Strzępiak szaroliliowy
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strzępiak szaroliliowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Inocybe griseolilacina J.E.Lange Dansk bot. Ark. 2(no. 7): 33 (1917) | |
Strzępiak szaroliliowy (Inocybe griseolilacina J.E.Lange) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonim: Inocybe griseolilacina var. furcaticystidiata E. Ludw. 2017[2]
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Andrzej Nespiak w 1990 r. opisał ten gatunek pod nazwą strzępiak szarolila[3]
Morfologia
Średnica 2–3,5 cm, dzwonkowato–wypukły z niewielkim i tępym garbkiem, czasami bez garbka, z resztkami osłony. Powierzchnia bladoszara z lekkim fioletowym odcieniem, lub jasnoochrowa, jednolita, sucha, włókienkowato–zamszowata, na szczycie nieco łuseczkowata[4].
Gęste, cienkie, zatokowato wykrojone, białawe z odcieniem ochrowym i fioletowym. Ostrza jaśniejsze i orzęsione[4].
Wysokość 3–6 cm, grubość 0,3–0,5 cm, walcowaty, bez bulwki w podstawie. Powierzchnia delikatnie włókienkowata, jasnoszara z fioletowym odcieniem, u starszych owocników może być fioletowa[4].
Brudnożółtawy, w trzonie z fioletowym odcieniem. Smak niewyraźny, zapach ziemisty[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki migdałkowate bez dzióbków, o wymiarach 8–10,5 × 5–6 µm z 8-10 µm. Podstawki 30 × 9 µm. Metuloidy 60–75 × 13–18 µm, wrzecionowate, smukłe, często bez kryształków, cienkościenne, pod wpływem wodorotlenku amonu nieżółknące[4].
Występowanie i siedlisko
Podano występowanie strzępiaka szaroliliowego w Europie, Ameryce Północnej i Japonii[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano na 4 stanowiskach[3]. Nowsze stanowiska tego gatunku w Polsce podaje internetowy atlas grzybów[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek rzadki[7].
Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi, w lasach i zaroślach[3], głównie w buczynach[4].
Gatunki podobne
W buczynach podano także występowanie gatunku Inocybe personata Kühner. Według A. Nespiaka jest on prawdopodobnie identyczny z I. griseolilacina. Cechy, na podstawie których wyróżniono gat. I. personata są tak nieistotne, że nie kwalifikują do utworzenia nowego gatunku. Biorąc pod uwagę, że występuje on w takich samych siedliskach (buczyny), może to być co najwyżej odmiana I. griseolilacina[4].
Przypisy
- 1 2 Index Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23].
- 1 2 3 Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- 1 2 3 4 5 6 7 Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
- ↑ DiscoverLife [online] [dostęp 2020-01-24].
- ↑ Aktualne stanowiska strzępiaka szaroliliowego w Polsce [online] [dostęp 2020-01-23] (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006, ISBN 83-89648-38-5