Tefroseris całolistny główkowaty

Tefroseris całolistny główkowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	tefroseris
Gatunek	tefroseris całolistny
Podgatunek	tefroseris całolistny główkowaty
	Nazwa systematyczna
	Tephroseris integrifolia subsp. capitata (Wahlenb.) B.Nord.; Opera Bot. 44(1): 45. 1978
Synonimy
	Senecio capitatus (Wahlenb.) Steud.;
	Senecio capitatus (Wahlenb.) Steud.;

Tefroseris całolistny główkowaty^[3], starzec główkowaty^[4] (Tephroseris integrifolia subsp. capitata (Wahlenb.) B.Nord.) – podgatunek rośliny z rodziny astrowatych. Występuje w górach południowej i środkowej Europy: Pirenejach, Alpach, Apeninach, Karpatach i na Półwyspie Bałkańskim^[5]. W Polsce podgatunek ten jest bardzo rzadki; rośnie tylko w Tatrach^[6].

Morfologia

Łodyga: Biało-wełnista, do 30 cm wysokości^[7].
Liście: Biało-wełniste, tęgie; liście dolne z bardzo krótkim ogonkiem, tworzące różyczkę^[7].
Kwiaty: Pomarańczowo-czerwone, zebrane w 3–4 kulistawe koszyczki na krótkich szypułach, te z kolei zebrane w baldachokształtną wierzchotkę. Kwiatów języczkowych najczęściej brak. Listki okrywy czerwone na brzegu. Zalążnia owłosiona^[7].
Owoc: Owłosiona niełupka^[7].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Rośnie w murawach na skałach wapiennych w piętrze halnym. Gatunek charakterystyczny nawapiennych muraw wysokogórskich piętra halnego z zespołu Festuco versicoloris-Seslerietum tatrae^[8].

Zagrożenia i ochrona

Takson umieszczony jest na polskiej czerwonej liście w kategorii VU (narażony)^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-12-29] (ang.).
↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 183. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 164–166, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Tephroseris capitata na botany.cz. [dostęp 2017-12-29]. (cz.).
↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
1 2 3 4 Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-12-29] (ang.).

[gawrys-3] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 183. ISBN 978-83-925110-5-2.

[checklist-4] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 164–166, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[5] Tephroseris capitata na botany.cz. [dostęp 2017-12-29]. (cz.).

[6] Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.

[szafer-7] 1 2 3 4 Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[8] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]