Skałoskoczek duży
| Chaetops frenatus | |||
| (Temminck, 1826) | |||
 Samiec | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
skałoskoczek duży | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Skałoskoczek duży[3] (Chaetops frenatus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny skałoskoczków[3] (Chaetopidae). Zasiedla południowo-zachodnią Południową Afrykę. Bliski zagrożenia wyginięciem. Środowisko to skaliste tereny.
Systematyka
Jest to gatunek monotypowy[4][5]. Dawniej za jego podgatunek uznawany bywał skałoskoczek mały (Chaetops aurantius)[3][6].
Morfologia
Występuje niewielki dymorfizm płciowy. Samiec posiada białą brew na szarej głowie, samica nie. Poza tym obie płcie identyczne. Czerwone tęczówki. Wierzch ciała szary w ciemniejsze plamki, lotki już czarne. Na skrzydle, przy lotkach, trzy białe plamki. Brązowe spód ciała i kuper, ogon szary z białymi kropkami na końcu.
Zasięg występowania
Skałoskoczek duży występuje w południowo-zachodniej Południowej Afryce – w Prowincji Przylądkowej Zachodniej i południowo-zachodniej części Prowincji Przylądkowej Wschodniej[2][6].
Środowisko
Ptak ten występuje głównie w skalistych górskich formacjach fynbos, choć zasięg jego występowania rozciąga się aż po poziom morza[2]. Jest spotykany do wysokości 2300 m n.p.m.[2]
Zachowanie
Zjada owady i jaszczurki. Gniazdo znajduje się w trawie rosnącej na skałach[7]. Jest monogamiczny, gniazduje kooperatywnie. Składa 2 białe jaja, wysiadują oboje rodzice przez 19–21 dni. Opuszczają gniazdo po 18–21 dniach, po 3 tygodniach są już niezależne od rodziców[8].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN skałoskoczek duży od 2017 roku jest uznawany za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened); wcześniej klasyfikowano go jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji, według szacunków z 2015 roku, zawierała się w przedziale 32 551 – 59 289 osobników. Trend liczebności populacji oceniany jest jako umiarkowanie spadkowy[2].
Przypisy
- ↑ C.J. Temminck: Nouveau recueil de planches coloriées d’oiseaux: pour servir de suite et de complément aux planches enluminées de Buffon, édition in-folio et in-4⁰ de l’Imprimerie royale, 1770. Paris: F.G. Levrault, 1838, s. ryc. 385. (fr.).
- 1 2 3 4 5 BirdLife International, Chaetops frenatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2024-2 [dostęp 2024-11-21] (ang.).
- 1 2 3 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Chaetopidae Fjeldså, Ericson, Johansson & Zuccon, 2015 - skałoskoczki - Rockjumper (wersja: 2024-10-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-11-21].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2024-11-21]. (ang.).
- ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 9 [online], październik 2024 [dostęp 2024-11-21].
- 1 2 3 4 Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 12: Picathartes to Tits and Chickadees. Barcelona: Lynx Edicions, 2007, s. 290–291. ISBN 84-96553-42-6. (ang.).
- 1 2 Cape Rockjumper - Chaetops frenatus. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-22)].
- ↑ Chaetops frenatus (Cape rock-jumper). [w:] Biodiversity Explorer [on-line]. [dostęp 2020-12-18]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i materiały audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).