Siraitia
 Owoce Siraitia grosvenorii | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Siraitia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Siraitia Merr. Pap. Michigan Acad. Sci. 19: 200 (1934)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
S. silomaradjae Merrill[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Siraitia – rodzaj roślin z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Obejmuje cztery gatunki[3]. Jeden – Siraitia africana – rośnie w równikowej Afryce, a trzy pozostałe w południowo-wschodniej Azji[3]. Rośliny te rosną w lasach na zboczach gór, nad brzegami rzek, w zaroślach. Gatunek afrykański rósł na brzegu jeziora i w zaroślach, od lat 60. XX wieku jest zaginiony[5].
Z owoców Siraitia grosvenorii sporządza się słodki, sycący napój[6].
Morfologia
- Pokrój
- Zielne pnącza osiągające do 7 m długości z okazałymi, kulistawymi bulwami[5]. Pędy pokryte czarnymi, czarnobrązowymi lub żółtawymi gruczołkami, łodygi kanciaste i bruzdowane[7]. Wąsy czepne rozwidlone na końcach[5].
- Liście
- Całobrzegie, z rzadka ząbkowane, nieklapowane lub z 3–5 klapami. Blaszka jajowato sercowata[5][7]. Od spodu blaszki silnie owłosione[7].
- Kwiaty
- Rozdzielnopłciowe – żeńskie i męskie w osobnych kwiatostanach powstają na tych samych roślinach (dwupiennych). Kwiatostany męskie są wiechowate, a kwiaty żeńskie wyrastają pojedynczo, w parach lub w kilkukwiatowych gronach lub pęczkach. Dno kwiatowe jest zredukowane, dzwonkowate, z 5 równowąskimi, lancetowatymi lub trójkątnymi działkami kielicha. Płatki korony są lancetowate do zaokrąglonych, kremowe. W kwiatach męskich pręcików jest 5, są albo wszystkie wolne, albo zrastają się w dwie pary i jeden pozostaje wolny. W kwiatach żeńskich obecnych jest 5 prątniczków oraz słupek składający się z jajowatej, owłosionej zalążni z licznymi zalążkami i z tęgą szyjką słupka na końcu trójdzielną, zwieńczoną dwułatkowymi znamionami[7][5].
- Owoce
- Kulistawe lub wydłużone mięsiste jagody, po dojrzeniu żółte. Nasiona nieliczne, szerokojajowate lub podługowate, spłaszczone, jasnobrązowe lub żółtawe, bez skrzydełek lub z 2–3 korkowatymi skrzydełkami[7][5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z monotypowego plemienia Siraitieae z rodziny dyniowatych Cucurbitaceae[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Siraitia africana (C.Jeffrey) A.M.Lu & Zhi Y.Zhang
- Siraitia grosvenorii (Swingle) C.Jeffrey ex A.M.Lu & Zhi Y.Zhang
- Siraitia siamensis (Craib) C.Jeffrey ex S.Q.Zhong & D.Fang
- Siraitia sikkimensis (Chakrav.) C.Jeffrey
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Siraitia Merr., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
- ↑ Siraitia Merr.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
- 1 2 3 4 5 6 Klaus Kubitzki, Flowering Plants. Eudicots: Sapindales, Cucurbitales, Myrtaceae, Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2011, s. 137, ISBN 978-3-642-14396-0.
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 860, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- 1 2 3 4 5 Anmin Lu, Charles Jeffrey, Siraitia Merrill, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2024-12-12].
- ↑ Genus Siraitia Merr.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):