Sobór św. Aleksandra Newskiego w Mścisławiu

Sobór św. Aleksandra Newskiego

Сабор Святога Аляксандра Неўскага

nr rej. 512Г000507
sobór
Widok soboru w 2014
Państwo	Białoruś
Obwód	mohylewski
Miejscowość	Mścisław
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	mohylewska i mścisławska
Wezwanie	św. Aleksandra Newskiego
Wspomnienie liturgiczne	30 sierpnia/12 września
Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie	św. Aleksandra Newskiego
Cudowne ikony	Iwerska Ikona Matki Bożej (kopia)
Historia Data zakończenia budowy 1870 Data poświęcenia 1870 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna
Dane świątyni Styl eklektyczny, rosyjsko-bizantyjski Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Kopuła • liczba kopuł 2 Liczba ikonostasów 2 Ołtarz • liczba ołtarzy 2 Liczba naw 1 Dzwonnica • typ dzwonnicy wbudowana
Położenie na mapie Mścisława Sobór św. Aleksandra Newskiego
Położenie na mapie Białorusi Sobór św. Aleksandra Newskiego
Położenie na mapie obwodu mohylewskiego Sobór św. Aleksandra Newskiego
54°01′13,0″N 31°43′43,4″E/54,020278 31,728722

Sobór św. Aleksandra Newskiego – prawosławny sobór w Mścisławiu, w dekanacie mścisławskim^[1] eparchii mohylewskiej i mścisławskiej Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego.

Cerkiew została zbudowana w 1870^[2]. Według miejscowej tradycji na miejscu tym znajdowała się jedna z najstarszych cerkwi prawosławnych w Mścisławiu pod wezwaniem św. Atanazego, która pod naciskiem jezuitów została zamknięta i przeniesiona na cmentarz. Na jej zaś miejscu w 1727 chorąży witebski Jan Hurko wzniósł kompleks kościelno-klasztorny dla bernardynów. W 1857 władze carskie nakazały przekształcenie kościoła w cerkiew, której nadano wezwanie św. Atanazego^[3]. Według niektórych źródeł obecnie istniejący sobór został wzniesiony właśnie poprzez przebudowę kościoła pobernardyńskiego i ostatecznie wyświęcony ku czci św. Aleksandra Newskiego w związku z 650. rocznicą narodzin świętego^[3], inne podają, że cerkiew urządzona w dawnym kościele spłonęła już w 1858, a nowa świątynia prawosławna powstała na jej miejscu^[2].

Na wyposażeniu cerkwi pozostają dwie otoczone szczególnym kultem ikony: wizerunek patrona soboru z cząsteczką relikwii oraz kopia Iwerskiej Ikony Matki Bożej, którą poświęcono w Moskwie na uroczystościach koronacyjnych Mikołaja II^[3]. W budynku znajduje się trzyrzędowy ikonostas^[2].

Budowla posiada status zabytku o znaczeniu republikańskim^[2].

Sobór zbudowany jest w stylu eklektycznym. Jest to świątynia krzyżowo-kopułowa, z trzema zamkniętymi półkoliście absydami. W miejscu skrzyżowania naw posiada cebulastą kopułę położoną na ośmiobocznym bębnie. Druga cebulasta kopuła wieńczy położoną nad przedsionkiem dwukondygnacyjną wieżę-dzwonnicę. Sobór posiada troje zdobionych portalami drzwi: od frontu oraz z obydwu boków. Świątynię zdobi fryz i dekoracyjne obramowania okien. Wejście na teren świątyni prowadzi przez bramę z niską wieżą^[2].