Stanisław Cycoń

Stanisław Wojciech Cycoń
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

27 marca 1899
Stary Sącz

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

20 pułk piechoty
5 pułk piechoty Legionów,
21 pułku piechoty,
75 pułk piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa:
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka pamiątkowa „Orlęta” Gwiazda Przemyśla

Stanisław Wojciech Cycoń (ur. 27 marca 1899 w Starym Sączu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Jana i Elżbiety z Przybyłowiczów[1]. Absolwent Męskiego Seminarium Nauczycielskiego w Starym Sączu. Należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Nowym Sączu. Powołany do C. K. 20 pułku piechoty. Żołnierz 1 kompanii kadrowej Legionów Polskich[1]. Od października 1917 do lutego 1918 służył w Polskim Korpusie Posiłkowym. Przy próbie przejścia na rosyjską stronę frontu pod Rarańczą internowany w Bolechowie, a potem w Huszt. Po powrocie do Sącza działacz POW. Walczył z Ukraińcami w obronie Przemyśla i Lwowa. W czasie wojny 1920 r. brał udział w walkach w szeregach 5 pułku piechoty Legionów. W 1920 został ranny.

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Do 1923 był w 5 pp Leg., przeniesiony do 21 pułku piechoty. Od 1927 do 1930 uzupełnił wykształcenie średnie i ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. Awansowany do stopnia podporucznika (starszeństwo z dniem 15 sierpnia 1930 i 20 lokatą w korpusie oficerów piechoty)[2]. Następnie skierowany do Szkoły Podoficerskiej i Szkoły Oficerskiej w Łobzowie, po czym przeniesiony został (1933) do 75 pułku piechoty. W marcu 1939 był oficerem administracyjno-materiałowym 75 pp[3].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 w Ośrodku Zapasowym 23 Dywizji Piechoty[4]. Po agresji ZSRR na Polskę wzięty do niewoli przez Sowietów w Kołomyi i osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku[5]. Między 19 a 21 kwietnia 1940[6] przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa LW 036/4[5] poz. 54, akta osobowe nr 3888[7] z 16 kwietnia 1940. Został zamordowany wiosną 1940 przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[8][9]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[10][11][12], jednak Stanisław Wojciech Cycoń nie został zidentyfikowany. Jego nazwisko znajduje się w kalendarzyku znalezionym przy szczątkach ppor. Dobiesława Jakubowicza i przechowywanym w Archiwum dr. Robla (pakiet 0836-04)[6]. Krewni w 1947 poszukiwali informacji o Stanisławie Cyconiu przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne

Od 1921 żonaty z Wiktorią Walczakówną, mieli trzy córki: Halinę, Danutę i Zofię.

Upamiętnienie

  • 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[13][14][15]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[16][17][18].
  • na tablicy przed wejściem głównym do budynku Zespołu Szkół Zawodowych Nr 1 w Starym Sączu na ul. Daszyńskiego 15, ku pamięci 21 pomordowanych w Katyniu i Charkowie absolwentów Seminarium Nauczycielskiego[19].
  • na pamiątkowej karcie pocztowej[20].
  • na środkowej tablicy pomnika na kwaterze wojennej z II wojny światowej w Starym Sączu[21].

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2017-08-26].
  2. ↑ Rocznik Oficerski MSWojsk., 1932, s. 125, 603.
  3. ↑ Stepan Rybka, Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939, 2006, s. 62, 637.
  4. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 88.
  5. 1 2 3 4 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 86.
  6. 1 2 УБИТЫ В КАТЫНИ, 2015, s. 806.
  7. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 696.
  8. ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
  9. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
  10. ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-12-10] (pol.).
  11. ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-04] (pol.).
  12. ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2024-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06].
  13. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 30 [dostęp 2025-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  14. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  15. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  16. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
  17. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  18. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  19. ↑ Apel do mieszkańców Ziemi Gorlickiej [online], gorlice24.pl [dostęp 2017-08-26].
  20. ↑ http://www.nowosadecki.pl/edc_media/med_tiny_mce_uploads/popup_images/14820100423_katynskasts.jpg
  21. ↑ Stary Sącz – kwatera wojenna z II wojny światowej [online], www.miejscapamiecinarodowej.pl [dostęp 2017-08-26] (pol.).
  22. ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  23. ↑ M.P. z 1939 r. nr 119, poz. 280 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia

  • Adam Moszyński (oprac.): Lista Katyńska. Jeńcy obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk, zaginieni w Rosji sowieckiej. Warszawa: Agencja Omnipress – Spółdzielnia Pracy Dziennikarzy, Polskie Towarzystwo Historyczne, 1989. ISBN 83-85028-81-1.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.