Solar Maximum Mission
![]() Satelita SMM – wizja artysty | |
| Inne nazwy |
SMM, SolarMax, Solar Max |
|---|---|
| Indeks COSPAR |
1980-014A |
| Zaangażowani | |
| Rakieta nośna | |
| Miejsce startu | |
| Orbita (docelowa, początkowa) | |
| Perygeum |
508 km |
| Apogeum |
512 km |
| Okres obiegu |
94,8 min |
| Nachylenie |
28,5° |
| Mimośród |
0,00029 |
| Czas trwania | |
| Początek misji |
14 lutego 1980 15:57 UTC |
| Koniec misji |
24 listopada 1989 |
| Powrót do atmosfery |
2 grudnia 1989 |
| Wymiary | |
| Wymiary |
wys. 4,0 m |
| Masa całkowita |
2315 kg |
Solar Maximum Mission (SMM) – satelita NASA umieszczony na niskiej orbicie okołoziemskiej 14 lutego 1980 roku, którego przeznaczeniem były obserwacje aktywności Słońca, a szczególnie rozbłysków słonecznych oraz pomiary promieniowania słonecznego.
Satelita był wyniesiony 14 lutego 1980 roku przez rakietę Delta z 9 rakietami wspomagającymi na paliwo stałe.
Na satelicie zainstalowano spektrografy promieniowania rentgenowskiego i gamma, detektory promieniowania ultrafioletowego, koronograf/polarymetr, jak również moduł ACRIM (Active Cavity Radiometer Irradiance Monitor), którym mierzono zmiany stałej słonecznej.
Funkcjonował do 24 listopada 1989 roku, a 2 grudnia 1989 roku wszedł w atmosferę ziemską, spalając się w rejonie Oceanu Indyjskiego.
Awaria i Naprawa
Po 10 miesiącach pracy przepaliły się trzy bezpieczniki w układzie kontroli wysokości, będącym częścią systemu orientacji przestrzennej, który stale nakierowywał satelitę w stronę Słońca. Awaria ta sprawiła, że cztery z siedmiu zainstalowanych urządzeń obserwacyjnych stały się bezużyteczne. Ponadto uszkodzeniu uległ koronograf/polarymetr. Ponieważ Solar Max był pierwszym satelitą o budowie modularnej, co umożliwiało wymianę części na orbicie, NASA postanowiła dokonać pierwszej w historii takiej naprawy[1]. W kwietniu 1984 roku astronauci misji STS-41-C wahadłowca Challenger przechwycili SMM i naprawili uszkodzenia. Udana operacja przedłużyła życie satelicie, który dzięki temu był na orbicie w momencie wybuchu supernowej SN 1987A i wykrył pochodzące od niej promieniowanie gamma. W naprawie wykorzystano moduł manewrowy z własnym napędem – napędzany azotem plecak MMU, umożliwiający astronaucie George’owi Nelsonowi dotarcie do satelity i bezpieczne sprowadzenie go do ładowni promu kosmicznego w celu wykonania naprawy[2].
Odkrycia
Satelita SMM podczas niemal 10 lat swojej misji zaobserwował około 12 000 rozbłysków słonecznych i ponad 1200 koronalnych wyrzutów masy. W 1985 roku dzięki aparaturze Solar Maxa zarejestrowano jeden z największych dotąd obserwowanych wybuchów na Słońcu[3].
Przypisy
- ↑ Repairing Solar Max. NASA Software, Robotics and Simulation Division. [dostęp 2012-11-23]. (ang.).
- ↑ Paul Murdin: Tajemnice Wszechświata. Warszawa: Albatros, 2010, s. 208-209.
- ↑ „Astronautyka”, s. 15, 1990. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Bibliografia
- NSSDC Master Catalog (ang.)
- Encyclopedia Astronautica (ang.)
