Safo

Safo
	Sappho sparganurus
	(Shaw, 1812)
	; Samiec – okaz muzealny
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	krótkonogie
Rodzina	kolibrowate
Podrodzina	paziaki
Plemię	Lesbiini
Rodzaj	Sappho; Reichenbach, 1849
Gatunek	safo
Synonimy
	Trochilus sparganurus Shaw, 1812; Sappho sparganura (Shaw, 1812);
	Trochilus sparganurus Shaw, 1812; Sappho sparganura (Shaw, 1812);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania

Safo^[5], safo długosterny^[6], safo kometa^[7] (Sappho sparganurus) – gatunek ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae), zamieszkujący środkowo-zachodnią część Ameryki Południowej.

Systematyka i zasięg występowania

Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Sappho. Wyróżnia się dwa podgatunki^[3]^[8]:

S. s. sparganurus (Shaw, 1812) – północna i środkowa Boliwia, być może także południowy kraniec Peru
S. s. sapho (R. Lesson, 1828) – południowa Boliwia, północna i zachodnia Argentyna oraz wschodnio-środkowe Chile

Morfologia

Długość ciała: samce 19–20 cm (w tym ogon 7–10 cm), samice 12–14 cm^[9]. Średnia masa ciała według różnych źródeł: 5 g, 5,88 g lub 6,3 g^[9].

Biotop

Safo zamieszkuje głównie górskie suche siedliska krzewiaste, również z luźno rosnącymi drzewami, wąwozy z gęstymi zaroślami bądź półsuchymi lasami liściastymi, także lasy Polylepis^[9]. Jest spotykany na wysokości 1500–4000 m n.p.m.^[4]

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje safo za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana; w 1996 roku ptak ten opisywany był jako dość pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny^[4].

Przypisy

↑ Sappho sparganura, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-09-27] (ang.).
↑ Sappho, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-05-01] (ang.).
1 2 Red-tailed Comet (Sappho sparganura). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (ang.).
1 2 3 BirdLife International, Sappho sparganurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-09] (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Lesbiini Reichenbach, 1853 (wersja: 2024-09-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-09].
↑ P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 155, 1999. ISSN 0550-0842.
↑ P. Busse (red.), Z. Czarnecki, A. Dyrcz, M. Gromadzki, R. Hołyński, A. Kowalska-Dyrcz, J. Machalska, S. Manikowski, B. Olech: Ptaki. T. II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 175, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-23]. (ang.).
1 2 3 T.S. Schulenberg & A. Jaramillo: Red-tailed Comet (Sappho sparganurus), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2025-01-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Sappho sparganura, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-09-27] (ang.).

[itis2-2] Sappho, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-05-01] (ang.).

[ibc-3] 1 2 Red-tailed Comet (Sappho sparganura). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (ang.).

[iucn-4] 1 2 3 BirdLife International, Sappho sparganurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-09] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Lesbiini Reichenbach, 1853 (wersja: 2024-09-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-09].

[Mielczarek&Cichocki-6] P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 155, 1999. ISSN 0550-0842.

[Busse&inni-7] P. Busse (red.), Z. Czarnecki, A. Dyrcz, M. Gromadzki, R. Hołyński, A. Kowalska-Dyrcz, J. Machalska, S. Manikowski, B. Olech: Ptaki. T. II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 175, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-23]. (ang.).

[botw-9] 1 2 3 T.S. Schulenberg & A. Jaramillo: Red-tailed Comet (Sappho sparganurus), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2025-01-09]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]