Stanisław Kukla (malarz)

Stanisław Kukla
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 maja 1919
Chojno

Data i miejsce śmierci

17 września 1992
Osiek

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu

Dziedzina sztuki

malarstwo

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”

Stanisław Kukla (ur. 6 maja 1919 w Chojnie, zm. 17 września 1992 w Osieku) – polski malarz realista, impresjonista, romantyk i kolorysta. Doktor nauk plastycznych.

Życiorys

Stanisław Kukla urodził się 6 maja 1919 roku w Chojnie koło Rawicza. W 1936 roku wstąpił do Szkoły Podoficerskiej Piechoty dla Małoletnich nr. 2 w Śremie, a w 1939 r. został podoficerem w 2. Batalionie Strzelców w Tczewie. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w bitwie nad Bzurą, gdzie został ranny w nogę. Wielokrotnie przebywał w obozach jenieckich. Po zakończeniu wojny w latach 1945–1946, pracował jako nauczyciel rysunku w Szkole Podstawowej w Szkaradowie[1].

W 1946 roku rozpoczął Kurs Zerowy dla kandydatów bez świadectwa dojrzałości na studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Następnie w latach 1947–1951 studiował tam malarstwo pod kierunkiem prof. Eugeniusza Gepperta i Emila Krchy. Na przełomie lat 1951–1952 kontynuował studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie kształcił się pod kierunkiem Jerzego Fedkowicza i Wacława Taranczewskiego, uzyskując absolutorium na Wydziale Malarstwa. W latach 1952–1956 odbywał studia doktoranckie w Akademii Sztuk Pięknych – Instytucie Malarstwa, Rzeźby i Architektury im. I.E. Riepina w Petersburgu pod kierunkiem Rudolfa Frentza i Aleksandra Gierasimowa[2]. Kukla badał bogate zbiory sztuki w galerii Ermitażu, gdzie później kopiował obrazy Rembrandta, takie jak Portret staruszki i Portret starca w czerwieni. Jego pracą doktorską były dwa obrazy: Młodzi weterynarze na praktyce w stadninie koni oraz Tabun koni[3].

Po obronie doktorskiej został zatrudniony w Liceum Sztuk Plastycznych we Wrocławiu jako nauczyciel, pełniąc również funkcję wicedyrektora. Do jego wychowanków należeli m.in. Jan Jaromir Aleksiun, Alfreda Poznańska, Jerzy Kapłański, Mira Żelechower-Aleksiun, Stanisław Łazorek i wielu innych. W ich wspomnieniach Kukla był nie tylko świetnym nauczycielem, ale także doradcą i mentorem[3][4].

W 1960 roku wykonał portret zaprzyjaźnionego profesora matematyki Portret profesora Bronisława Knastera. W 1968 roku został członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków[3]. W latach 1975–1976 Stanisław Kukla wybudował dodatkową pracownię, zwaną „Kuklówką”, w Osieku. Na przełomie 1979 i 1980 roku odbyła się wystawa indywidualna jego prac, z okazji jubileuszu dwudziestopięciolecia pracy twórczej, eksponowana w salonie galerii BWA "Awangarda" we Wrocławiu. W latach 70. i 80. XX wieku miał wystawy indywidualne we Włoszech i Niemczech Zachodnich. W 1976 roku podarował miastu Udine swój obraz Włochy, Udine – uliczka, przedstawiający zabudowania, które uległy zniszczeniu podczas trzęsienia ziemi, niedługo po tym jak artysta uwiecznił je na swoim obrazie[5].

W 1985 roku został laureatem Nagrody Miasta Wrocławia. W wyniku powikłań ran wojennych przeszedł na rentę w 1977 roku, a w 1989 roku amputowano mu nogę. Zmarł 17 września 1992 r. w Osieku[5]. Artysta został pochowany na cmentarzu w Golejewku, obok ojca i brata. W 2018 r. odbyła się retrospektywna wystawa prac Kukli, prezentowana w Pałacu Królewskim we Wrocławiu, równolegle z wystawą dzieł Salvadora Daliego i Joana Miró[6].

Twórczość

Dr. Stanisław Kukla – uznany pejzażysta[7], określany mianem "mistrza światłocienia" za swoje umiejętności w tej technice malarskiej[8]. Rozwinął indywidualny styl, który czerpał inspiracje z francuskiego impresjonizmu, kapizmu oraz niemieckiego ekspresjonizmu i romantyzmu. Jego twórczość obejmowała pejzaże, martwe natury, konie oraz portrety, pełne koloru i nastroju. Artysta wykonywał dzieła w tradycyjnej technice malarstwa olejnego na płótnie, stosując obfitą warstwę farby, co pozwalało mu uzyskać charakterystyczne efekty światłocieniowe, które stały się jego znakiem rozpoznawczym[9].

W dorobku malarskim Stanisława Kukli dominują pejzaże, w tym widoki miejskie ze zwartą zabudową oraz ogólne ujęcia krajobrazowe z otwartą przestrzenią, malowane głównie w okresie zimowym i jesiennym. Charakterystyczne dla jego twórczości są zimowe pejzaże malowane w tajemniczym, mglistym świetle[10].

Stanisław Kukla często wybierał odległe i egzotyczne plenery, jak Syberia, Ural, jezioro Bajkał czy Uzbekistan, gdzie powstały dzieła takie jak Samarkanda – widok uliczny (1965) czy Buchara – meczet Chor – Minor (1965). Malował także krajobrazy europejskie, takie jak jezioro Bodeńskie, Drezno, Konstanz w Niemczech, gdzie powstał obraz Inselhotel (1984), oraz Udine, Wenecja i Werona we Włoszech. W jego pracach często pojawiają się motywy z rodzinnych stron, takie jak konie, wiatraki, wielowiekowe aleje lipowe w Golejewku, a także Wrocław i Ostrów Tumski[11].

Wkład i dziedzictwo

Wystawa retrospektywna prac Stanisława Kukli w Pałacu Królewskim we Wrocławiu, 2018 rok.

Artysta był zaangażowany w życie społeczne, polityczne i kulturalne. W Muzeum Ziemi Rawickiej powstała Sala imienia Stanisława Kukli[12], w której znajduje się wystawa stała jego prac. W ten sposób uhonorowane zostały jego zasługi kulturotwórcze[13].

Dzieła Stanisława Kukli znajdowały się w wielu instytucjach i urzędach, w tym w Biurze Prezydenta Wrocławia[14]. Muzeum Miejskie Wrocławia posiada w swoich zbiorach kolekcję jego obrazów. Obrazy Kukli były prezentowane na licznych wystawach międzynarodowych, w tym w Wiedniu, Petersburgu, Berlinie czy Wenecji. W 2018 roku w Pałacu Królewskim we Wrocławiu odbyła się retrospektywna wystawa jego prac. Z tej okazji wydano album towarzyszący wystawie pt. Malarz na uboczu. Stanisław Kukla 1919–1992, pod redakcją Jana Trzynadlowskiego[15]. Prace Kukli znajdują się między innymi w ambasadach, pałacach i hotelach[16].

Za całokształt swojej pracy artystycznej i pedagogicznej został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką Budowniczego miasta Wrocławia, medalem "Za udział w wojnie obronnej 1939" oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[17].

Wystawy

Wystawy pośmiertne

  • Rawicz – 1997 rok
  • Wrocław – 1998 rok
  • Wrocław – Ratusz – 1999 rok
  • Rawicz – 2002 rok
  • Wrocław – Pałac Królewski – 2018 rok

Przypisy

  1. ↑ 35 lat Muzeum Ziemi Rawickiej [online].
  2. ↑ Stanisław Kukla. Malarstwo [online].
  3. 1 2 3 Katarzyna Ślipko-Jastrzębska, Jan Jerzy Trzynadlowski (red.), Malarz na uboczu: Stanisław Kukla (1919-1992), Wrocławscy Artyści i Kolekcjonerzy w Muzeum Miejskim Wrocławia, Muzeum Miejskim Wrocławia, 2018, s. 65, ISBN 978-83-65464-21-7.
  4. ↑ Felieton Macieja Łagiewskiego: Malarz na uboczu [online].
  5. 1 2 Muzeum Ziemi Rawickiej na już 50 lat – przypominamy jego początki i ludzi, którzy tworzyli tę wyjątkową instytucję [online].
  6. ↑ Stanisław Kukla – malarstwo [online].
  7. ↑ MALARZ NA UBOCZU... – Gminna Biblioteka Publiczna w Pakosławiu [online] [dostęp 2025-01-15].
  8. ↑ Bożena Raus, 30 lat Muzeum Ziemi Rawickiej, Rawicz: Muzeum Ziemi Rawickiej, 2004, s. 30-31, ISBN 978-83-921364-0-8 [dostęp 2025-01-11].
  9. ↑ Wystawa Stanisława Kukli z Osieka (FOTO) [online].
  10. ↑ Katarzyna Ślipko-Jastrzębska, Jan Jerzy Trzynadlowski (red.), Malarz na uboczu: Stanisław Kukla (1919-1992), Wrocławscy Artyści i Kolekcjonerzy w Muzeum Miejskim Wrocławia, Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia, 2018, s. 10-15, ISBN 978-83-65464-21-7 [dostęp 2025-01-09].
  11. ↑ Malarz na uboczu : Stanisław Kukla (1919-1992) / [redakcja katalogu: Jan J. Trzynadlowski ; współpraca redakcyjna: Katarzyna Ślipko-Jastrzębska]. [online], Muzeum Miejskie Wrocławia.
  12. ↑ Sala Stanisława Kukli w Muzeum Ziemi Rawickiej w Rawiczu. [online]
  13. ↑ Katarzyna Ślipko-Jastrzębska, Jan Jerzy Trzynadlowski (red.), Malarz na uboczu: Stanisław Kukla (1919-1992), Wrocławscy Artyści i Kolekcjonerzy w Muzeum Miejskim Wrocławia, Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia, 2018, s. 33, ISBN 978-83-65464-21-7 [dostęp 2025-01-15].
  14. ↑ Katarzyna Ślipko-Jastrzębska, Jan Jerzy Trzynadlowski (red.), Malarz na uboczu: Stanisław Kukla (1919-1992), Wrocławscy Artyści i Kolekcjonerzy w Muzeum Miejskim Wrocławia, Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia, 2018, s. 65, ISBN 978-83-65464-21-7 [dostęp 2025-01-08].
  15. ↑ Malarz na uboczu : Stanisław Kukla (1919-1992) [online].
  16. ↑ Katarzyna Ślipko-Jastrzębska, Jan Jerzy Trzynadlowski (red.), Malarz na uboczu: Stanisław Kukla (1919-1992), Wrocławscy Artyści i Kolekcjonerzy w Muzeum Miejskim Wrocławia, Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia, 2018, s. 64, ISBN 978-83-65464-21-7 [dostęp 2025-01-09].
  17. ↑ Katalog wystawowy "Stanisław Kukla-malarstwo" Muzeum Ziemi Rawickiej 1989 r. [online]

Bibliografia

  1. "Malarz na uboczu: Stanisław Kukla (1919-1992)", Katarzyna Ślipko-Jastrzębska, Jan Jerzy Trzynadlowski (red.), Książka nr 40 z muzealnej serii wydawniczej "Wrocławscy Artyści i Kolekcjonerzy w Muzeum Miejskim Wrocławia", Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia, 2018.
  2. "35 lat Muzeum Ziemi Rawickiej", Bożena Rawluk Raus, Rawicz 2009, Muzeum Ziemi Rawickiej.
  3. "Malarstwo Stanisława Kukli", Bożena Raus, Rawicz 1975.
  4. "Wystawa Stanisław Kukla – malarstwo", Bożena Raus, Rawicz – Ratusz 1989, Muzeum Ziemi Rawickiej.
  5. M. Hermansdorfer "Artyści Wrocławia" 1945-1970, Wrocław 1996.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.