Schematyzm diecezjalny

Schematyzm diecezjalny (z gr. σχῆμα – figura, plan) – rocznik urzędowy, kościołów i duchowieństwa diecezji wydawany w języku łacińskim, a od I połowy XX wieku coraz częściej w językach narodowych. Schematyzmy są cennym źródłem archiwalnym dla historyków Kościoła XIX i XX wieku[1].

Charakterystyka

Schematyzm archieparchii lwowskiej na rok 1861

Schematyzmy posiadają zwykle podobny układ treści. Na początku zamieszczany jest wykaz hierarchii Kościoła katolickiego w danym kraju oraz wykaz chronologiczny biskupów diecezjalnych od początków powstania diecezji. Dalej wylicza się stanowiska i urzędy kościelne w konsystorzu diecezjalnym (kapituła i kuria biskupia). Najobszerniejszą część schematyzmu stanowi wykaz dekanatów z parafiami, z których każda posiada odrębny opis: wymienia się liturgiczne wezwanie świętego patrona, datę ufundowania, czasem nazwiska patronów tytularnych (czyli fundatorów kościoła), duchownych posługujących w parafii oraz liczbę wiernych parafii (łac. numerus animarum). Na końcu znajdują się zwykle spisy alumnów seminarium duchownego oraz członków zakonów męskich i żeńskich w diecezji, a także indeksy alfabetyczne[2].

Schematyzmy greckokatolickie

W schematyzmach cerkiewnych podawane są spisy osób duchownych wraz z najważniejszymi danymi osobowymi (rok urodzenia, rok wyświęcenia), osób związanych z cerkwią, spisy parafii w dekanatach, ilość wiernych z każdej miejscowości w parafii, w późniejszym czasie też stan majątku cerkiewnego. Najstarszy schematyzm ukazał się w Eparchii Mukaczewskiej w 1814 roku, schematyzmy w Eparchii Przemyskiej zaczęły się ukazywać od 1828 roku. W Archieparchii Lwowskiej schematyzmy zaczęły się ukazywać od 1832 roku, w Eparchii Stanisławowskiej od 1886 roku, w Eparchii Preszowskiej od 1848, a w Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny od 1936 roku. Schematyzmy ukazywały się początkowo w języku łacińskim, później w języku łacińskim lub ukraińskim, a następnie tylko w języku ukraińskim[3].

Schematyzmy dostępne on-line

Diecezje rzymskokatolickie

DiecezjaRoczniki
Częstochowska zob. Schematyzm Diecezji Częstochowskiej
Gnieźnieńska zob. Schematyzm Archidiecezji Gnieźnieńskiej
Kamieniecka1847, 1859–1860
Katowicka1924, 1927, 1934, 1936, 1928–1932, 1938
Kielecka1914, 1916, 1918–1922, 1924–1939, 1940/1941, 1946
Krakowska zob. Schematyzm Archidiecezji Krakowskiej
Legnicka1992, 1992–1997, 2002, 2004
Lubelska zob. Schematyzm Diecezji Lubelskiej
Lwowska zob. Schematyzm Archidiecezji Lwowskiej
Łódzka1922–1926, 1929–1932, 1936–1937
Łomżyńska1925, 1927–1932, 1935, 1937–1938, 1926, 1933, 1934, 1936, 1939, 1947, 1948
Łucka1843, 1926–1934, 1936–1938
Łucka i Żytomierska1849, 1852, 1876–1877, 1889, 1892, 1894, 1902, 1904–1907, 1910, 1914, 1920–1921, 1923, 1925
Mińska1843, 1922, 1925
Mohylewska 1810, 1811–1812, 1814–1815, 1817–1847, 1861, 1877, 1885, 1894, 1897, 1898, 1901, 1903, 1905, 1908, 1909, 1910, 1911, 1912, 1914, 1915, 1916, 1917, 1923, 1928, 1929–1932
Opolska1947
Pelplińska1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1936, 1937, 1938, 1939
Pińska1927–1932, 1933/1934, 1935, 1936–, 1937–1938, 1939
Płocka1861
Poznańska zob. Schematyzm Archidiecezji Poznańskiej
Przemyska zob. Schematyzm Diecezji Przemyskiej
Sandomierska1834, 1835, 1837, 1842, 1843, 1845, 1848, 1881, 1885, 1886, 1913, 1917, 1920, 1929, 1930, 1932–1939, 1941–1946, 1947
Sejneńska i Augustowska1852, 1857, 1881–1914, 1906–1907, 1909–1910, 1912–1914, 1924
Siedlecka1922–1925, 1925–1928, 1929–1939, 1946–1947
Tarnowska zob. Schematyzm Diecezji Tarnowskiej
Telszańska 1880
Tyniecka1826
Tyraspolska 1866
Warszawska1887, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, 1948
Wileńska1854–1855, 1857, 1869, 1872, 1875, 1904, 1908–1909, 1914, 1922–1938, 1938, 1939
Włocławska zob. Schematyzm Diecezji Włocławskiej
Wrocławska zob. Schematyzm Archidiecezji Wrocławskiej
Żmudzka 1831 cz. 1 cz. 2

Diecezje greckokatolickie

Eparchia Roczniki
Apostolska Administracja Łemkowszczyzny 1936
Chełmska 1863
Lwowska 1836, 1840, 1842–1845, 1848, 1850–1851, 1855–1868, 1871–1872, 1874–1882, 1882–1883, 1886–1889, 1891–1901, 1903–1907, 1909–1912, 1914, 1924, 1928, 1927, 1930, 1932/33, 1938
Lwowska i Stanisławowska 1885
Przemyska zob. Schematyzm Greckokatolickiej Eparchii Przemyskiej
Stanisławowska 1886–1938

Diecezje ormiańskokatolickie

Diecezja Roczniki
Lwowska 1861, 1864, 1871–1872, 1875–1876, 1880, 1882, 1884–1892, 1894, 1897–1898, 1900–1902, 1908–1912, 1914, 1918, 1920, 1924– 1929, 1933, 1935

Zobacz też

Przypisy

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.