Rewolucja siły ludu

Corazon Aquino
Jaime Sin
Ferdinand Marcos

Rewolucja siły ludu (ang. people power revolution, hiszp. revolución del poder del pueblo, tgl. himagsikan ng lakas ng bayan), znana też jako rewolucja EDSA, żółta rewolucja[1] lub rewolucja różańcowa – pokojowy przewrót w Filipinach w 1986 r., który obalił dyktaturę Ferdinanda Marcosa.

Kontekst

W kraju od 1966 rządził prezydent Ferdinand Marcos. Był nim ponad 20 lat (1965-1986). W roku 1972 ogłosił stan wojenny. Zaczęły się prześladowania, uwięzienia, tortury. Prezydent tłumaczył się atakiem partii komunistycznych, Komunistycznej Partii Filipin (CPP) oraz muzułmańskim ruchem separatystycznym Moro National Liberation Front (MNLF). [2]Przez kolejne lata pozycja prezydenta stawała się coraz mniej wiarygodna. Ludzie cierpieli biedę. Wojskowi planowali przewrót polityczny. Starając się umocnić swoją pozycję Marcos zarządził przeprowadzenie wyborów prezydenckich. Jego kontrkandydatem została namówiona do zaangażowania się w politykę przez arcybiskupa Manili kardynała Jaime Sina wdowa po zastrzelonym opozycjoniście Benigno AquinoCorazon Aquino. W wyniku sfałszowania wyborów wygrał je Ferdinand Marcos. Wówczas doszło buntu wojskowych. Pokojowa rewolucja miała miejsce w dniach 22-25 lutego 1986 roku[3].

Przebieg

Po wyborach minister obrony Juan Ponce Enrile, zastępca szefa sztabu generalnego generał Fidel Ramos oraz kilkuset innych wojskowych otwarcie wypowiedziało posłuszeństwo Marcosowi i zamknęło się w kwaterze głównej sił zbrojnych (Camp Emilio Aguinaldo) przy Epifanio de Los Santos Avenue (w skrócie EDSA). Dyktator wystosował 24-godzinne ultimatum: bezwarunkowa kapitulacja albo śmierć. W tej sytuacji buntownicy zatelefonowali po radę do Sina. Po modlitwie w kaplicy kardynał za pośrednictwem radia Veritas zwrócił się do mieszkańców stolicy o przybycie pod kwaterę główną. Poprosił również kilka zakonów w Manili o post i modlitwę. W ciągu kilku godzin po tym apelu na ulice wyszło dwa miliony ludzi. Zebrani odmawiali różaniec. Odprawiono również msze. Wysłani do stłumienia demonstracji żołnierze odmawiali wykonania rozkazów oraz przyłączali się do manifestantów. Po przybyciu jednostek, które miały rozpędzić tłum za pomocą gazu łzawiącego, nastąpiła zmiana kierunku wiatru. Demonstracja trwała cztery dni.

Następstwa

25 lutego 1986 roku Aquino ogłosiła przejęcie władzy. Pozbawiony poparcia armii Marcos stanął w obliczu klęski. Jaime Sin powstrzymał lewicowe bojówki przed zabiciem dyktatora i skłonił prezydenta Stanów Zjednoczonych Ronalda Reagana do udzielenia azylu Marcosowi. Corazon Aquino została prezydentem, a Ferdinand Marcos zamieszkał w Stanach Zjednoczonych, gdzie trzy lata później zmarł.

Przypisy

  1. Theodore Friend, The "Yellow Revolution": Its Mixed Historical Legacy, „Philippine Studies”, 36 (2), 1988, s. 166–182, JSTOR: 42633078 [dostęp 2022-02-04].
  2. https://www-britannica-com.translate.goog/place/Philippines/Martial-law
  3. Ivan Molloy, Revolution in the Philippines: The question of an alliance between islam and communism, "Asian Survey", t. 8/25 (1985)

Bibliografia