Stanisław Mrozowicki (1757–1832)
 Prus III | |
| członek Stanów Galicyjskich | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia |
1757 |
| Data i miejsce śmierci |
1832 |
| Ojciec | |
| Matka |
Ewa Franciszka Puzynianka herbu Oginiec |
| Żona |
Marianna Karczewska herbu Jasieńczyk |
| Dzieci |
Gabin, Teodor Józef Tadeusz Ignacy, Joanna, Franciszek, Julia |
| Rodzeństwo |
Mikołaj Sabba, Barbara Aniela, Tadeusz, Anastazja Julianna Katarzyna, Róża, Józef Michał Wincenty Kazimierz, Klara Marianna, Franciszka Maria, Zofia Helena Klara, Ignacy, Elżbieta Katarzyna Urszula, Wiktoria oraz Wizyta Teresa |
Stanisław Mrozowicki herbu Prus III (ur. 1757, zm. 1832 w Sokołówce) – polski szlachcic, członek Stanów Galicyjskich, członek władz tymczasowych Galicji w 1809 roku.
Życiorys
Urodził się w 1757 roku jako syn Adama[1], starosty stęgwilskiego i regimentarza wojsk koronnych oraz Ewy Franciszki Puzynianki herbu Oginiec, pisarzówny wielkiej litewskiej.
W 1782 roku został członkiem Stanów Galicyjskich, podobnie jak bracia, Mikołaj, Józef i Ignacy[2], którym pozostawał przez pół wieku, uczestnicząc w posiedzeniach tego sejmu galicyjskiego do 1831 roku[3].
W 1809 roku, kiedy wybuchła wojna polsko-austriacka i pojawiła się szansa za odzyskanie niepodległości, czynnie się włączył, podobnie jak wiele osób z jego najbliższego otoczenia, w sprawę narodową. Był jednym z głównych fundatorów, obok Gabriela Rzyszczewskiego, 5 pułku jazdy galicyjsko-francuskiej, w którym służył w stopniu oficera jego syn Franciszek[4][5]. Po wyzwoleniu Lwowa w maju 1809 roku wszedł w skład tymczasowych władz Galicji, w których był „…odpowiedzialny za założenie magazynów, przysposobienie i dostarczenie potrzeb wojskowych”[6].
W 1812 roku, po śmierci Kajetana Ignacego Kickiego, arcybiskupa lwowskiego, kapituła archikatedralna lwowska scedowała na niego i jego potomstwo swoje prawo patronatu nad rzymskokatolickim kościołem parafialnym pod wezwaniem św. Trójcy w Sokołówce, gdzie erygował Bractwo św. Trójcy[7].
W latach 1828–1832 przekazał w imieniu swoim i synów, na ręce pierwszego dyrektora Franciszka Siarczyńskiego, do Księgozbioru Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, późniejszego Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, znaczący zbiór autentycznych listów do królów, Jana III Sobieskiego i Augusta II Mocnego, pisanych przez: cesarza Leopolda, cesarzową Eleonorę Magdalenę, króla hiszpańskiego Karola, króla portugalskiego Piotra, króla angielskiego Wilhelma, cara Piotra I oraz wielu dygnitarzy I Rzeczypospolitej (m.in. legaty: AZ, 308/31 i 50/33)[8][9][10].
Był autorem satyrycznych utworów, ukazujących śmieszność tej części środowiska ziemiańskiego, która podjęła współpracę z zaborcą austriackim i przyjmowała od niego tytuły arystokratyczne kosztem deklarowanej pełnej lojalności wobec Wiednia[11].
W świadomości współczesnych zapisał się jako człowiek niezwykle religijny. Ksiądz Stanisław Chołoniewski w liście do Józefa Ignacego Kraszewskiego pisze o nim, iż „…ze szlachty bracławszczyzny, Podola i Kijowszczyzny, [stanowił on] przykład pobożności staropolskiej[12].
Zmarł w 1832 roku w Sokołówce i został tamże pochowany[13].
Ożenił się w 1779 roku z Marianną Karczewską herbu Jasieńczyk[14], córką Józefa, starosty liwskiego i Antoniny Ossolińskiej herbu Topór, kasztelanki gostyńskiej, urodzoną 1768 roku, zmarłą 9 stycznia 1827 roku w Sokołówce[13]. Żona w 1789 roku przewodziła czynnemu oporowi obywatelskiemu wobec kasacji klasztoru Karmelitów Bosych na Persenkówce we Lwowie, przeprowadzanym zgodnie z reskryptem cesarza Austrii Józefa II dotyczącym kasacji klasztorów w Galicji z 12 czerwca 1781[15].
Pozostawił dzieci: Gabina, Teodora Józefa Tadeusza Ignacego, Joannę, Franciszka oraz Julię[16].
Wywód przodków
| Jan Mrozowicki | ||||||||||||||||
| Jerzy Mrozowicki | ||||||||||||||||
| Zofia Raszowska | ||||||||||||||||
| Jan Franciszek Mrozowicki | ||||||||||||||||
| Łukasz Oleśnicki | ||||||||||||||||
| Jadwiga Oleśnicka | ||||||||||||||||
| Katarzyna Podfilipska | ||||||||||||||||
| Adam Mrozowicki | ||||||||||||||||
| Jan Telefus | ||||||||||||||||
| Piotr Felicjan Telefus | ||||||||||||||||
| N Wilkowska | ||||||||||||||||
| Klara Telefus | ||||||||||||||||
| Jakub Bydłowski | ||||||||||||||||
| Teresa Bydłowska | ||||||||||||||||
| N Dymidecka | ||||||||||||||||
| Stanisław Mrozowicki | ||||||||||||||||
| Hieronim Puzyna | ||||||||||||||||
| Andrzej Kazimierz Puzyna | ||||||||||||||||
| Estera Skrobowiczówna | ||||||||||||||||
| Michał Puzyna | ||||||||||||||||
| Stefan Chrząstowski | ||||||||||||||||
| Eufrozyna Chrząstowska | ||||||||||||||||
| Konstancja Średzińska | ||||||||||||||||
| Ewa Franciszka Puzyna | ||||||||||||||||
| Bogusław Potocki | ||||||||||||||||
| Andrzej Jerzy Potocki | ||||||||||||||||
| Helena Teofila Męcińska | ||||||||||||||||
| Zofia Potocka | ||||||||||||||||
| Zbigniew Suchodolski | ||||||||||||||||
| Bogumiła Elżbieta Suchodolska | ||||||||||||||||
| Zofia Dunin-Borkowska | ||||||||||||||||
Przypisy
- ↑ Wacław Szczygielski, Mrozowicki Adam h. Prus III, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom XXII, s. 206-208, 1977.
- ↑ Poczet Szlachty Galicyjskiej i Bukowińskiej. Lwów, 1857, s. 172.
- ↑ Nowy Kalendarz, czyli Świętnik Lwowski na rok 1831, s. 101–110.
- ↑ Jerzy Adam Mrozowicki, Niezwykły żywot Michała Mrozowickiego – powstańca, dyplomaty oraz emigranta politycznego, i jego potomków, [w:] Verbum Nobile. Pismo środowiska szlacheckiego, nr 20/2016., 2016.
- ↑ Bronisław Gembarzewski, Wojsko Polskie. Księstwo Warszawskie 1807-1814, Warszawa 1905, s. 150 nn.
- ↑ Rys historyczny Kampanii odbytej w roku 1809 w Księstwie Warszawskim pod dowództwem Księcia Józefa Poniatowskiego z dopełnieniami obejmującymi urzędowe akta, rozkazy dzienne, korespondencie, mowy i poezye, Kraków 1889, s. 59, 308.
- ↑ Directorium Divini Officii in Archidioecesi Leopoliensi. Lwów, 1827.
- ↑ Dziennik Powszechny, 1833, nr 300.
- ↑ Czasopismo Naukowe od Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, rok szósty, zeszyt VII, Lwów 1833, s. 77.
- ↑ Franciszek Siarczyński, Dziennik czynności urzędowych Księgozbioru Narodowego imienia Ossolińskich we Lwowie, s. 31, 56, 159, 165.
- ↑ Ludwik Jabłonowski, Pamiętniki, Kraków 1963, s. 71.
- ↑ Dewocje p. gienerała Kunickiego. Wyjątek z listu ks. Stanisława Chołoniewskiego do J. I. Kraszewskiego, [w:] Biblioteka Warszawska, tom II/ XXII, 1846, s. 462.
- 1 2 Lwowska Naukowa Biblioteka im. W Stefanyka NAN Ukrainy, Oddział Rękopisów, Zespół (fond) 141, Zbiór Aleksandra Czołowskiego, dział (opys) II, 478, Papiery rodzinno-majątkowe Stanisława Mrozowickiego, 1754–1840.
- ↑ Adam Boniecki, Herbarz Polski, T. IX, s. 244, 1906.
- ↑ Ludwik Jabłonowski, Pamiętniki, Kraków 1963, s. 72.
- ↑ https://web.archive.org/web/20181125030737/http://www.genesis.jaxasoft.se/text/Kronika/tablica20_s158_90.html [dostęp: 2018-12-06]
Literatura dodatkowa
- Kasper Niesiecki: Mrozowicki herbu Prus. [W:] Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami.... T. III. Lwów, 1740, s. 317–318.