Studnia w Amfiteatrze

Studnia w Amfiteatrze
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Olsztyn, Sokola Gora

Właściciel

Skarb Państwa
(Lasy Państwowe)

Długość

9 m

Głębokość

0 m

Deniwelacja

9

Wysokość otworów

374 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

70 m

Ekspozycja otworów

ku górze i zachodowi

Kod

J.Cz.I-03.03

Położenie na mapie Olsztyna
Mapa konturowa Olsztyna, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Studnia w Amfiteatrze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Studnia w Amfiteatrze”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Studnia w Amfiteatrze”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Studnia w Amfiteatrze”
Położenie na mapie gminy Olsztyn
Mapa konturowa gminy Olsztyn, w centrum znajduje się punkt z opisem „Studnia w Amfiteatrze”
Ziemia50°43′43″N 19°16′09″E/50,728611 19,269167
Strona internetowa

Studnia w Amfiteatrzejaskinia na Sokolej Górze w miejscowości Olsztyn w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim[1][2]. Pod względem geograficznym znajduje się na Wyżynie Mirowsko-Olsztyńskiej będącej częścią Wyżyny Częstochowskiej[3].

Opis obiektu

Jaskinia znajduje się w Amfiteatrze – zachodniej części skały Boniek[2], na której uprawiana jest wspinaczka skalna[4]. Studnia znajduje się w odległości 30 m na południe od wyżej położonego dużego otworu Schroniska w Amfiteatrze[2]. Jest to powstała przed milionami lat pionowa studnia krasowa o wysokości 9 m. Kiedyś była częścią dużego systemu jaskiniowego. Procesy denudacyjne zniszczyły bezpowrotnie dawne korytarze i zerwały skalne warstwy, tworząc istniejące dziś wzniesienia i ostańce. Od strony zachodniej pojawiła się szczelina, która z czasem rozszerzała się, tak, że obecnie tylko górna część studni jest zamknięta, dolna jest otwarta[5].

Studnia powstała w wapieniach pochodzących z późnej jury. Na spągu zalega gruba warstwa próchnicy zmieszana z gruzem wapiennym. Ściany są ogładzone, myte. Przy dolnym otworze jest głaz o dwumetrowej wysokości oraz duża nyża, częściowo przykryta okapem[2].

Po raz pierwszy opisał ją Z. Biernacki w 1971 r. jako „Studnię Św. Tomasza w Sokolich Górach”. W 1986 r. wzmiankowali ją A. Górski i M. Szelerewicz. W 2013 r. opisali ją J. Zygmunt i J. Grodzicki. Jaskinia jest geostanowiskiem[2].

Przypisy

  1. Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-08-20].
  2. 1 2 3 4 5 Jerzy Grodzicki, Studnia w Amfiteatrze, Jerzy Zygmunt (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2024-08-20].
  3. Z. Czeppe. Regiony fizycznogeograficzne Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. [w:] Z. Czeppe (red.), Wartości środowiska przyrodniczego Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej i zagadnienia jego ochrony. Stud. Ośr. Dok. Fizj. t. 1, PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków, 1972.
  4. Grzegorz Rettinger, Jura Północna. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2017, s. 74–78, ISBN 978-83-947825-0-4.
  5. Olsztyn – Sokole Góry, Studnia w Amfiteatrze [online], Strażnicy czasu [dostęp 2024-08-20].