Stanisław Bac (1887–1970)

Stanisław Sebastian Bac
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1887
Kazimierza Wielka

Data i miejsce śmierci

30 maja 1970
Wrocław

profesor nauk rolniczych
Specjalność: melioracja, agrometeorologia
Alma Mater

Politechnika Lwowska

Doktorat

1931

Profesura

1948

Polska Akademia Nauk
Status

członek rzeczywisty

Doktor honoris causa
WSR we Wrocławiu – 1962
Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Politechnika Lwowska
WSR we Wrocławiu

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Niepodległości Medal 10-lecia Polski Ludowej
Krzyż Obrony Lwowa Odznaka Nagrody Państwowej
Grób prof. S. Baca na cmentarzu przy ul. Smętnej we Wrocławiu

Stanisław Sebastian Bac (ur. 30 marca 1887 w Kazimierzy Wielkiej[1], zm. 30 maja 1970 we Wrocławiu) – polski profesor agrometeorolog, meliorant.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Macieja i Marii z Pieprzaków[1]. Miał brata Jana. Ukończył w 1898 szkołę powszechną w Proszowicach, w 1905 gimnazjum w Krakowie[2]. W 1911 uzyskał absolutorium na Wydziale Inżynierii Wodnej Politechniki Lwowskiej, w 1912 objął stanowisko asystenta w Katedrze Inżynierii Wiejskiej Akademii Rolniczej w Dublanach, gdzie jednocześnie podjął studia rolnicze. W grudniu 1914, już w czasie I wojny światowej, w przerwie w walkach na froncie, zdał egzamin dyplomowy na Politechnice Lwowskiej[3].

W młodości, od 9 lipca 1908 należał do Drużyn Bartoszowych. We wrześniu 1909 wszedł w skład ich Rady Naczelnej. Był kierownikiem sekcji organizacyjnej (27 kwietnia-31 grudnia 1911), komisarzem chorągwi lwowskiej, zastępcą naczelnika głównego (1911–1912) oraz naczelnikiem głównym (do 31 lipca 1914)[2]. W latach 1914–1921 walczył o niepodległość Polski, w tym w wojnie polsko-bolszewickiej. W czasie walk polsko-ukraińskich w 1918 r. początkowo pełnił funkcję szefa sztabu Naczelnej Komendy Wojsk Polskich we Lwowie, a następnie funkcję referenta uzbrojenia w tejże komendzie. Był później członkiem Związku Obrońców Lwowa z Listopada 1918 Roku.

Po zakończeniu wojny od 1921 do 1926 był dyrektorem Miejskiej Szkoły Rzemieślniczej w Olkuszu, następnie w Wiśniowcu organizował Szkołę Rzemieślniczo-Przemysłową[2]. Począwszy od 1926 do 1937 pełnił funkcję adiunkta na Politechnice Lwowskiej. W 1930 ukończył studia na Wydziale Rolniczo-Lasowym Politechniki Lwowskiej. W 1931 uzyskał stopień doktora nauk technicznych. W późniejszym czasie uzyskał stopień doktora habilitowanego Wydziału Rolnego SGGW w Warszawie. W latach 1937–1946 zorganizował dział hydrologii Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach oraz kierował jego stacją meteorologiczną. W latach 1938–1939 oraz 1944–1945 był wicedyrektorem PINGW w Puławach.

W czasie wojny wstąpił do Batalionów Chłopskich. Był żołnierzem placówki Puławy.

W latach 1945–1946 organizował i kierował Zakładem Melioracji Rolnych UMCS. W latach 1946–1970 kierował Katedrą Melioracji i Inżynierii Rolnej WSR we Wrocławiu. W 1948 otrzymał tytuł naukowy profesora. W latach 1951 do 1954 pełnił funkcję dziekana Wydziału Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji WSR[4]. W 1958 został członkiem korespondentem, w 1961 r. członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk[5]. 30 września 1960 przeszedł na emeryturę[3]. W 1962 otrzymał doktorat honoris causa WSR we Wrocławiu[6] (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy).

Zasiadał w radzie naukowej PIHM, Państwowej Radzie Ochrony Przyrody Karkonoskiego Parku Narodowego (w 1983 został jej przewodniczącym[7]), Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego, rady przy ministrze rolnictwa.

Wykładał meliorację torfowisk w SGGW, melioracje rolne i meteorologię na UMCS, melioracje rolne i leśne w WSR we Wrocławiu.

Opublikował ponad 130 publikacji. Był promotorem ponad 30 doktoratów, opiekował się kilkoma przewodami habilitacyjnymi.

24 czerwca 1920 ożenił się z Izabelą Osmołowską (1896–1977)[1][8]. Mieli syna Stanisława Baca (juniora), który również został profesorem agrometeorologii.

Zmarł we Wrocławiu, pochowany na cmentarzu Parafii Świętej Rodziny (sektor 12-11-12,12a)[8].

Ordery i odznaczenia

Nagrody

Upamiętnienie

Jego imieniem nazwano aulę Wydziału Melioracji Wodnych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Przypisy

  1. 1 2 3 Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 17.
  2. 1 2 3 Stanisław Bac | Fundacja 100 [online], fundacja100.pl [dostęp 2024-07-18].
  3. 1 2 3 Stanisław Bac. Naukowiec i żołnierz [online], upwr.edu.pl [dostęp 2024-07-18] (pol.).
  4. ↑ Historia Wydziału – Dziekani i prodziekani Wydziału. Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji. [dostęp 2010-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-05)]. (pol.).
  5. ↑ Członkowie PAN: Skorowidz nazwisk
  6. ↑ Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu - Doktorzy honoris causa. [dostęp 2010-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-16)]. (pol.).
  7. ↑ Franciszek Rudzki. Karkonoski Park Narodowy. „Opera Corcontica”, s. 114, 1964. Karkonoski Park Narodowy.
  8. 1 2 Cmentarz Parafialny św. Rodziny we Wrocławiu [online], mogily.pl [dostęp 2024-07-18].
  9. ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1589 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
  10. ↑ M.P. z 1938 r. nr 243, poz. 547 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  11. ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  12. ↑ M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. nr 0/153 - na wniosek Ministra Rolnictwa.
  13. ↑ Dzień Nauczyciela, "Trybuna Ludu", nr 323, 21 listopada 1969, s. 4.
  14. ↑ Nagrody państwowe za 1951 r. za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego i sztuki. „Głos Koszaliński”. Rok III, Nr 201 (822), s. 6, 26 lipca 1955. Koszalin: KW PZPR. [dostęp 2024-07-19].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.