Samotka

Samotka
	Hylaeus
	Fabricius, 1793
	; samiec Hylaeus annularis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	tchawkowce
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Podrząd	trzonkówki; (grupa żądłówki)
Nadrodzina	Apoidea
Rodzina	lepiarkowate
Rodzaj	samotka
Synonimy
	Prosopis
	Prosopis

Samotka^[2] (Hylaeus) – rodzaj pszczół samotnych z rodziny lepiarkowatych (Colletidae).

Budowa

Samotki są pszczołami bardzo słabo owłosionymi^[3]. Brak owłosienia służącego do przenoszenia pyłku (szczoteczek) u samic. Ubarwienie kutikuli jest przeważająco czarne z różnym udziałem koloru żółtego lub białego, u niektórych gatunków występuje również kolor czerwony^[3]. U wielu gatunków występuje żółte lub białe ubarwienie z przodu głowy, które jest cechą gatunkową (choć występuje również zmienność wewnątrzgatunkowa). U samców jasna „maska” jest bardziej rozwinięta niż u samic (u większości polskich gatunków obejmuje u nich również nadustek^[4]).

Biologia

Część gatunków gniazduje w samodzielnie wykopanych ziemnych norkach, inne wybierają miejsca takie jak puste wnętrza pędów roślin, niektóre gatunki gniazdują wewnątrz galasów^[5]. Gniazdo jest od wewnątrz pokrywane przez samicę wydzieliną nakładaną przy pomocy języczka, która zastyga w przezroczystą celofanową powłokę (wydzielina ta jest synapomorfią rodziny lepiarkowatych)^[6]. Tworzone są z niej przegrody pomiędzy komórkami gniazdowymi, a także przegroda osłaniająca wejście, którą samica pokonuje, wchodząc i wychodząc z gniazda^[5].

Typowy dla samotek jest samotniczy tryb życia. Do wyjątków może należeć Hylaeus tricolor^[7] występujący w Ameryce Południowej^[8].

Większość gatunków samotek nie ma żadnych zewnętrznych struktur do przenoszenia pokarmu do gniazda. Zarówno nektar, jak i pyłek, jest połykany przez samicę i transportowany w wolu^[3]. Do wyjątków należy Hylaeus cornutus, u którego samice przenoszą pyłek w zagłębieniu specjalnie ukształtowanego nadustka^[3].

Jeden z gatunków samotek o czerwonym odwłoku w czasie zagęszczania nektaru^[9]

Przypisy

↑ Hylaeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ WaldemarW. Celary WaldemarW., Pszczoły dziko żyjące (Hymenoptera: Appoidea: Apiformes) - klucz do rozpoznawania rodzin i rodzajów pszczół wraz z ich charakterystyką, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, 2015, ISBN 978-83-63113-15-5, OCLC 1228833346 .
1 2 3 4 T.T. Pawlikowski T.T., W.W. Celary W.W., Pszczołowate – Apidae. Wstęp i podrodzina lepiarkowate – Colletinae. Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXIV, z. 68a, Toruń 2003 .
↑ JacekJ. Wendzonka JacekJ., Hylaeus (Paraprosopis) lineolatus (SCHENCK, 1861) (Hymenoptera, Apoidea, Colletidae) – a new species in Polish fauna, „Wiadomości Entomologiczne”, 33 (2), 2014 .
1 2 PaulP. Westrich PaulP., Die Wildbienen Deutschlands, ISBN 978-3-8186-0880-4, OCLC 1098336809 .
↑ Eduardo A.B.E.A.B. Almeida Eduardo A.B.E.A.B., Colletidae nesting biology (Hymenoptera: Apoidea), „Apidologie”, 39 (1), 2008, s. 16–29, DOI: 10.1051/apido:2007049, ISSN 1297-9678 [dostęp 2022-04-19] (ang.).
↑ Shôichi F.S.F. Sakagami Shôichi F.S.F., RonaldoR. Zucchi RonaldoR., Nests of Hylaeus (Hylaeopsis) tricolor: The First Record of Non-Solitary Life in Colletid Bees, with Notes on Communal and Quasisocial Colonies (Hymenoptera: Colletidae), „Journal of the Kansas Entomological Society”, 51 (4), 1978, s. 597–614, ISSN 0022-8567, JSTOR: 25083856 .
↑ Hylaeus tricolor - Discover Life Mobile [online] [dostęp 2022-04-19] .
↑ Zachary M.Z.M. Portman Zachary M.Z.M., John S.J.S. Ascher John S.J.S., Daniel P.D.P. Cariveau Daniel P.D.P., Nectar concentrating behavior by bees (Hymenoptera: Anthophila), „Apidologie”, 52 (6), 2021, s. 1169–1194, DOI: 10.1007/s13592-021-00895-1, ISSN 1297-9678 [dostęp 2022-04-19] (ang.).

[itis-1] Hylaeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[2] WaldemarW. Celary WaldemarW., Pszczoły dziko żyjące (Hymenoptera: Appoidea: Apiformes) - klucz do rozpoznawania rodzin i rodzajów pszczół wraz z ich charakterystyką, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, 2015, ISBN 978-83-63113-15-5, OCLC 1228833346 .

[:0-3] 1 2 3 4 T.T. Pawlikowski T.T., W.W. Celary W.W., Pszczołowate – Apidae. Wstęp i podrodzina lepiarkowate – Colletinae. Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXIV, z. 68a, Toruń 2003 .

[4] JacekJ. Wendzonka JacekJ., Hylaeus (Paraprosopis) lineolatus (SCHENCK, 1861) (Hymenoptera, Apoidea, Colletidae) – a new species in Polish fauna, „Wiadomości Entomologiczne”, 33 (2), 2014 .

[:2-5] 1 2 PaulP. Westrich PaulP., Die Wildbienen Deutschlands, ISBN 978-3-8186-0880-4, OCLC 1098336809 .

[6] Eduardo A.B.E.A.B. Almeida Eduardo A.B.E.A.B., Colletidae nesting biology (Hymenoptera: Apoidea), „Apidologie”, 39 (1), 2008, s. 16–29, DOI: 10.1051/apido:2007049, ISSN 1297-9678 [dostęp 2022-04-19] (ang.).

[7] Shôichi F.S.F. Sakagami Shôichi F.S.F., RonaldoR. Zucchi RonaldoR., Nests of Hylaeus (Hylaeopsis) tricolor: The First Record of Non-Solitary Life in Colletid Bees, with Notes on Communal and Quasisocial Colonies (Hymenoptera: Colletidae), „Journal of the Kansas Entomological Society”, 51 (4), 1978, s. 597–614, ISSN 0022-8567, JSTOR: 25083856 .

[8] Hylaeus tricolor - Discover Life Mobile [online] [dostęp 2022-04-19] .

[9] Zachary M.Z.M. Portman Zachary M.Z.M., John S.J.S. Ascher John S.J.S., Daniel P.D.P. Cariveau Daniel P.D.P., Nectar concentrating behavior by bees (Hymenoptera: Anthophila), „Apidologie”, 52 (6), 2021, s. 1169–1194, DOI: 10.1007/s13592-021-00895-1, ISSN 1297-9678 [dostęp 2022-04-19] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]