Sielpia Wielka

Sielpia Wielka
wieś
Ilustracja
Koło wodne – jeden z eksponatów
w Muzeum Zagłębia Staropolskiego
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

konecki

Gmina

Końskie

Liczba ludności (2023)

153[1]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-200[2]

Tablice rejestracyjne

TKN

SIMC

0244133[3]

Położenie na mapie gminy Końskie
Mapa konturowa gminy Końskie, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Sielpia Wielka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Sielpia Wielka”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Sielpia Wielka”
Położenie na mapie powiatu koneckiego
Mapa konturowa powiatu koneckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sielpia Wielka”
Ziemia51°06′50″N 20°20′43″E/51,113889 20,345278[4]

Sielpia Wielka – wieś sołecka[1] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Końskie[3][5].

Integralne części wsi Sielpia Wielka[3][5]
SIMCNazwaRodzaj
0244140Jarząbekczęść wsi
0244156Sielpia-Letniskoczęść wsi

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Radoszycach[6].

Zalew

Przez miejscowość przepływa rzeka Czarna Konecka dopływ Pilicy. W Sielpi Wielkiej powstał w latach 60 XX wieku zalew rekreacyjny (o powierzchni 57 hektarów) nad którym zlokalizowanych jest wiele ośrodków wypoczynkowych. Otwarcia Zalewu dokonał 24 czerwca 1962 roku wiceminister spraw wewnętrznych Mieczysław Moczar "Mietek"[7].

Obecnie Sielpia Wielka jest największym ośrodkiem wczasowym na ziemi świętokrzyskiej i dysponuje w okresie letnim obszerną bazą noclegową dla ponad 5 tysięcy turystów. Gmina jeszcze w 2014 roku planowała rewitalizację zalewu, która miała obejmować nie tylko odmulenie, ale również powiększenie go o ok. 8 hektarów. Aby móc to zrobić planowano odbudowanie jazu w Małachowie na Czarnej Koneckiej, który został zniszczony podczas powodzi w 1997 roku. Spowodowało to protesty ekologów z Mazowieckiego-Świętokrzyskiego Towarzystwa Ornitologicznego, którzy w 2015 roku wnieśli skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, oskarżając, że inwestycja to spowoduje podniesienie poziomu wody w zalewie i zagrozi gnieżdżącym się tam ptakom. W 2020 roku zawarli ugodę z gminą wycofując skargę za obietnicę rezygnacji z odbudowy jazu. Pomimo protestów w 2018 roku i 2019 roku prowadzono prace przy rewitalizacji zalewu, poza obszarem Natura 2000. Zbudowano też szerszą plażę i ścieżki rowerowe. W 2020 roku kontynuowano prace[8]. Projekt w 85% finansuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska[9].

Szlaki

Przez Sielpię przechodzi szlak turystyczny niebieski niebieski szlak turystyczny z miejscowości Pogorzałe do Kuźniaków oraz szlak turystyczny czerwony czerwony szlak turystyczny z rezerwatu przyrody Diabla Góra do Łącznej. Sielpia jest punktem początkowym szlak rowerowy czerwony czerwonego szlaku rowerowego prowadzącego poprzez tereny dookoła Końskich oraz szlak rowerowy zielony zielonego szlaku rowerowego prowadzącego do Błotnicy.

Zabytki

Zespół walcowni i pudlingarni z lat 1835–1841, obecnie Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego (filia Muzeum Techniki w Warszawie). Dawny zakład napędzany był olbrzymim kołem wodnym (9 metrów średnicy!) projektu Filipa Girarda. W 1843 roku w zakładzie pojawiła się pierwsza w Królestwie Polskim turbina wodna. Zakład zamknięto w roku 1921, ale jeszcze przed II wojną światową został przeznaczony na cele muzealne. W czasie wojny większość oryginalnego wyposażenia zakładu została rozkradziona i przetopiona przez okupanta, zachowany jednak został cały układ napędowy walcowni. Muzeum reaktywowano w 1962 roku, eksponaty przeniesiono z całego Zagłębia Staropolskiego, głównie z Białogonu.

Zespół zakładu i osiedla przemysłowego został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.491/1-2 z 3.12.1956 i z 15.06.1967)[10].

Przypisy

  1. 1 2 Miasta i Gminy Końskie. Statystyka Ludności za 2023 rok. Liczba ludności – sołectwa – wsie [dostęp 2024-09-15].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1145 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 3 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122147
  5. 1 2 Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  7. ↑ Krzysztof Lesiakowski "Mieczysław Moczar" Oficyna Wydawnicza Rytm 1998, ISBN 83-86678-83-6, str. 244
  8. ↑ Marcin Batóg, Kompromis gminy i ekologów w sprawie rewitalizacji popularnego zalewu. Po sześciu latach [online], kielce.wyborcza.pl, 29 stycznia 2020 [dostęp 2020-08-18].
  9. ↑ Miłosz Skiba, Zalew w Sielpi bez wody i w „wielkiej przebudowie”. Tak wygląda z lotu ptaka [WIDEO, ZDJĘCIA] [online], Echo Dnia Świętokrzyskie, 7 listopada 2019 [dostęp 2020-08-18] (pol.).
  10. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 34 [dostęp 2015-11-17].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.