STS Siedow

Siedow

Poprzednie nazwy	Magdalene Vinnen II Kommodore Johnsen
Bandera	Rosja
Znak wywoławczy	Q L J M (1921) D O F N (1936) U E L O (1946)
Port macierzysty	Murmańsk
Armator	Wyższa Techniczna Szkoła Morska w Królewcu
Dane podstawowe
Materiał	stal
Historia
Stocznia	Friedrich Krupp Germaniawerft w Kilonii
Data budowy	1920-1921
Data wodowania	23 marca 1921
Dane techniczne
Wyporność	7381 t
Liczebność załogi	224 *stała: 60 *kadeci: 164
Długość całkowita (L)	117,5 (116,7) m
Długość linii wodnej	97,5 m
Długość kadłuba	109 m
Długość po pokładzie	100 m
Szerokość (B)	14,70 m
Zanurzenie (D)	6,5 (7,40) m
Pojemność	3709 RT
Ożaglowanie
Typ ożaglowania	4-masztowy bark
Liczba żagli	33
Powierzchnia ożaglowania	4192 m²
Wysokość masztów	58
Liczba masztów	4
Napęd mechaniczny
Silnik	Diesel 1180
Prędkość maks.	18 (8,3 (silnik)) w.

STS Siedow (ros. Седов, transkr. ang. Sedov) – największy żaglowiec szkolny świata, czteromasztowy bark, jeden z ostatnich windjammerów. Przez wiele lat był największym żaglowcem w ogóle, lecz oddał pierwszeństwo wycieczkowemu Royal Clipper.

Żaglowiec został zbudowany w 1921 r. w stoczni Friedrich Krupp Germaniawerft w Kilonii dla towarzystwa żeglugowego F. A. Vinnen (kapitan ż. w. Lorenz Peters (1921-1936)). Otrzymał wówczas nazwę Magdalene Vinnen II (pierwszy „Magdalene Vinnen I”, ex „Dunstaffnage’, był również czteromasztowym barkiem). Oprócz zadań szkoleniowych, pływał jako żaglowiec towarowy, wożąc saletrę z Chile. W 1936 zmienił armatora na Norddeutscher Lloyd i nazwę na Kommodore Johnsen, dalej służąc jako żaglowiec towarowy.

Osobą, która doradziła władzom NDL-u, by zakupiły właśnie „Magdalene Vinnen II”, był kapitan ż. w. Otto Lehmberg, podówczas jeden z etatowych kapitanów NDL-u. Wcześniej dokonał on inspekcji barku „L’Avenir”, odradzając władzom NDL-u jego zakup. Statek ten – ostatni żaglowiec, jaki zbudowała stocznia Rickmersa – został następnie zakupiony przez hamburski HAPAG i – po zmianie nazwy na „Admiral Karpfanger” – zatrudniony w charakterze jednostki szkoleniowej. Nie powrócił z pierwszego rejsu, przepadając w rejonie Przylądka Horn w 1938 roku.

Podczas jednego z pierwszych rejsów w charakterze szkolnego statku NDL-u „Kommodore Johnsen”, dowodzony przez kapitana Ottona Lehmberga, omal nie przewrócił się w silnym sztormie na Atlantyku. Wracał wówczas z ładunkiem jęczmienia z Argentyny do Europy; ładunek przemieścił się w ładowni, powodując niebezpieczny przechył. Załoga rozpoczęła trymowanie statku własnymi siłami i wezwała pomoc. Jednym ze statków, który odpowiedział na wezwanie, był motorowy zbiornikowiec „Winkler” pod banderą panamską (6927 BRT, kpt. Gaaso). Dowódca tego statku w pomysłowy sposób określił pozycję wzywającego pomocy „Johnsena” (wykreślił namiary z kilku statków na sygnał emitowany przez niemiecki bark – linie przecięły się idealnie w jednym punkcie), a następnie ruszył na pomoc i na miejscu wylał do morza nieco przewożonego oleju, co złagodziło falę i pozwoliło marynarzom z „Johnsena” dokończyć trymowanie ładunku i uratować nie tylko własne życie, ale i sam statek. Opowiada o tym sam kapitan Lehmberg w swoich wspomnieniach (50 Jahre Seemannsleben), zawartych m.in. w wydanej w końcu lat 50. XX w. książce 'Das große Buch der Seefahrt’ (ss. 84-97).

Po II wojnie światowej został przyznany ZSRR jako część reparacji wojennych i przemianowany na „Siedow”, na cześć rosyjskiego polarnika Georgija Siedowa (1877-1914). Pierwszy rejs pod nową banderą „Siedow” odbył w 1952 roku jako szkolny statek Marynarki Wojennej ZSRR. Później był statkiem szkolnym Ministerstwa Rybołówstwa. W 1957 r. prowadził badania hydrograficzne na Atlantyku, pełniąc funkcję statku oceanograficznego Akademii Nauk. W latach 1975–1981 stacjonował w Kronsztadzie.

Po remoncie w 1981 r. powrócił do aktywnego pływania. W 1982 r. po raz pierwszy w swej historii przybył do Szczecina. Od 1986 r. uczestniczył w regatach Operacji Żagiel (Cutty Sark Tall Ship Races). Od 1991 roku armatorem był Uniwersytet Techniczny w Murmańsku, a obecnie Wyższa Szkoła Morska w Królewcu. W 2007 r. gościł w Szczecinie na finale The Tall Ships’ Races 2007 (Operacja Żagiel).

Latem 2020 roku, „Siedow”, jako pierwszy statek o napędzie żaglowym, przepłynął samodzielnie przez Przejście północno-wschodnie z Oceanu Spokojnego, przez Cieśninę Beringa, Ocean Arktyczny, wzdłuż północnych brzegów Rosji do Murmańska. W czasie całego rejsu akwen ten był wolny od kry i gór lodowych^[1].

Do czasu (początek lat 90.) zwodowania ogromnych pasażerskich wycieczkowców żaglowych (Star Clipper) pozostawał największym żaglowcem na świecie.

Kapitanowie jednostki

Lp.	Kapitan	Bandera	Lata
I	Lorenz Peters	•  III Rzesza	1921 – 1936
II	Otto Lehmberg	III Rzesza	1936 – 1937
III	Gottfried Clausen	III Rzesza	1937 – 1945
IV	-	ZSRR	1946 – 1954
V	Piotr Sergiejewicz Mitrofanow	ZSRR	1954 – 1966
VI	Mituricz	ZSRR	1966 – 1968
VII	Piotr S. Mitrofanow	ZSRR	1968 – 1975
VIII	W. T. Rojew	ZSRR	1975 – 1981
IX	Aleksiej Pierewozczikow	ZSRR	1981 – 1984
X	-	ZSRR	1984 – 1986
XI	Aleksiej Pierewozczikow	ZSRR	1986 – 1993
XII • XIII	Aleksiej Pierewozczikow • Wiktor Miszionew	Rosja	1993 – 1997
XIV • XV	Wiktor Miszionew • Dmitrij Poliakow	Rosja	1997 – teraz

• Tall Ships Races

• Oficjalna strona STS Sedov (ros. • niem. • fr. • ang.)