Skrzydłowarg górski

Skrzydłowarg górski
Pterinochilus raygabrieli
Gallon, 2009
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

szczękoczułkopodobne

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Infrarząd

ptaszniki

Rodzina

ptasznikowate

Rodzaj

skrzydłowarg

Gatunek

skrzydłowarg górski

Skrzydłowarg górski[1] (Pterinochilus raygabrieli) – gatunek pająka z rodziny ptasznikowatych. Zamieszkuje Afrykę Wschodnią.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 2009 roku przez Richarda C. Gallona na łamach „Bulletin of the British Arachnological Society”[2][3]. Jako lokalizację typową wskazano górę Thata w Kenii. Epitet gatunkowy nadano na cześć arachnologa, Raya Gabriela[2].

Morfologia

Holotypowy samiec ma ciało długości 24,9 mm przy prosomie długości 11,5 mm i szerokości 8,6 mm[2].

Karapaks jest niski, bladożółtobrązowy z ciemniejszą maską wokół wzgórka ocznego i wyraźnymi, rozchodzącymi się promieniście paskami z dłuższych, jasnych szczecinek. Jamkę ma głęboką i poprzeczną. Szczękoczułki mają od 10 do 11 zębów na przedniej krawędzi bruzdy. Na tylno-bocznej powierzchni szczękoczułka leży skopula z dobrze wykształconych szczecinek pierzastych o funkcji strydulacyjnej, współpracująca z niepodzieloną skopulą podobnych szczecinek na przednio-bocznej powierzchni krętarza nogogłaszczka. Kuspuli na wardze dolnej jest około 75, podczas gdy na szczękach około 120. Sternum jest brązowe, ciemniejsze od wierzchu prosomy. Odnóża są żółtobrązowe z brązowymi spodami bioder i krętarzy. Wszystkie pary stóp oraz nadstopia pary od pierwszej do trzeciej mają pełne skopule, natomiast na nadstopiach pary ostatniej skopule podzielone są wzdłużnym pasmem usztywnionych szczecinek. U samca goleń odnóża pierwszej pary ma hak zbudowany z krótkiej apofizy prowentralnej dystalnej, zaopatrzonej w długi, zakrzywiony i przednio-brzusznie sterczący kolec. Samcze nadstopie pierwszej pary jest łukowato wygięte w widoku grzbietowym, a udo trzeciej pary nienabrzmiałe[2].

Opistosoma (odwłok) jest bladożółtobrązowa, z wierzchu ze słabo zaznaczonym ciemniejszym wzorem, od spodu z jaśniejszymi pokrywami płuc książkowych. Tylna para kądziołków przędnych ma palcowate człony wierzchołkowe[2].

Nogogłaszczek samca ma nasadowo-brzusznie wydętą goleń oraz bulbus o gruszkowatym tegulum. Embolus jest gruby, wydłużony, w wierzchołkowej ⅓ zakrzywiony, na przektoju nieregularny[2]. Wyposażony jest w cztery kile: słabo wykształcone prolateralny górny i wierzchołkowy oraz lepiej rozwinięte prolateralny dolny i prolateralny dodatkowy. Kile nie są w pełni widoczne w widoku prolateralnym[4].

Ekologia i występowanie

Pająk przypuszczalnie tworzący schronienia pod powierzchnią gruntu[2].

Gatunek afrotropikalny, znany z Kenii i Etiopii[3][4]; w tej pierwszej z miejsca typowego[2], w tej drugiej z wybrzeży jeziora Chamo[4].

Przypisy

  1. Dominik M. Szymański i inni, Ptasznikowate (Theraphosidae). Etymologia nazw naukowych i propozycja nazw zwyczajowych, Kraków: Ridero, 2025, s. 192, ISBN 978-83-8414-021-5 (pol.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 Richard C. Gallon. Two new Pterinochilus species from Kenya (Araneae, Theraphosidae, Harpactirinae). „Bulletin of the British Arachnological Society”. 14 (9), s. 361-364, 2009. DOI: 10.13156/100.014.0904.
  3. 1 2 Pterinochilus raygabrieli Gallon, 2009. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2025-05-14].
  4. 1 2 3 Timur B. Bariev, Danniella Sherwood. New data on some African tarantulas including bulb morphology in Pterinochilus Pocock, 1897 (Araneae: Theraphosidae). „Arthropoda Selecta”. 34 (1), s. 58-63, 2025. DOI: 10.15298/arthsel.34.1.05.