Sowica cynobrowa
| Ninox ios[1] | |
| Rasmussen, 1999 | |
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
sowica cynobrowa |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Sowica cynobrowa[3] (Ninox ios) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), podrodziny sowic. Występuje endemicznie na wyspie Celebes. Niezagrożony wyginięciem.
Taksonomia i odkrycie
Holotyp zebrano w nocy z 5 na 6 kwietnia 1985 roku na terenie Parku Narodowego Bogani Nani Wartabone w północnej części wyspy Celebes, na wysokości 1120 m n.p.m. Początkowo okaz uznany za czerwonawą formę sowicy ochrowej (N. ochracea)[4]. Nie wyróżnia się podgatunków[5].
Zasięg występowania
Gatunek endemiczny dla wyspy Celebes[6]. Zasiedla górskie lasy w północnej, centralnej i południowo-wschodniej części wyspy[6]. W 2016 roku organizacja BirdLife International podawała obszar zajmowany przez gatunek na 3700 km²[7], jednak od tamtej pory odkryto nowe stanowiska w południowo-wschodniej części wyspy[6]. Sowica cynobrowa spotykana jest w przedziale wysokości 1100–1800 m n.p.m.[6]
Morfologia
Wymiary podane zostały dla holotypu. Dziób mierzy 17,9 mm, skrzydło 172 mm, ogon 97 mm, skok 22,6 mm, z tego 11,6 mm stanowi część nieopierzona. Masa czaszki wynosi 78 g. Upierzenie luźne, skrzydła zaostrzone na końcu w porównaniu do innych sów, brak plamek na szlarze. Upierzenie w większości czerwonokasztanowe. Skrzydła i ogon rude, pokryte cienkimi czarnymi pasami. Na pokrywach skrzydłowych II rzędu trójkątne białe plamy, na nich zaś V-kształtne ciemne wzory. Tęczówki i nogi żółte[4].
Behawior
Zebrany holotyp (będący samcem) prawdopodobnie był po odbytych lęgach. Przypuszczalnie żerowanie odbywa się podobnie jak u sowników (Aegotheliformes). Holotyp był również w trakcie pierzenia; pokrywy skrzydłowe II rzędu były przepierzone, zaś w ogonie brakowało dwóch sterówek. Poza tym biologia gatunku nieznana[4].
Status, zagrożenia i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2022 roku uznaje sowicę cynobrową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); wcześniej, od 2000 roku była uznawana za gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable). Liczebność populacji jest nieznana, a jej trend uznawany jest za stabilny. Lokalnie jest to gatunek pospolity. Prawdopodobne zagrożenie stanowi wycinka lasów, w szczególności jako przygotowanie miejsca dla plantacji olejowców gwinejskich (Elaeis guineensis). Sowica cynobrowa spotykana jest w trzech obszarach uznanych za ostoje ptaków IBA, w tym w dwóch parkach narodowych (Bogani Nani Wartabone i Lore Lindu)[6].
Przypisy
- ↑ Ninox ios, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Ninox ios, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Hieracoglaucinae Bonaparte, 1854 - sowice (Wersja: 2024-10-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-23].
- 1 2 3 Pamela C. Rasmussen. A new species of Hawk-owl Ninox from north Sulawesi, Indonesia. „The Wilson Bulletin”. 111 (4), s. 457–464, 1999.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-07]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 Species factsheet: Cinnabar Boobook Ninox ios. BirdLife International, 2022. [dostęp 2025-02-23]. (ang.).
- ↑ Cinnabar Hawk-owl Ninox ios. BirdLife International, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).