Smugowiec

Smugowiec
	Tamiops
	J.A. Allen, 1906
	; Smugowiec himalajski (T. mcclellandii)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	wiewiórkokształtne
Rodzina	wiewiórkowate
Podrodzina	wiewiórczaki
Plemię	Callosciurini
Rodzaj	smugowiec
	Typ nomenklatoryczny
	Tamiops macclellandi hainanus J.A. Allen, 1906
Synonimy
	Meinia Qiu Zhuding, 1981;
	Meinia Qiu Zhuding, 1981;
Gatunki
	8 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	8 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Smugowiec^[3] (Tamiops) – rodzaj ssaków z podrodziny wiewiórczaków (Callosciurinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji (Chińska Republika Ludowa, Indie, Bhutan, Nepal, Mjanma, Laos, Kambodża, Wietnam, Tajlandia i Półwysep Malajski)^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 113–131 mm, długość ogona 100–111 mm; masa ciała 49,4–87,9 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1906 roku amerykański zoolog Joel Asaph Allen w artykule zatytułowanym Ssaki z wyspy Hajnan w Chinach, opublikowanym w czasopiśmie „Bulletin of the American Museum of Natural History”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) smugowiec nadmorski (T. maritimus).

Etymologia

Tamiops: rodzaj Tamias Illiger, 1811 (pręgowiec); ωψ ōps, ωπος ōpos ‘wygląd’^[1].
Meinia: Pierre René Mein, francuski paleontolog^[2]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Meinia asiatica Qiu Zhuding, 1981.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[8]^[7]^[4]^[3]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[3]	Podgatunki^[5]^[4]^[7]^[9]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[4]^[7]^[9]	Podstawowe wymiary^[5]^[7]^[9]^[b]	Status IUCN^[10]
Tamiops rodolphii	(A. Milne-Edwards, 1867)	smugowiec kambodżański	2 podgatunki	wschodnia Tajlandia, środkowy i południowy Laos, Wietnam oraz Kambodża	DC: 11,7–11,8 cm DO: 10,8–11,1 cm MC: około 56 g	LC
Tamiops maritimus	(Bonhote, 1900)	smugowiec nadmorski	4 podgatunki	północno-wschodnia Chińska Republika Ludowa (włącznie z wyspa Hajnan), Tajwan, Wietnam oraz Laos; zakres wysokości: 2000–3000 m n.p.m.	DC: 11,9–12,1 cm DO: 10,1–10,2 cm MC: 54–56 g	LC
Tamiops swinhoei	(A. Milne-Edwards, 1874)	smugowiec chiński	4 podgatunki	południowa i wschodnia Chińska Republika Ludowa, północna i północno-wschodnia Mjanma, północny Laos i północny Wietnam; zakres wysokości: 2135–3050 m n.p.m.	DC: około 13 cm DO: około 10 cm MC: około 88 g	LC
Tamiops mcclellandii	(Horsfield, 1840)	smugowiec himalajski	gatunek monotypowy	południowo-zachodnia Chińska Republika Ludowa, północno-wschodnie Indie, wschodni Nepal, Bhutan i Mjanma; zakres wysokości: powyżej 700 m n.p.m.	DC: 9,4–13,7 cm DO: 7,5–11,3 cm MC: 50–69 g	LC
Tamiops barbei	(E. Blyth, 1847)		2 podgatunki	południowo-zachodnia Chińska Republika Ludowa, Mjanma, Tajlandia, północny Wietnam, północno-zachodni Laos, zachodnia Kambodża i półwyspowa Malezja	DC: 10–13,1 cm DO: 8,5–16,3 cm MC: 37–51 g	NE
Tamiops minshanicus	Liu Shaoying, Tang Mingkun, R.W. Murphy, Chen Shunde & Li Song, 2022		gatunek monotypowy	endemit Chińskiej Republiki Ludowej: znany tylko z rezerwatu przyrody Wanglang (Syczuan); zakres wysokości: 2530–3305 m n.p.m.	DC: 12–14 cm DO: 9,4–10,5 cm MC: 73–95 g	NE

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunki wymarłe z miocenu Azji:

Tamiops asiaticus (Qiu Zhuding, 1981)^[2]
Tamiops minor Qiu Zhuding & Li Qiang, 2016^[11].

Uwagi

↑ Podgatunek T. maritimus.
↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 3 J.A. Allen. Mammals from the Island of Hainan, China. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 22, s. 475, 1906. (ang.).
1 2 3 Z.-d. Qiu. A new sciuroptere from Middle Miocene of Linqu, Shandong. „Vertebrata PalAsiatica”. 19 (3), s. 229, 1981. (chiń. • ang.).
1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 203, 204. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 586. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 721–722. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Tamiops. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-10].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 376. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-20]. (ang.).
1 2 3 A. Hinckley, J.E. Maldonado, N. Tamura, J.A. Leonard & M.T.R. Hawkins. Lost in synonymy: Integrative species delimitation reveals two unrecognized species of Southern Asian tree squirrels (Rodentia: Sciuridae: Callosciurinae). „Vertebrate Zoology”. 74, s. 683–707, 2024. DOI: 10.3897/vz.74.e133467. (ang.).
↑ Taxonomy: Tamiops – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-04-05]. (ang.).
↑ 邱铸鼎 & 李强 / Z.-d. Qiu & Q. Li. 内蒙古中部新近纪啮齿类动物 / Neogene rodents from central Nei Mongol, China. „中国古生物志总号 / Palaeontologia Sinica”. New series C. 30 (198), s. 80, 2016. (chiń. • ang.).

[2] Podgatunek T. maritimus.

[11] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Allen-1] 1 2 3 J.A. Allen. Mammals from the Island of Hainan, China. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 22, s. 475, 1906. (ang.).

[qiu-3] 1 2 3 Z.-d. Qiu. A new sciuroptere from Middle Miocene of Linqu, Shandong. „Vertebrata PalAsiatica”. 19 (3), s. 229, 1981. (chiń. • ang.).

[Cichocki&inni-4] 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 203, 204. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 586. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Koprowski&inni-6] 1 2 3 4 5 J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 721–722. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Tamiops. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-10].

[amw-8] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 376. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[mdd-9] C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-20]. (ang.).

[hin&inni-10] 1 2 3 A. Hinckley, J.E. Maldonado, N. Tamura, J.A. Leonard & M.T.R. Hawkins. Lost in synonymy: Integrative species delimitation reveals two unrecognized species of Southern Asian tree squirrels (Rodentia: Sciuridae: Callosciurinae). „Vertebrate Zoology”. 74, s. 683–707, 2024. DOI: 10.3897/vz.74.e133467. (ang.).

[12] Taxonomy: Tamiops – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-04-05]. (ang.).

[qiu&li-13] 邱铸鼎 & 李强 / Z.-d. Qiu & Q. Li. 内蒙古中部新近纪啮齿类动物 / Neogene rodents from central Nei Mongol, China. „中国古生物志总号 / Palaeontologia Sinica”. New series C. 30 (198), s. 80, 2016. (chiń. • ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[b]

[10]

[11]