Sobór Narodzenia Matki Bożej w Kropywnyckim
 nr rej. 35-101-0246 | |||||||||||||||
| sobór katedralny | |||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||
| Sobór • nadający tytuł |
od 1944 | ||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
8/21 września | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie miasta Kropywnycki  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu kirowohradzkiego  | |||||||||||||||
 48°30′15,0″N 32°15′39,0″E/48,504167 32,260833 | |||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||
Sobór Narodzenia Matki Bożej – prawosławny sobór w Kropywnyckim, katedra eparchii kirowohradzkiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego.
._%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%BE%D0%BB.jpg)
Historia
W 1761 grecka społeczność Jelizawietgradu, złożona głównie z kupców, rozpoczęła wznoszenie w miejscowości własnej świątyni pod wezwaniem św. Konstantyna. Następnie patronką cerkwi została Włodzimierska Ikona Matki Bożej. Grecka świątynia była zbudowana z drewna, jej poświęcenie miało miejsce w 1766. W 1784 do greckiej parafii w mieście należało 1040 osób. Jednak już na przełomie XVIII i XIX w. placówka straciła swój dotychczasowy etniczny charakter; odnotowywani w księgach parafialnych greccy kupcy korzystający z posługi religijnej w świątyni byli przyjeżdżającymi okazjonalnie do miasta kupcami[1].
W 1812 na miejscu starszej świątyni wzniesiono nową cerkiew, murowaną, w stylu klasycystycznym, z trzema ołtarzami. Budynek ten zbudowany został na planie prostokąta, z pojedynczą absydą. Elewacje południowa i północna zdobią portyki złożone z czterech kolumn korynckich, podtrzymujących trójkątne frontony. Kolumny na fasadzie zachodniej utrzymano w porządku doryckim. Cerkiew posiada jedną kopułę umiejscowioną na polisferycznym bębnie, w którym wykuto rząd okien rozdzielanych półkolumnami[1]. Wnętrze cerkwi zdobione jest freskami. W dzwonnicy świątyni, zlokalizowanej w sąsiedztwie cerkwi, oprócz pomieszczenia, w którym zawieszono dzwony, znajdują się trzy pokoje mieszkalne. Dzwonnica reprezentuje ten sam styl, co sama świątynia[1].
W 1898 cerkiew została w znaczący sposób przebudowana; w toku prac powiększono ją niemal dwukrotnie[1].
Sobór jest jedyną budowlą sakralną w Kropywnyckim, która nigdy w swojej historii nie była zamykana przez władze radzieckie. Swoje obecne wezwanie przybrał w 1944, gdy zamknięty został poważnie zniszczony sobór Zaśnięcia Matki Bożej, a cerkiew Włodzimierskiej Ikony Matki Bożej została wyznaczona na nową katedrę eparchii kirowohradzkiej Egzarchatu Ukraińskiego. Od 1963 sobór posiada status zabytku. W latach 80. XX wieku budowla była remontowana[1].