Stefan Grajek
| Data i miejsce urodzenia |
15 grudnia 1915 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 kwietnia 2008 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
.svg.png){kind=small}
Stefan Grajek, właściwie Szlomo Grajek (hebr. סטפן גראייק; ur. 15 grudnia 1915 w Warszawie, zm. 13 kwietnia 2008 w Izraelu) – żydowski działacz ruchu oporu w getcie warszawskim, uczestnik tamtejszego powstania oraz powstania warszawskiego, działacz syjonistyczny i kombatancki, autor wspomnień.
Życiorys
Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej. Należał do He-Chalucu i był kierownikiem Hachszary na Grochowie. Był także członkiem Poalej Syjon-Prawicy.
Podczas II wojny światowej został przesiedlony do getta warszawskiego. Był współzałożycielem konspiracyjnego ruchu Poalej Syjon i członkiem jego centralnego kierownictwa. Był także współzałożycielem Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Komitetu Koordynacyjnego. Po wielkiej akcji deportacyjnej latem 1942 roku działał na terenie szopów Schultza i Toebbensa. Z jego inicjatywy wykopano tunel, przez który grupa bojowników getta przeszła z ulicy Leszno na ulicę Ogrodową po aryjskiej stronie miasta. Uczestniczył w powstaniu warszawskim, po którym ukrywał się w Kielcach.
Po zakończeniu wojny organizował nielegalną emigrację (Bricha) do Palestyny. Był członkiem Centralnego Komitetu Żydów w Polsce. W 1950 wyemigrował do Izraela.
Przez wiele lat był przewodniczącym Światowej Federacji Żydowskich Kombatantów oraz członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Swoje wspomnienia zawarł w książce Trzy dni walk.
Bibliografia
- Cywia Lubetkin: Zagłada i powstanie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1999. ISBN 83-05130-41-X.
- August Grabski: Żydowski ruch kombatancki w Polsce w latach 1944–1949. Warszawa: Trio, 2002, s. 181. ISBN 83-88542-17-6.
- Nekrolog Stefana Grajka w „Słowie Żydowskim”, nr 11-12 (427-428), 16–30 czerwca 2008