Stanisław Saks

Stanisław Saks
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 grudnia 1897
Kalisz

Data i miejsce śmierci

23 listopada 1942
Warszawa

docent nauk matematycznych
Specjalność: teoria funkcji, analiza funkcjonalna
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1922

Habilitacja

1926

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski
Politechnika Warszawska
Uniwersytet Lwowski

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi II stopnia Medal Niepodległości

Stanisław Saks (ur. 30 grudnia 1897 w Kaliszu, zm. 23 listopada 1942 Warszawie) – polski matematyk z warszawskiej szkoły matematycznej[1][2][3], docent Uniwersytetu Warszawskiego, autor prac z teorii funkcji i analizy funkcjonalnej[4].

Życiorys

Syn Filipa Saksa i Emmy z domu Bosak, miał siostrę. Początkowo uczył się w kaliskiej Szkole Handlowej. W 1907 rodzina przeniosła się do Warszawy, tam Saks kontynuował naukę w prywatnym gimnazjum Kreczmara, które ukończył w 1915. W tym samym roku zapisał się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie studiował matematykę[1].

Został członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, pisywał dla gazety „Robotnik”. Był uczestnikiem powstań śląskich, został odznaczony w 1921 Śląską Wstęgę Waleczności i Zasługi przyznaną przez naczelnego komendanta wojsk powstańczych, w 1922 Krzyżem Walecznych, a w 1938 został odznaczony Medalem Niepodległości[5]. Następnie powrócił na studia doktoranckie na UW, doktorat otrzymał w 1922, tam też habilitował się w 1926. Do czasu rozpoczęcia II wojny światowej (1939) był wykładowcą UW i Politechniki Warszawskiej. Po wybuchu wojny z Niemcami wstąpił do polskiej armii, potem ewakuował się do zajętego przez Sowietów Lwowa, gdzie z innymi słynnymi matematykami pracował na tamtejszym Uniwersytecie. Po zajęciu Lwowa przez Niemców (1941) wrócił do Warszawy, tam został aresztowany i zamordowany[6].

Żonaty z Zofią Karoliną z d. Korzeniowską (1902–1992), z którą miał jednego syna Marka[6].

Przypisy

  1. 1 2 Małgorzata Przeniosło, Stanisław Saks wychowanek warszawskiej szkoły matematycznej, „Studia Żydowskie. Almanach”, 1 (1), 2011, s. 77–88 [dostęp 2025-05-29].
  2. ↑ Małgorzata Przeniosło, Powstanie i rozwój warszawskiej szkoły matematycznej w dwudziestoleciu miedzywojennym, „Przegląd Historyczny”, 102 (2), 2011, s. 205-220 [dostęp 2025-05-29].
  3. ↑ Wiesław Wójcik, Fenomen polskiej szkoły matematycznej a emigracja matematyków polskich w okresie II wojny światowej, t. 53, 2013, s. 11–52 [dostęp 2025-05-29].
  4. ↑ Saks Stanisław, [w:] Adam B. Empacher i inni, Mały słownik matematyczny, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1975, s. 261.
  5. ↑ Centralne Archiwum Wojskowe, Akta Medalu Niepodległości, sygn. MN 27.VI.1938, Życiorys i przebieg pracy ideowo-niepodległościowej S. Saksa; Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, Akta Studenckie, sygn. RP 411, k. 1–4; A. Zygmund, Stanisław Saks (1897–1942), „Wiadomości Matematyczne” 1982, t. 24, z. 2, s. 145; A. Śródka, Uczeni polscy, t. 4, Warszawa 1998, s. 17
  6. 1 2 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Stanisław Saks w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.