Skrzydłowarg górski
| Pterinochilus raygabrieli | |
| Gallon, 2009 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
skrzydłowarg górski |
Skrzydłowarg górski[1] (Pterinochilus raygabrieli) – gatunek pająka z rodziny ptasznikowatych. Zamieszkuje Afrykę Wschodnią.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 2009 roku przez Richarda C. Gallona na łamach „Bulletin of the British Arachnological Society”[2][3]. Jako lokalizację typową wskazano górę Thata w Kenii. Epitet gatunkowy nadano na cześć arachnologa, Raya Gabriela[2].
Morfologia
Holotypowy samiec ma ciało długości 24,9 mm przy prosomie długości 11,5 mm i szerokości 8,6 mm[2].
Karapaks jest niski, bladożółtobrązowy z ciemniejszą maską wokół wzgórka ocznego i wyraźnymi, rozchodzącymi się promieniście paskami z dłuższych, jasnych szczecinek. Jamkę ma głęboką i poprzeczną. Szczękoczułki mają od 10 do 11 zębów na przedniej krawędzi bruzdy. Na tylno-bocznej powierzchni szczękoczułka leży skopula z dobrze wykształconych szczecinek pierzastych o funkcji strydulacyjnej, współpracująca z niepodzieloną skopulą podobnych szczecinek na przednio-bocznej powierzchni krętarza nogogłaszczka. Kuspuli na wardze dolnej jest około 75, podczas gdy na szczękach około 120. Sternum jest brązowe, ciemniejsze od wierzchu prosomy. Odnóża są żółtobrązowe z brązowymi spodami bioder i krętarzy. Wszystkie pary stóp oraz nadstopia pary od pierwszej do trzeciej mają pełne skopule, natomiast na nadstopiach pary ostatniej skopule podzielone są wzdłużnym pasmem usztywnionych szczecinek. U samca goleń odnóża pierwszej pary ma hak zbudowany z krótkiej apofizy prowentralnej dystalnej, zaopatrzonej w długi, zakrzywiony i przednio-brzusznie sterczący kolec. Samcze nadstopie pierwszej pary jest łukowato wygięte w widoku grzbietowym, a udo trzeciej pary nienabrzmiałe[2].
Opistosoma (odwłok) jest bladożółtobrązowa, z wierzchu ze słabo zaznaczonym ciemniejszym wzorem, od spodu z jaśniejszymi pokrywami płuc książkowych. Tylna para kądziołków przędnych ma palcowate człony wierzchołkowe[2].
Nogogłaszczek samca ma nasadowo-brzusznie wydętą goleń oraz bulbus o gruszkowatym tegulum. Embolus jest gruby, wydłużony, w wierzchołkowej ⅓ zakrzywiony, na przektoju nieregularny[2]. Wyposażony jest w cztery kile: słabo wykształcone prolateralny górny i wierzchołkowy oraz lepiej rozwinięte prolateralny dolny i prolateralny dodatkowy. Kile nie są w pełni widoczne w widoku prolateralnym[4].
Ekologia i występowanie
Pająk przypuszczalnie tworzący schronienia pod powierzchnią gruntu[2].
Gatunek afrotropikalny, znany z Kenii i Etiopii[3][4]; w tej pierwszej z miejsca typowego[2], w tej drugiej z wybrzeży jeziora Chamo[4].
Przypisy
- ↑ Dominik M. Szymański i inni, Ptasznikowate (Theraphosidae). Etymologia nazw naukowych i propozycja nazw zwyczajowych, Kraków: Ridero, 2025, s. 192, ISBN 978-83-8414-021-5 (pol.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Richard C. Gallon. Two new Pterinochilus species from Kenya (Araneae, Theraphosidae, Harpactirinae). „Bulletin of the British Arachnological Society”. 14 (9), s. 361-364, 2009. DOI: 10.13156/100.014.0904.
- 1 2 Pterinochilus raygabrieli Gallon, 2009. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2025-05-14].
- 1 2 3 Timur B. Bariev, Danniella Sherwood. New data on some African tarantulas including bulb morphology in Pterinochilus Pocock, 1897 (Araneae: Theraphosidae). „Arthropoda Selecta”. 34 (1), s. 58-63, 2025. DOI: 10.15298/arthsel.34.1.05.