Stannin

Stannin

Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	Stanin, piryt cynowy
Skład chemiczny	Cu2FeSnS4
Twardość w skali Mohsa	4
Przełam	Nierówny, zadziorowaty
Łupliwość	Niewyraźna (110) i (001)
Układ krystalograficzny	tetragonalny
Gęstość	4,3 – 4,5 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	Stalowoszara
Rysa	Czarna
Połysk	Metaliczny na świeżym przełamie

Stannin – minerał z gromady siarczków. Nazwa pochodzi od składu chemicznego: łac. stannum – cyna. Kryształy mają pokrój czworościanów oraz zbliżonych do sześcianów postaci. Najczęściej jednak występuje w zbitych i drobnokrystalicznych agregatach. Struktura stanninu podobna jest do struktury chalkopirytu, gdzie pozycje Fe i Cu obsadzają miedź, żelazo i cyna Sn. Rozpoznać go można łatwo w polerowanych zgładach gdzie bardzo często wykrusza się pozostawiając trójkątne wykruszenia. Trawiony kwasem azotowym wydziela SnO₂ (kasyteryt w postaci osadu) oraz siarkę jako niebieskawy roztwór.

• bezbarwny z odcieniem zielonkawym, różowym lub oliwkowoszarym
• Refleksyjność w przedziale 26-27,3%
• ΔR – słabe dwójodbicie
• wyraźny efekt anizotropii

Teoretycznie zawiera 29,58% Cu, 27,61% Sn i 12,91% Fe. Ponadto często zawiera domieszki Zn, Sb oraz Ag.

Minerał ten powstaje w wyniku procesów hydrotermalnych. Bardzo częsty składnik żył kruszconośnych wysokich i średnich temperatur. Zdarza się także w pegmatytach.

Chalkopiryt, sfaleryt, kasyteryt, tetraedryt, piryt, pirotyn, wolframit, arsenopiryt.

• W Polsce: w Radzimowicach niedaleko Wojcieszowa w złożu Stara Góra oraz w Górach Kaczawskich.
• Na świecie: USA (Dakota Południowa, Alaska); Boliwia (Oruro, Llallagua, Uncía i in.); na Tasmanii; Zabajkale (Rosja); złoża Cinovec w Czechach; w Niemczech – rejony Freibergu, Zinnwald oraz w Wielkiej Brytanii w żyłach cynonośnych Wheal Rock.

• Bolewski A., Manecki A., Mineralogia szczegółowa, Wydawnictwo PAE. Warszawa 1993, ISBN 83-85636-03-X
• AntoniA. Muszer AntoniA., Zarys mikroskopii kruszców, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000, ISBN 83-229-2011-3, OCLC 233515690 . Brak numerów stron w książce
• Żaba J., Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów, Wyd. Videograf II, Chorzów 2006, ISBN 978-83-7183-385-7

• Stannin w bazie RRUFF