Stanisław Henryk Szczucki

Stanisław Henryk Szczucki

rotmistrz
Data i miejsce urodzenia	20 lipca 1892 Antoniny
Data i miejsce śmierci	16–19 kwietnia 1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1913–1940
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	3 Pułk Ułanów Śląskich
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Stanisław Henryk Szczucki (ur. 20 lipca 1892 w Antoninach, zm. 16–19 kwietnia 1940 w Katyniu) – rotmistrz Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Syn Juliusza i Bogumiły z Bodnarów^[1], urodzony 20 lipca 1892 w Antoninach, w ówczesnym powiecie zasławskim guberni wołyńskiej^[1][2]. W latach 1904–1908 uczył się w Szkole Handlowej Edwarda Rontalera w Warszawie^[3], a później przeniósł się do Szkoły Handlowej w Krzemieńcu^[3], w której dwa lata później złożył maturę. Następnie przez dwa lata studiował w Szkole Politechnicznej we Lwowie. W 1913 został powołany do armii rosyjskiej, ukończył Jelizawetgradzką Szkołę Kawalerii^[3]. Od 1918 żołnierz III Korpusu Polskiego w Rosji^[1][3], do czasu internowania przez Austriaków^[4].

1 stycznia 1919 wstąpił do Wojska Polskiego i został przydzielony do szwadronu ziemi warszawskiej^[3], z którym 17 lutego wyruszył na front litewsko-białoruski^[3]. W czerwcu został przeniesiony do 3 pułku ułanów^[4]. 13 stycznia 1920 objął dowództwo szwadronu^[5]. 28 lutego 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu porucznika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej^[6]. W 1921 został uhonorowany Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari^[7], a we wniosku o nadanie tego odznaczenia, napisano^[3][8]:

Od 27 września 1921 do 7 lipca 1922 był słuchaczem kursu w Centralnej Szkole Jazdy w Grudziądzu. Po ukończeniu kursu powrócił do 3 puł. na stanowisko instruktora jazdy konnej. W listopadzie 1923 został przesunięty na stanowisko dowódcy szwadronu^[5][9]. W 1924 został przydzielony do 5 Samodzielnej Brygady Kawalerii na stanowisko dowódcy szwadronu pionierów^[10]. 3 maja 1926 został mianowany rotmistrzem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 56,5. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[11]. W tym samym roku został przeniesiony do 8 pułku ułanów z pozostawieniem na stanowisku dowódcy szwadronu pionierów 5 SBK^[12], a później 5 szwadronu pionierów^[13][14]. W 1937 został przeniesiony do dywizjonu przeciwpancernego 10 Brygady Kawalerii w Rzeszowie na stanowisko podkwatermistrza^[5]. Później został przeniesiony do korpusu oficerów administracji, grupa administracyjna^[15]. W marcu 1939 nadal pełnił służbę w dppanc. 10 BK na stanowisku oficera administracyjno-materiałowego^[16]. Na początku 1939 został przeniesiony w stan spoczynku^[5].

W kampanii wrześniowej walczył w 3 puł^[5][1]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. W kwietniu 1940 znajdował się na liście jeńców w obozie w Kozielsku^[17]. Między 15 a 17 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego^[17] – lista wywózkowa 032/1 z 14 kwietnia 1940^[17][1], pozycja 45^[3]. Między 16 a 19 kwietnia 1940 został zamordowany w Katyniu^[17][1][3], przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 roku mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu^[18][19]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne^[20][21][22], jednak Stanisław Henryk Szczucki nie został zidentyfikowany.

Był żonaty z Zofią z Pruszyńskich^[5][1].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[23][24][25]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów".

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4491^[2][3] – 1921^[7]
• Krzyż Walecznych czterokrotnie^[26][15][3]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 17 marca 1934^[27][15]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[5]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[5]

13 kwietnia 2016 roku, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w ogrodzie Pałacu Prezydenckiego został zasadzony Dąb Pamięci poświęconego wszystkim Ofiarom Zbrodni Katyńskiej, certyfikat z numerem 1^[28][29][30].

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu

• Szczucki Stanisław Henryk. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.22-1550 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-14].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
• Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
• Jan Kiński. Pro Memoria. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1–2 (151–152), 1995. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. ISSN 0043-7182. 
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.