Rozalia Saulson

Rozalia Saulson
Data urodzenia

1807

Data i miejsce śmierci

4 lutego 1896
Kraków

Zawód, zajęcie

pisarka, tłumaczka

Rozalia Saulson z domu Feliks (ur. 1807, zm. 4 grudnia 1896 w Krakowie) – polska pisarka i tłumaczka pochodzenia żydowskiego, autorka pierwszego polskiego przewodnika turystycznego po Karkonoszach[1] oraz pierwsza kobieta, która opublikowała żydowskie modlitwy w języku polskim.

Życiorys

Była aktywna twórczo w latach 50–70. XIX wieku.

W roku 1850 opublikowała w języku polskim pierwszy polski (tzn. autorstwa Polaka, bo polskojęzyczne tłumaczenia niemieckich przewodników były już wcześniej wydawane) przewodnik turystyczny po Karkonoszach i Kotlinie Jeleniogórskiej pt.: Warmbrunn i okolice jego w 38 obrazach w 12tu wycieczkach przez pielgrzymkę w Sudetach[2], wyd. Korn, 1850 Wrocław (kolejne pełne wydania: 2000, Jelenia Góra i 2008. Wyd. AD REM, Jelenia Góra).

Oprócz tego tłumaczyła z języka niemieckiego (dramat Natan mędrzec Lessinga wydany przez nią pod tytułem Natan w 1867 r.[3][4]) i hebrajskiego (Osiemnaście kantyków z rytuałowych modlitw Izraelitów w 1865 r.[5][6]).

Była autorką modlitewnika Technyoth (jego strona tytułowa znajduje się w ekspozycji stałej Muzeum Historii Żydów Polskich Polin[7]). Modlitewnik przeznaczony był dla Polek wyznania mojżeszowego, tj. postępowych Żydówek. Wstęp do modlitewnika napisał Markus Jastrow[8]. Napisała również Dzieje Starego Testamentu, utwór dydaktyczny o Starym Testamencie, przeznaczony dla dzieci[9].

Kolejnym jej utworem była powiastka dydaktyczna Klonek. Obrazek ludowy z życia[10]. W powiastce podejmowała temat moralności, a jej utwór przeznaczony był także dla chrześcijan[11]. W 1879 roku wydała w Krakowie zbiór wierszy dla dzieci Wiązanka powiastek wierszem napisana i dziatwie polskiej na pamiątkę dnia uroczystości jubileuszowej J. I. Kraszewskiego w Krakowie, będący hołdem dla Józefa Ignacego Kraszewskiego[11]

Zmarła w wieku 89 lat 4 grudnia 1896 w Krakowie[12].

Twórczość

  • Techynoth. Modlitwy dla polek wyznania mojżeszowego. 1861[13]
  • Dzieje starego Testamentu z dodaniem dalszego ciągu historyi ludu izraelskiego aż do Machabeuszów, w pytanaich i odpowiedziach ułożone, i dla młodocianego wieku zastosowane. 1867, Warszawa
  • Dzieje Starego testamentu z dodaniem dalszego ciągu historyi ludu izraelskiego aż do Machabeuszów, w pytanaich i odpowiedziach ułożone, i dla młodocianego wieku zastosowane, mianowicie dla młodzi wyznania Mojżeszowego służące. 1877, Kraków, Anczyc i Sp.

Przypisy

  1. ↑ Rybińska 2016 ↓, s. 104.
  2. ↑ Rozalia Saulson, Warmbrunn i okolice jego w 38 obrazach [online], polona.pl [dostęp 2021-01-27].
  3. ↑ Natan : poemat dramatyczny [...] [online], polona.pl [dostęp 2021-01-27].
  4. ↑ Rybińska 2016 ↓, s. 110.
  5. ↑ Ośmnaście kantyków z rytuałowych modlitw Izraelitów [online], polona.pl [dostęp 2021-01-27].
  6. ↑ Rybińska 2016 ↓, s. 109.
  7. ↑ Rybińska 2016 ↓, s. 111.
  8. ↑ Rybińska 2016 ↓, s. 112.
  9. ↑ Rybińska 2016 ↓, s. 113.
  10. ↑ Rybińska 2016 ↓, s. 114.
  11. 1 2 Rybińska 2016 ↓, s. 115.
  12. ↑ Rozalia z Feliksów Saulsonowa Dziennik Krakowski 1896 nr 286 z 11 grudnia s. 5
  13. ↑ Rozalia Saulson, Techynoth : modlitwy dla Polek wyznania Mojżeszowego [online], polona.pl [dostęp 2021-01-27].

Bibliografia

  • Wstęp autorstwa Ivo Łaborewicza do wydania książki Saulson: Warmbrunn i okolice jego, 2008. Wyd. AD REM, Jelenia Góra.
  • Agata Rybińska, Rozalia Saulsonowa – pomiędzy kulturą żydowską, niemiecką i polską, „Kwartalnik Historii Żydów”, 1 (257), s. 103-122, ISSN 1899-3044.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.