Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi

Planowana lokalizacja mikropaństwa na terenie Europy

Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi (IPA [ʃtɛti sɔvɾan i uɾðɾit bɛktaʃi] pol. Suwerenne Państwo Bektaszytów) – planowane europejskie mikropaństwo w formie enklawy na terenie Tirany (stolicy Albanii). Swoim zasięgiem miałoby obejmować siedzibę najwyższych władz bektaszijji – religii wyznawanej przez 4,81% ludności Albanii[1][2].

Historia

Bektaszijja powstała w XIII wieku na terenie Anatolii jako bractwo religijne, wywodzące się z sufizmu i łączące elementy z innych niż islam religii (w tym chrześcijaństwa). Ruch zyskał na znaczeniu w XV wieku jako oficjalne wyznanie janczarów[3].

W 1925 roku Mustafa Kemal Atatürk zakazał działalności chanak (klasztorów bektaszytów) w Turcji. Władze ruchu podjęły wówczas decyzję o przeniesieniu siedziby do Albanii, gdzie wyznanie było obecne od XVI wieku[4].

Baba Mondi, zwierzchnik bektaszytów od 2011 r. W razie powstania mikropaństwa stanie się jego przywódcą

Działalność bektaszytów (podobnie jak innych organizacji religijnych) była zakazana w Albańskiej Republice Ludowej w latach 1967–1991 w czasach dyktatury komunistycznej[5]. W 2024 roku religię tę wyznawało 4,81% ludności kraju[2].

We wrześniu 2024 roku premier Albanii, Edi Rama, ogłosił plany dotyczące stworzenia na terenie Tirany enklawy dla najwyższych władz bektaszijji. Celem utworzenia nowego państwa miałoby być w szczególności promowanie pozytywnego wizerunku islamu w Albanii[1][6].

Stworzenie mikropaństwa państwa będzie wymagało działania ze strony parlamentu Albanii. Konieczna będzie także zmiana konstytucji: obecnie Albania jest w niej opisywana jako państwo unitarne, co stoi w sprzeczności z planami dotyczącymi niezależnego organizmu politycznego[7].

Plany dotyczące mikropaństwa

Swoim zasięgiem mikropaństwo miałoby obejmować siedzibę najwyższych władz bektaszytów (alb. Kryegjyshata Botërore Bektashiane) i teren, na którym jest zlokalizowana. Nowe państwo miałoby zajmować powierzchnię ok. 0,11 km²[1], co czyniłoby je czterokrotnie mniejszym od Watykanu[8].

Krytyka

Pomysł stworzenia mikropaństwa został skrytykowany przez Komuniteti Mysliman i Shqipërisë (pol. Wspólnota Muzułmańska Albanii) - organizację zrzeszającą albańskich muzułmanów. Jej władze określiły plany jako niebezpieczny precedens dla przyszłości Albanii. Podkreślono także, że pomysł nie został skonsultowany z organizacjami religijnymi[7].

W opinii niektórych Albańczyków plany związane z mikropaństwem mają odsunąć uwagę od skandali z udziałem premiera Ramy[9][10].

Przypisy

  1. 1 2 3 Albania Plans to Create a Muslim State in Tirana as Symbol of Tolerance – The New York Times [online], 21 września 2024 [dostęp 2024-09-22] (ang.).
  2. 1 2 Censi i Popullsisëdhe Banesave Nëshqipëri 2023 [online], Instituti i Statistikave – INSTAT, 2024 [dostęp 2024-09-22] (alb.).
  3. ↑ Bektashiyyah | Religion, Order, Beliefs, & Community | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2024-09-22] (ang.).
  4. ↑ The Holly Seat of the World Bektashi Headquarter [online], Kryegjyshata Boterore Bektashiane, 21 września 2024 [dostęp 2024-09-22] (ang.).
  5. ↑ The country that’s famous for tolerance [online], www.bbc.com [dostęp 2024-09-22] (ang.).
  6. ↑ Exclusive Interview with the Head Father of the Bektashi Order: A New Sovereign State for Peace and Tolerance (English version) [online], Shqiptarja.com [dostęp 2024-09-22] (alb.).
  7. 1 2 Albania to set up Sufi Muslim Bektashi microstate – DW – 09/24/2024 [online], dw.com [dostęp 2024-09-26] (ang.).
  8. ↑ Emma De Ruiter, Albania announces plan to create a Muslim version of the Vatican City [online], www.euronews.com [dostęp 2024-09-22].
  9. ↑ Nen Si, For and against Bektashi state, citizens: Everything is being done for money [online], Euronews Albania, 23 września 2024 [dostęp 2024-10-15] (ang.).
  10. ↑ Critics Pour Scorn on Albanian PM’s ‘Microstate’ Plan for Bektashi Muslims
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.