Stadion Gwardii Katowice
Widok z pozostałości trybun (2014) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Data budowy |
1920 |
| Data przebudowy |
lata 70.-80. XX wieku |
| Pojemność stadionu |
30 000 |
| Oświetlenie |
brak |
Położenie na mapie Katowic ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa śląskiego ![]() | |
Stadion Gwardii Katowice – nieużytkowany stadion piłkarski i lekkoatletyczny w Katowicach, położony u zbiegu ulic T. Koścuszki i A. Zgrzebnioka, na obszarze dzielnicy Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka. Powstał jako boisko klubu 1. FC Kattowitz, przejęte po II wojnie światowej przez Gwardię Katowice, a na przełomie lat 70. i 80. XX wieku zostało ono przebudowane.
Historia
.jpg)
Początki stadionu Gwardii Katowice sięgają lat 20. XX wieku. Wówczas to przy obecnej ulicy T. Kościuszki w Katowicach w 1920 roku powstało w sąsiedztwie strzelnicy Schützverein Kattowitz z 1911 roku[1] boisko z zieloną murawą dla Erster Fußball-Club Kattowitz (1. FC Kattowitz)[2]. Mecze rozgrywały tu także Diana Katowice, a okazyjnie także Ruch Hajduki Wielkie[3].
1 lipca 1928 roku reprezentacja Polski w piłce nożnej rozegrała tu pierwszy międzypaństwowy mecz na Górnym Śląsku, w którym pokonała reprezentację Szwecji 2:1 przy obecności prawie 20 tys. kibiców[4]. Był to jedyny mecz reprezentacji rozegrany na tym stadionie[3].
Gospodarz stadionu, 1. FC Katowice, był wspierany przez niemieckie organizacje i zakłady przemysłowe, przez co często dochodziło do antypolskich akcji organizowanych przez zawodników i kibiców zespołu[5]. W kwietniu 1930 roku miasto Katowice nie przedłużyło klubowi umowy dzierżawy boiska, dlatego też zbudował dla siebie nowy obiekt na terenie Muchowca, otwarty w sierpniu 1934 roku[6].
Po 1930 roku boisko nazywano stadionem sportowym Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego[2]. Po II wojnie światowej przeszło ono w posiadanie Wojewódzkiego Milicyjnego Klubu Sportowego (późniejsza Gwardia Katowice)[4]. Organizowano tutaj mecze, m.in. rugby[2], a w latach 60. XX wieku zawody hipiczne[4].
W latach 70. XX wieku na starym boisku Gwardii Katowice zaprojektowano stadion na 30 tys. osób z trybunami, pod którymi mieścić się miało m.in. zaplecze gastronomiczne, gabinety odnowy czy szatnie. Zaprojektowano także bieżnię lekkoatletyczną wyłożona tartanem i sztuczne oświetlenie. Planowano oddać stadion do użytku pod koniec 1982 roku, a obiekt ten miał otrzymać GKS Katowice[7]. Ostatecznie do tego nie doszło i przebudowany, nigdy niedokończony stadion pozostawał pusty[3][8].
Stadion już w połowie lat 90. XX wieku był zrujnowany[9]. W 2000 roku przejęciem stadionu była zainteresowana Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach. Był on wówczas własnością miasta Katowice[7], a w późniejszych latach grunty zostały przekazane katowickiej AWF[10].
Planowano tam także budowę aquaparku[3].
Do pomysłu zagospodarowania terenów po stadionie Gwardii Katowice wrócono w październiku 2018 roku, kiedy to Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach zapowiedziała projekt pod nazwą „Katowice Sports Valley”. W miejsce stadionu miało powstać boisko lekkoatletyczne, a prace budowlane miały trwać pierwotnie w latach 2022–2023[10]. Projekt ten w połowie października 2022 roku pozostawał na etapie prac projektowych[11].
Charakterystyka
Stadion Gwardii Katowice położony jest w pobliżu skrzyżowania ulic Tadeusza Kościuszki i Alfonsa Zgrzebnioka w Katowicach[9], na terenie dzielnicy Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka[12], naprzeciwko parku im. Tadeusza Kościuszki[3].
Powstał jako obiekt piłkarski z bieżnią lekkoatletyczną i posiadał trybuny ziemne mogące pomieścić 30 tys. widzów[3]. Według stanu z 2022 roku jest on opuszczony i zaniedbany[10][11].
Grunty stadionu według stanu z 2018 roku należą do Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach[10].
Galeria
- Pozostałości trybun (2014)
- Pozostałości trybun (2014)
- Widok na boisko (2014)
- Pozostałości trybun (2014)
- Schody zewnętrze (2014)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Chmiel 2019 ↓, s. 164.
- 1 2 3 Chmiel 2019 ↓, s. 266.
- 1 2 3 4 5 6 Stadion Gwardii Katowice. arenysportowe.eu. [dostęp 2025-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-27)]. (pol.).
- 1 2 3 O dawnym stadionie Gwardii. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. katowice.wyborcza.pl, 2005-08-05. [dostęp 2025-04-24]. (pol.).
- ↑ Janota 2010 ↓, s. 121.
- ↑ Janota 2010 ↓, s. 55.
- 1 2 Tomasz Kulczyński: Stadion do reanimacji. [w:] Katowice Nasze Miasto [on-line]. katowice.naszemiasto.pl, 2000-11-15. [dostęp 2025-04-24]. (pol.).
- ↑ Marcelina Przystał: Katowice: Czy budowa hali i stadionu AWF dojdzie do skutku?. tvs.pl, 2022-10-20. [dostęp 2025-04-24]. (pol.).
- 1 2 Danilczyk i Kasprzyk 1994 ↓, s. 325.
- 1 2 3 4 Tomasz Kuczyński: Powstaje Katowice Sports Valley. Hala, stadion lekkoatletyczny, strzelnica, basen, hala do gimnastyki, centrum rehabilitacji oraz hotele. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. dziennikzachodni.pl, 2018-10-15. [dostęp 2025-04-24]. (pol.).
- 1 2 Łukasz Kądziołka: W tym miejscu powinna stać już hala AWF-u. Kompleks lekkoatletyczny na razie tylko na papierze. katowice24.info, 2022-10-19. [dostęp 2025-04-24]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2025-04-24]. (pol.).
Bibliografia
- Magdalena Chmiel (red.), Promenada na południe. Historia ulicy Kościuszki w Katowicach, Katowice: Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek, 2019, ISBN 978-83-63304-58-4 (pol.).
- Leszek Danilczyk, Maria Kasprzyk, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice. Tom I tekst. Część II studium konserwatorskie, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „Arkona” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1994 (pol.).
- Wojciech Janota, Katowice między wojnami: miasto i jego sprawy 1922–1939, wyd. 1, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2010, ISBN 978-83-7729-021-7 (pol.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia z meczu piłki nożnej Polska – Szwecja na stadionie 1. FC w Katowicach (1928). [w:] Narodowe Archiwum Cyfrowe [on-line]. www.szukajwarchiwach.gov.pl. [dostęp 2025-04-24]. (pol.).


