Shahin Kolonja
.jpg) Shahin Kolonja (lata 80. XIX w.) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Shahin bej Kolonja lub Şahin Teki Kolonya (ur. 1865 lub 1867 w Starje jako Shahin Teki Ypi, zm. 1919 w Konstantynopolu) – albański i osmański nauczyciel, dziennikarz i polityk[1].
Życiorys
Uczył się w Korczy, następnie uczęszczał na studia z zakresu ekonomii i administracji cywilnej na uczelni Mejtepi Mylkie w Konstantynopolu[2][3]. Po ich ukończeniu pracował jako nauczyciel w Szkole Rolniczej w Salonikach, gdzie pełnił również funkcję wicedyrektora[2]. W 1893 roku został przeniesiony do gimnazjum państwowego w Edirne[1], gdzie nauczał języka tureckiego, fizyki, matematyki i astronomii; po trzech latach przeniesiono go do Komotini, uczył tam historii, geografii i również języka tureckiego[2]. Podczas pracy w Komotini angażował się w działalność patriotyczną wśród albańskiej ludności poprzez organizację i kolportaż albańskojęzycznych książek oraz czasopism[4]. W 1897 roku skierował prośbę do władz osmańskich o zezwolenie na wydawanie albańskojęzycznej gazety, spotkał się z odmową[5][1].
W 1898 roku został kajmakamem wilajetu Manastir, a po dwóch latach funkcję tę pełnił we Wlorze, był również mutasarrifem w regionie Athos[4]. Porzucił pracę urzędnika, był również aresztowany w Manastirze i skazany na 3 lata pozbawienia wolności za działalność patriotyczną[5][1].
Na przełomie XIX i XX wieku zamieszkiwał Konstantynopol, Ateny i Paryż[3]. W 1901 roku przeniósł się do Sofii, gdzie założył czasopismo Drita, dla którego publikował do 1908 roku[4][1]. Współpracował z Kristem Luarasim nad działalnością na rzecz rozbudzenia świadomości narodowej Albańczyków[4]; założona w 1897 roku przez Luarasiego drukarnia Mbrothësia, która wydawała Dritę[3], dodatkowo dane przedsięwzięcie było wspierane finansowo przez Austro-Węgry[1].
W swoich publikacjach Kolonja zwracał uwagę na sytuację społeczną chłopstwa, krytykował również osmańską arystokrację, mimo iż sam do niej należał[5]. Wspierał działalność albańskich partyzantów działających w Imperium Osmańskim[5]. W 1904 roku opublikował w Dricie przetłumaczoną na język osmański treść manifestu Albańskiego Przebudzenia Narodowego z 1889 roku[1].
Podczas pobytu w Sofii wspierał Mustafę Ragiba, bułgarskiego rewolucjonistę i zwolennika młodoturków[1]. Ten, dzięki pomocy Kolonji, wznowił wydawanie swojego czasopisma Efkar-ı Umumiye, które ukazywało się w języku bułgarskim i tureckim; poruszano w nim między innymi temat Albanii[1].
Za namową Ibrahima Temo wstąpił do ruchu młodotureckiego[6]. Po dokonanej przez nich rewolucji, w 1908 roku jako jeden z 26 Albańczyków uzyskał mandat do osmańskiego parlamentu[7][8]; dołączył także do Osmańskiej Partii Wolności[6], dwa lata później przeszedł do Osmańskiej Partii Demokratycznej[1]. Uczestniczył w pierwszym kongresie manastirskim, który odbył się w 1908 roku[1].
Rozczarowany polityką prowadzoną przez młodoturków, w 1910 roku kontynuował działalność na rzecz niepodległości Albanii; po 1911 roku prowadził ją głównie w Bukareszcie i Sofii. Po odzyskaniu niepodległości przez Albanię osiadł we Wlorze, którą opuścił w następnym roku po sporze z premierem Ismailem Qemalim, dotyczącym przyszłej sytuacji politycznej Albanii[3]. Ponownie osiadł w Sofii, a w 1915 roku postanowił wrócić do Konstantynopola[1]; wycofał się z życia publicznego i z działalności politycznej[2][3].
W ostatnich latach życia zmagał się z uzależnieniem od alkoholu[2].
Przypisy
Bibliografia
- Stefanaq Pollo, Arben Puto, The history of Albania from its origins to the present day, Londyn: Routledge & Kegan, 1981, ISBN 0-7100-0365-X.
- Stavro Skëndi, The Albanian National Awakening, Princeton: Princeton University Press, 1967, ISBN 978-1-4008-4776-1.
- George Gawrych, The Crescent and the Eagle: Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874-1913, Londyn: I.B. Tauris, 2006, ISBN 978-1-84511-287-5.
- Robert Elsie, A Biographical Dictionary of Albanian History, Londyn: I.B. Tauris, 2012, ISBN 978-1-78076-431-3.
- Elisabeth Özdalga, Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy, Routledge, 2013, ISBN 978-1-134-29473-2.