Sotalia

Sotalia
	Sotalia
	J.E. Gray, 1866
	; Sotalia amazońska (S. fluviatilis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	Whippomorpha
Infrarząd	walenie
Parvordo	zębowce
Nadrodzina	Delphinoidea
Rodzina	delfinowate
Podrodzina	Delphininae
Rodzaj	sotalia
	Typ nomenklatoryczny
	Delphinus guianensis Van Beneden, 1864
Synonimy
	Tucuxa J.E. Gray, 1866;
	Tucuxa J.E. Gray, 1866;
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	Zasięg występowania

Sotalia^[3] (Sotalia) – rodzaj wodnych ssaków z podrodziny Delphininae w obrębie rodziny delfinowatych (Delphinidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w zachodnim Oceanie Atlantyckim oraz w Amazonce i Orinoko^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała dorosłych osobników 235–280 cm, noworodków 100 cm; masa ciała dorosłych osobników 250–284 kg^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1866 roku angielski zoolog John Edward Gray w publikacji swojego autorstwa będącej spisem fok i waleni znajdujących się w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Londynie^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) sotalia przybrzeżna (S. guianensis).

Etymologia

Sotalia: etymologia niejasna, Gray nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej, najwyraźniej wymyślona nazwa^[8].
Tucuxa: tupijska nazwa tucuxi dla słodkowodnego delfina^[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Steno tucuxi J.E. Gray, 1856 (= Delphinus fluviatilis P. Gervais & Deville, 1853).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]^[7]^[4]^[3]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[3]	Podgatunki^[5]^[4]^[7]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[4]^[7]	Podstawowe wymiary^[5]^[7]^[a]	Status IUCN^[11]
	Sotalia fluviatilis	(P. Gervais & Deville, 1853)	sotalia amazońska	gatunek monotypowy	Nizina Amazonki i dopływy w Brazylii, Kolumbii, Ekwadorze i Peru; prawdopodobnie system Orinoko w Wenezueli (ten gatunek lub S. guianensis)	DC: do 152 cm MC: do 52 kg	EN
	Sotalia guianensis	(Van Bénéden, 1864)	sotalia przybrzeżna	gatunek monotypowy	wschodnie wybrzeża Ameryki Środkowej i Południowej (od 16° szerokości geograficznej północnej (Honduras) do około 27° szerokości geograficznej południowej (południowa Brazylia); być może rzeka Orinoko w Wenezueli (ten gatunek lub S. fluviatilis)	DC: do 190 cm MC: do 40 kg	NT

Kategorie IUCN: NT – gatunek bliski zagrożenia, EN – gatunek zagrożony.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 J.E. Gray: Catalogue of seals and whales in the British Museum. London: The Trustees, 1866, s. 401. (ang.).
↑ J.E. Gray. Notes on the skulls of dolphins, or bottlenose whales, in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 213, 1866. (ang.).
1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 189. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 298. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
1 2 3 4 5 J. Wang, K. Riehl & S. Dungan: Family Delphinidae (Ocean Dolphins). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 503–504. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Sotalia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-01]. (ang.).
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 581. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 637.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 697.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-08]. (ang.).
↑ Taxonomy: Sotalia – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-08]. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[11] DC – długość ciała; MC – masa ciała

[Gray1866a-1] 1 2 J.E. Gray: Catalogue of seals and whales in the British Museum. London: The Trustees, 1866, s. 401. (ang.).

[Gray1866b-2] J.E. Gray. Notes on the skulls of dolphins, or bottlenose whales, in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 213, 1866. (ang.).

[Cichocki&inni-3] 1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 189. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 298. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Wang&inni-5] 1 2 3 4 5 J. Wang, K. Riehl & S. Dungan: Family Delphinidae (Ocean Dolphins). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 503–504. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Sotalia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-01]. (ang.).

[amw-7] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 581. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792384_637]-8] Palmer 1904 ↓, s. 637.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792444_697]-9] Palmer 1904 ↓, s. 697.

[mdd-10] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-08]. (ang.).

[12] Taxonomy: Sotalia – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[a]

[11]