Stechelina

Stechelina
	; Staehelina dubia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Carduoideae
Rodzaj	stechelina
	Nazwa systematyczna
	Staehelina L.; Sp. Pl.: 840 (1753)
	Typ nomenklatoryczny
	S. dubia Linnaeus
Synonimy
	Aplina Raf.; Barbellina Cass.; Roccardia Neck. ex Guill.;
	Aplina Raf.; Barbellina Cass.; Roccardia Neck. ex Guill.;

Stechelina, stachelina, skalipłoń, chaberek^[5] (Staehelina L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Należą do niego cztery gatunki^[3]. Zasięg rodzaju obejmuje basen Morza Śródziemnego – południową Europę od Portugalii po Grecję oraz północno-zachodnią Afrykę od Maroka po Tunezję^[3].

Morfologia

Pokrój: Karłowe, nieuzbrojone (pozbawione kolców) krzewy i półkrzewy^[6].
Liście: Równowąskie do jajowatych, całobrzegie do ząbkowanych i pierzasto wcinanych. Z górnej strony ciemnozielone, od dołu gęsto, biało owłosione^[6].
Kwiaty: Zebrane w pojedynczy koszyczek lub częściej w liczne koszyczki tworzące baldachogroniasty kwiatostan złożony. Listki okrywy jajowate do lancetowatych, nagie lub pokryte krótkimi włoskami. Dno koszyczka z szerokimi u nasady łączącymi się łuskami. Korony białawe lub różowofioletowe, z bardzo długimi łatkami. Nitki pręcików nagie, u nasady z bardzo długimi przydatkami^[6].
Owoce: Równowąskopodługowate niełupki nagie lub pokryte łuseczkami. Puch kielichowy w postaci ości u nasady zrośniętych, na końcach pierzasto i włosowato zakończonych^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podplemienia Carduinae, plemienia Cardueae i podrodziny Carduoideae w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae^[7]. W niektórych ujęciach jest wyodrębniany do monotypowego podplemienia Staehelininae Garcia-Jacas & Susanna^[8].

Wykaz gatunków^[3]

Staehelina baetica DC.
Staehelina dubia L.
Staehelina petiolata (L.) Hilliard & B.L.Burtt
Staehelina uniflosculosa Sm.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-01-01] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-01-01] (ang.).
1 2 3 4 5 Staehelina L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-01].
↑ Staehelina. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-01-01].
↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 466. (pol.).
1 2 3 4 K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 130, ISBN 978-3-540-31050-1 .
↑ Genus Staehelina L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-01-01].
↑ Cardueae Cass.. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2023-01-01].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-01-01] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-01-01] (ang.).

[powo-3] 1 2 3 4 5 Staehelina L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-01].

[ing-4] Staehelina. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-01-01].

[5] Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 466. (pol.).

[kubitzki-6] 1 2 3 4 K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 130, ISBN 978-3-540-31050-1 .

[grin-7] Genus Staehelina L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-01-01].

[tica-8] Cardueae Cass.. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2023-01-01].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]