Stanisław Wyrzykowski
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka |
Stanisław Wyrzykowski (ur. 30 listopada 1869 w Bortnikach koło Stanisławowa, zm. 16 lutego 1949 w Krakowie) – polski poeta, powieściopisarz i tłumacz okresu Młodej Polski.
Życie
Wyrzykowski blisko współpracował z krakowskim „Życiem” i warszawską „Chimerą”, był też kierownikiem Wydziału Teatru w Ministerstwie Sztuki i Kultury w 1919 roku[1].
Jego żoną była Stefania Deike. Stefania przyjechała do Krakowa w celu wstąpienia na Uniwersytet Jagielloński. Początkowo nie dostała na to zgody, później, studiując już na Uniwersytecie, zajmowała się naukami przyrodniczymi[2].
Twórczość
Początkowo pisał wiersze nastrojowo-opisowe, łączące w sobie typowe wątki myślowe modernistów. W późniejszej fazie swojej twórczości uprawiał lirykę refleksyjną, nastrojoną na optymistyczne wizje świata, w których subtelna nuta pesymizmu służyła jedynie świadectwu chwilowej słabości człowieka i trzeźwej wizji świata. W poezji Wyrzykowskiego widoczne są nawiązania do filozofii Friedricha Nietzschego oraz Henriego Bergsona, zwłaszcza w punktach, gdzie mowa o woli mocy i apoteozie życia. Jego tom poezji stanowi drugie najciekawsze obok Snów o potędze Staffa świadectwo reakcji poezji polskiej na dekadentyzm.
Wyrzykowski jest również autorem trylogii powieściowej Moskiewskie gody. Spod jego ręki wyszły także cenione i do dziś wznawiane tłumaczenia prozy Edgara Allana Poego (wszystkie dzieła prozatorskie), Josepha Conrada i Friedricha Nietzschego (m.in. Tako rzecze Zaratustra, wraz z Wacławem Berentem).
Dzieła
Poezja
- Plon życia, 1931
Proza
- Moskiewskie gody, 1930
- Ver sacrum. Poemat mojej młodości, 1947
Przekłady
- Conrad, Joseph – Nostromo
- Conrad, Joseph – Opowieści zasłyszane
- von Hofmannsthal, Hugo – O wierszach. Dyalog[3]
- Kipling, Rudyard – Takie sobie bajeczki[4]
- London, Jack – Nieoczekiwane
- Nietzsche, Friedrich – Dusza dostojna
- Nietzsche, Friedrich – Dytyramby dionizyjskie[5]
- Nietzsche, Friedrich – Jutrzenka : myśli o przesądach moralnych[6]
- Nietzsche, Friedrich – Poza dobrem i złem[7]
- Nietzsche, Friedrich – Zmierzch bożyszcz czyli Jak filozofuje się młotem[8]
- Poe, Edgar Allan – Opowieści niesamowite
Przypisy
- ↑ Dariusz Marciniec, Ministerstwo Sztuki i Kultury Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1922, w: Rocznik Łódzki, T. 63 (2015), s. 95.
- ↑ Jadwiga z Sikorskich Klemensiewiczowa, Przebojem ku wiedzy. Wspomnienia jednej z pierwszych studentek krakowskich z XIX wieku, Wrocław, 1961, s. 312.
- ↑ Hugo von Hofmannsthal, O wierszach. Dyalog [online].
- ↑ Rudyard Kipling, Takie sobie bajeczki [online].
- ↑ Fryderyk Nietzsche, Dytyramby dionizyjskie [online].
- ↑ Fryderyk Nietzsche, Jutrzenka : myśli o przesądach moralnych [online].
- ↑ Fryderyk Nietzsche, Poza dobrem i złem [online].
- ↑ Fryderyk Nietzsche, Zmierzch bożyszcz czyli Jak filozofuje się młotem [online].
Bibliografia
- Magdalena Grela. Stanisław Wyrzykowski, Ver sacrum. Poemat mojej młodości. Wstęp, opracowanie tekstu, opracowanie. „Roczniki Humanistyczne”, 2005.
- Lucyna Kozikowska-Kowalik. Stanisława Wyrzykowskiego wspomnienia z młodości. Jeszcze jedna młodopolska legenda. „Pamiętnik Literacki”, 1983.
Linki zewnętrzne
- Utwory Stanisława Wyrzykowskiego w bibliotece Polona