Rhynchocyclus

Rhynchocyclus[a]
Cabanis & F. Heine Sr., 1859[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – oliwiak zielonawy (R. olivaceus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

muchotyranikowate

Podrodzina

oliwiaki

Rodzaj

Rhynchocyclus

Typ nomenklatoryczny

Platyrhynchos olivaceus Temminck, 1820

Synonimy
Gatunki

5 gatunków – zobacz opis w tekście

Rhynchocyclus – rodzaj ptaków z podrodziny oliwiaków (Rhynchocyclinae) w obrębie rodziny muchotyranikowatych (Pipromorphidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowym Meksyku, Ameryce Centralnej i Południowej[4][5].

Morfologia

Długość ciała 13,5–17 cm; masa ciała 14–26,5 g[5].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1836 roku szwedzki zoolog Carl Jakob Sundevall w artykule poświęconym systematyce ornitologicznej, opublikowanym w czasopiśmie Kungl. Svenska Vetenskapsakademiens Handlingar[2]. Sundevall wymienił dwa gatunki – Platyrhynchos olivaceus Temminck, 1820 i Muscicapa flaviventris Vieillot, 1807 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Platyrhynchos olivaceus Temminck, 1820 (oliwiak zielonawy)[6]. Jednak w 1859 roku niemieccy ornitolodzy Jean Cabanis i Ferdinand Heine zauważyli podobieństwo nazwy ukutej przez Sundevalla – Cyclorhynchus – do nazwy Cyclorrhynchus, której użył w 1829 roku niemiecki zoolog i paleontolog Johann Jakob Kaup do opisania innego rodzaju ptaków, dlatego rodzajowi opisanemu przez Sundevalla nadali nową nazwę Rhynchocyclus[1]. Nazwa Rhynchocyclus obowiązuje obecnie[7][5][4], ponieważ nazwa Cyclorhynchus nie była używana przez społeczność zoologiczną przez ponad 100 lat, wobec czego stanowi nomen oblitum[8].

Etymologia

  • Cyclorhynchus: gr. ῥυγχος rhunkhos ‘dziób’; κυκλος kuklos ‘obręcz, tarcza’[9].
  • Rhynchocyclus: anagram nazwy rodzaju Cyclorhynchus Sundevall, 1836[8].
  • Craspedoprion: gr. κρασπεδον kraspedon ‘krawędź, granica’; πριων priōn, πριονος prionos ‘piła’[10]. Gatunek typowy: Cyclorhynchus aequinoctialis[c] P.L. Sclater, 1858.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[7]:

  • Rhynchocyclus brevirostris (Cabanis, 1847) – oliwiak okularowy
  • Rhynchocyclus pacificus (Chapman, 1914) – oliwiak kolumbijski
  • Rhynchocyclus aequinoctialis (P.L. Sclater, 1858) – oliwiak wąwozowy
  • Rhynchocyclus fulvipectus (P.L. Sclater, 1860) – oliwiak rdzawogardły
  • Rhynchocyclus olivaceus (Temminck, 1820) – oliwiak zielonawy

Uwagi

  1. ↑ Nowa nazwa dla Cyclorhynchus Sundevall, 1836.
  2. ↑ Nomen oblitum.
  3. ↑ Podgatunek R. olivaceus.

Przypisy

  1. 1 2 J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. Wyd. In Commission bei R. Frantz. Cz. 2: Schreivögel. Halberstadt: 1859–1860, s. 56. (niem.).
  2. 1 2 C.J. Sundevall. Ornithologiskt System. „Kungl. Svenska Vetenskapsakademiens Handlingar”. 23, s. 83, 1835. (łac. • szw.).
  3. ↑ E. Hartert. Some further notes on the birds north-west Ecuador. „Novitates Zoologicae”. 9, s. 609, 1902. (ang.).
  4. 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tyrant flycatchers. IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-03-02]. (ang.).
  5. 1 2 3 D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Tyrant Flycatchers (Tyrannidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, DOI: 10.2173/bow.tyrann2.01 [dostęp 2021-03-17] (ang.), Rhynchocyclus. Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  6. ↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 31. (ang.).
  7. 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Rhynchocyclinae von Berlepsch, 1907 (1854) – oliwiaki (wersja: 2023-12-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-03-02].
  8. 1 2 The Key to Scientific Names ↓, Rhynchocyclus [dostęp 2022-01-15].
  9. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cyclorhynchus [dostęp 2022-01-15].
  10. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Craspedoprion [dostęp 2022-01-15].

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.