Samolot Zalewskiego WZ-I
 Samolot Farman III, zbliżony konstrukcyjnie do WZ-I | |
| Dane podstawowe | |
| Konstruktor | |
|---|---|
| Typ |
samolot pionierski |
| Konstrukcja |
dwupłat o konstrukcji drewnianej |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Liczba egz. |
nieukończony prototyp |
| Dane techniczne | |
| Napęd | |
| Moc |
20–28 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
8 m |
| Długość |
8,6 m |
| Wysokość |
2,5 m |
| Powierzchnia nośna |
22,5 m² |
| Masa | |
| Własna |
160 kg |
| Użyteczna |
80 kg |
| Startowa |
240 kg |
| Dane operacyjne | |
Samolot Zalewskiego WZ-I – samolot pionierski w układzie dwupłatu z początku XX wieku, konstrukcji Władysława Zalewskiego. Budowa samolotu została przerwana po wybuchu I wojny światowej, a niektóre jego podzespoły zostały wykorzystane później w kolejnym modelu Zalewskiego, WZ-XI Kogutek.
Historia
W grudniu 1909 roku 17-letni wówczas student Szkoły Inżynierskiej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda, Władysław Zalewski rozpoczął prace nad projektem samolotu wzorowanego na konstrukcji francuskiego Farmana III, o zredukowanych w stosunku do niego wymiarach[1]. Początkowo budowa prototypu odbywała się w rodzinnym domu konstruktora w Milanówku, a później została przeniesiona do sali nieczynnego teatru w tej samej miejscowości[1][2]. Napęd samolotu miał stanowić 2-cylindrowy dwusuwowy silnik rotacyjny o przewidywanej mocy 20–25 KM zaprojektowany również przez Zalewskiego, jednak z powodu braku funduszy i wykonawcy, który byłby skłonny odlać niezbędne części silnika, prace nad nim zostały przerwane[1][3]. W rezultacie do napędu maszyny został użyty 3-cylindrowy silnik rotacyjny Delfose o mocy 28 KM[1][3]. W 1913 roku szkielet samolotu był gotowy, lecz brak było m.in. pokrycia skrzydeł; wybuch I wojny światowej w sierpniu 1914 roku sprawił, że jego budowa nie została ukończona[1][3]. W późniejszych latach konstruktor nadał mu retrospektywnie oznaczenie WZ-I[1][3]. Niektóre podzespoły samolotu, składowane w Milanówku, zostały wykorzystane 12 lat później w przy budowie modelu WZ-XI Kogutek[1][3].
Opis konstrukcji i dane techniczne
WZ-I był jednosilnikowym, jednomiejscowym samolotem o konstrukcji drewnianej, w układzie dwupłatu[1]. Kadłub tworzyła drewniana kratownica usztywniona drutem[1]. Kabina pilota nieosłonięta[1]. Skrzydła prostokątne, dwudźwigarowe, konstrukcji drewnianej, kryte gumowanym płótnem, usztywnione słupkami i wykrzyżowane drutem[1]. Komora płatów dwuprzęsłowa[3]. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 8 metrów, a powierzchnia nośna 22,5 m²[1][3]. Na górnym płacie umieszczone były lotki[1]. Obciążenie powierzchni wynosiło 10,7 kg/m²[1].
Długość samolotu wynosiła 8,6 metra, a wysokość 2,5 metra[3][a]. Masa własna płatowca wynosiła 160 kg, masa użyteczna 80 kg, zaś masa całkowita 240 kg[1]. Usterzenie ogonowe składało się z dwóch sterów kierunku i dwóch sterów wysokości, a z przodu znajdował się dodatkowy ster wysokości[1][3]. Wychylenie drążka sterowniczego w przód i tył powodowało ruch połączonych ze sobą przedniego i tylnych sterów wysokości, a w bok lotek[3]. Podwozie stałe, dwukołowe, osiowe, z płozami; z tyłu znajdowały się dwie amortyzowane płozy ogonowe[1][3].
Napęd stanowił chłodzony powietrzem 3-cylindrowy silnik rotacyjny Delfose o mocy 28 KM, poruszający stałe, drewniane, dwułopatowe śmigło pchające[1]. Obciążenie mocy wynosiło 8,5 kg/KM[1]. Zbiornik paliwa znajdował się za miejscem pilota, przed silnikiem[1].
Uwagi
- ↑ Glass 2004 ↓, s. 76 podaje, że długość samolotu wynosiła 7,6 metra.
Przypisy
Bibliografia
- Jerzy B. Cynk: Polish aircraft 1893–1939. London: Putman & Company Limited, 1971. ISBN 0-370-00085-4. (ang.).
- Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze do 1939 r. T. 1. Sandomierz: Wydawnictwo Stratus, 2004. ISBN 83-916327-8-4.
Linki zewnętrzne
- Sylwetka samolotu WZ-I w serwisie samolotypolskie.pl. samolotypolskie.pl. [dostęp 2025-05-22]. (pol.).