Skrzydłolis

Skrzydłolis
	Pteralopex
	O. Thomas, 1888
	; Skrzydłolis żółtobrzuchy (P. anceps)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Nadrodzina	Pteropodoidea
Rodzina	rudawkowate
Podrodzina	Pteropodinae
Plemię	Pteralopini
Rodzaj	skrzydłolis
	Typ nomenklatoryczny
	Pteralopex atrata O. Thomas, 1888
Gatunki
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	5 gatunków – zobacz opis w tekście

Skrzydłolis^[2] (Pteralopex) – rodzaj ssaków z podrodziny Pteropodinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie na Wyspach Salomona^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała 161–285 mm, długość ucha 14–26 mm, długość tylnej stopy 42–65 mm, długość przedramienia 112–169 mm; masa ciała 225–790 g^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1888 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule opisującym sześć nowych ssaków z Wysp Salomona, opublikowanym na łamach „The Annals and magazine of natural history”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) skrzydłolis sierpozębny (P. atrata).

Etymologia

Pteralopex: πτερον pteron ‘skrzydło’; αλωπηξ alōpēx, αλωπεκος alōpekos ‘lis’^[7].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]^[6]^[3]^[2]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[9]
Pteralopex anceps	K. Andersen, 1909	skrzydłolis żółtobrzuchy	gatunek monotypowy	Papua-Nowa Gwinea (Wyspa Bougainville’a) oraz Wyspy Salomona (Choiseul) i być może Santa Isabel; zakres wysokości: 0–1900 m n.p.m.	DC: 23–28 cm DO: bezogonowy DP: 14,1–16 cm MC: 600–700 g	EN
Pteralopex atrata	O. Thomas, 1888	skrzydłolis sierpozębny	gatunek monotypowy	endemit Wysp Salomona (Nowa Georgia i Guadalcanal); zakres wysokości: 0–400 m n.p.m.	DC: 19,6–24 cm DO: bezogonowy DP: 12,9–14,7 cm MC: 438–506 g	EN
Pteralopex pulchra	Flannery, 1991	skrzydłolis górski	gatunek monotypowy	endemit Wysp Salomona (znany tylko z holotypu w górach Guadalcanalu); zakres wysokości: 1200–2500 m n.p.m.	DC: około 16,1 cm DO: bezogonowy DP: około 11,8 cm MC: około 280 g	CR
Pteralopex taki	Parnaby, 2002	skrzydłolis dziuplowy	gatunek monotypowy	endemit Wysp Salomona (Kolombangara, Nowa Georgia i Vangunu); zakres wysokości: 0–400 m n.p.m.	DC: około 19 cm DO: bezogonowy DP: około 11,2–12,3 cm MC: 225–351 g	VU
Pteralopex flanneryi	K.M. Helgen, 2005	skrzydłolis samotny	gatunek monotypowy	Papua-Nowa Gwinea (Buka i Wyspa Bougainville’a) i Wyspy Salomona (Choiseul, Barora Fa i Santa Isabel); zakres wysokości: 0–200 m n.p.m.	DC: 25–28 cm DO: bezogonowy DP: 15,9–16,9 cm MC: około 790 g	CR

Kategorie IUCN: VU – gatunek narażony, EN – gatunek zagrożony, CR – gatunek krytycznie zagrożony.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 O. Thomas. Diagnoses of six new Mammals from the Solomon Islands. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 1 (2), s. 155, 1888. (ang.).
1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 84. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 106. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
1 2 3 4 5 N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 127–129. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Pteralopex. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-19].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 458. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 595, 1904. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-12-30]. (ang.).
↑ Taxonomy: Pteralopex – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-12-30]. (ang.).

[9] DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

[Thomas-1] 1 2 O. Thomas. Diagnoses of six new Mammals from the Solomon Islands. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 1 (2), s. 155, 1888. (ang.).

[Cichocki&inni-2] 1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 84. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 106. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Giannini&inni-4] 1 2 3 4 5 N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 127–129. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Pteralopex. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-19].

[amw-6] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 458. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Palmer-7] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 595, 1904. (ang.).

[mdd-8] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-12-30]. (ang.).

[10] Taxonomy: Pteralopex – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-12-30]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]