Stauntonia

*Stauntonia*
	; Stautonia hexaphylla
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	krępieniowate
Rodzaj	Stauntonia
	Nazwa systematyczna
	Stauntonia A. P. de Candolle; Syst. Nat. 1: 511, 513. 1-15 Nov 1817
	Typ nomenklatoryczny
	S. chinensis A. P. de Candolle
Synonimy
	Parvatia Decaisne;
	Parvatia Decaisne;

Stauntonia – rodzaj roślin okrytonasiennych zaliczanych do rodziny krępieniowatych Lardizabalaceae. Obejmuje około 25 gatunków występujących głównie w Chinach (stąd znanych jest 20 gatunków, w tym 16 endemitów), poza tym w innych państwach wschodniej i południowo-wschodniej Azji od Japonii na północy po Wietnam, Mjanmę i północne Indie na południu^[4]. Uprawiany jako ozdobny jest jeden gatunek – Stauntonia hexaphylla o aromatycznych kwiatach rozwijających się wiosną. Owoce roślin z tego rodzaju są jadalne^[5].

Morfologia

Pokrój: Drewniejące, zimozielone pnącza^[4], osiągające do ok. 13 m wysokości^[5].
Liście: Wiecznie zielone^[5], skrętoległe, długoogonkowe, o blaszce całobrzegiej, podzielonej dłoniasto na 3 do 9 listków lub trójdzielne^[4].
Kwiaty: Rośliny jednopienne lub dwupienne. Kwiaty skupione w kwiatostany wyrastające w kątach liści. Kielich składa się z 2 okółków liczących po 3 działki (w kwiatach żeńskich zwykle nieco większe, w męskich mniejsze). Płatki korony są drobne w liczbie 6 lub brak ich zupełnie. W kwiatach męskich znajduje się 6 pręcików o nitkach zrośniętych w kolumienkę. Kwiaty żeńskie ze słupkowiem z 3 owocolistków oraz z łuskowatymi prątniczkami^[4].
Owoce: Mięsiste mieszki zawierające liczne nasiona^[4].

Kwiaty S. hexaphylla
Owoce S. hexaphylla
Pokrój S. purpurea

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podrodziny Lardizabaloideae w obrębie rodziny krąpieniowatych (Lardizabalaceae) zaliczanej do jaskrowców (Ranunculales)^[2]. Jest blisko spokrewniony z bardzo podobnymi roślinami z rodzaju Holboellia, różniące się pręcikami nie zrastającymi się w kolumienkę^[5].

Wykaz gatunków według The Plant List^[6]

Stauntonia brachyanthera Hand.-Mazz.
Stauntonia brunoniana (Decne.) Hemsl.
Stauntonia cavalerieana Gagnep.
Stauntonia chinensis DC.
Stauntonia conspicua R.H. Chang
Stauntonia decora (Dunn) C.Y. Wu ex S.H. Huang
Stauntonia duclouxii Gagnep.
Stauntonia elliptica Hemsl.
Stauntonia glauca Merr. & F.P. Metcalf
Stauntonia hexaphylla Decne.
Stauntonia leucantha Y.C. Wu
Stauntonia libera H.N. Qin
Stauntonia maculata Merr.
Stauntonia obcordatilimba C.Y. Wu & S.H. Huang
Stauntonia obovata Hemsl.
Stauntonia obovatifoliola Hayata2
Stauntonia oligophylla Merr. & Chun
Stauntonia pseudomaculata C.Y. Wu & S.H. Huang
Stauntonia purpurea Y.C. Liu & F.Y. Lu
Stauntonia trinervia Merr.
Stauntonia yaoshanensis F.N. Wei & S.L. Mo

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
1 2 Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-03-03] (ang.).
1 2 Stauntonia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2012-03-18]. (ang.).
1 2 3 4 5 6 Stauntonia de Candolle. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-03-18]. (ang.).
1 2 3 4 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. I. Trees and shrubs. London: Macmillan, 1988, s. 77. ISBN 0-333-73003-8.
↑ Stauntonia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-03-18]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] 1 2 Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-03-03] (ang.).

[ing-3] 1 2 Stauntonia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2012-03-18]. (ang.).

[china-4] 1 2 3 4 5 6 Stauntonia de Candolle. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-03-18]. (ang.).

[philips-5] 1 2 3 4 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. I. Trees and shrubs. London: Macmillan, 1988, s. 77. ISBN 0-333-73003-8.

[tpl-6] Stauntonia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-03-18]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]