4. Towarzystwo Polsko-Niemieckie w Krakowie [online], ngo.pl [dostęp 2022-04-02] (pol.).
  5. Goście festiwalu – Renata Kopyto – Conrad Festival [online], Conrad Festival [dostęp 2022-04-02] (pol.).
  6. 1 2 Renata Kopyto z Nagrodą im. Kazimiery Bujwidowej! – Kraków Otwarty na Świat [online], www.krakow.pl [dostęp 2025-03-06].
  7. 1 2 Renata Kopyto laureatką Nagrody im. Kazimiery Bujwidowej [online], telewizja.krakow.pl, 4 kwietnia 2023 [dostęp 2025-03-06].
  8. Zarządzenie NR 444/2025 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 27 lutego 2025 (plik PDF)
  9. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  10. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  11. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  12. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  13. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  14. Michał Konarski, Tydzień Filmu Niemieckiego – wywiad z Renatą Kopyto, kierowniczką Domu Norymberskiego [online], Pełna Sala, 8 stycznia 2022 [dostęp 2022-04-02] (pol.).
  15. Galeria – Dom Norymberski w Krakowie [online], 21 lutego 2025 [dostęp 2025-03-06].
  16. Galeria – Dom Norymberski w Krakowie [online], 21 lutego 2025 [dostęp 2025-03-23].
  17. tydzien-filmu-niemieckiego | Organizatorzy i partnerzy [online] [dostęp 2022-04-02] (ang.).
  18. Tydzień Filmu Niemieckiego – Dom Norymberski w Krakowie [online], 15 stycznia 2025 [dostęp 2025-03-06].
  19. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2025-03-06].
  20. Ha!art 15 (2003) [online], Katalog.Czasopism.pl [dostęp 2025-03-06].
  21. Sztuka współczesna w obrazie filmowym – Kraków Otwarty na Świat [online], www.krakow.pl [dostęp 2025-03-06].
  22. Kraków – Berlin XPRS. Konrad Wojnowski 2011-05-03. [dostęp 2025-03-06].
  23. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2025-03-06].
  24. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2025-03-06].
  25. Dom Norymberski w Krakowie, Lady Dada. Spektakl teatralny – Dom Norymberski w Krakowie [online], 11 stycznia 2021 [dostęp 2025-03-06].
  26. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2025-03-06].
  27. Kobiety – Dom Norymberski w Krakowie [online] [dostęp 2022-04-02] (pol.).
  28. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2025-03-06].
  29. Dom Norymberski w Krakowie, Thomas May. Instalacja ŻÓŁTE MLECZE – Dom Norymberski w Krakowie [online], 12 lipca 2019 [dostęp 2025-03-06].
  30. Dom Norymberski w Krakowie, 500 lat na Wawelu Zygmunta bije dzwon – Dom Norymberski w Krakowie [online], 22 czerwca 2021 [dostęp 2025-03-06].
  31. Dom Norymberski w Krakowie, WYSTAWA Feminał – Dom Norymberski w Krakowie [online], 7 października 2019 [dostęp 2025-03-23].
  32. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  33. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  34. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2025-03-06].
  35. o, Kraków – Berlin XPRS [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  36. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2025-03-06].
  37. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  38. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  39. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2022-04-02].
  40. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2025-03-06].
  41. Dom Norymberski w Krakowie [online], dom-norymberski.com [dostęp 2025-03-23].

Linki zewnętrzne