Sylfik lśniący

Sylfik lśniący
	Lophornis stictolophus
	Salvin & Elliot, 1873
	; Samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	krótkonogie
Rodzina	kolibrowate
Podrodzina	paziaki
Plemię	Lesbiini
Rodzaj	Lophornis
Gatunek	sylfik lśniący
Synonimy
	Lophornis stictolopha Salvin & Elliot, 1873;
	Lophornis stictolopha Salvin & Elliot, 1873;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania

Sylfik lśniący^[4]^[5] (Lophornis stictolophus) – gatunek małego ptaka z podrodziny paziaków w rodzinie kolibrowatych (Trochilidae). Występuje w Wenezueli, Kolumbii, Ekwadorze i Peru. Sylfik lśniący jest bardzo podobny do sylfika rdzawoczubego (Lophornis delattrei). Jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern).

Systematyka

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali Osbert Salvin i Daniel Giraud Elliot w 1873 roku na łamach „Ibis”. Autorzy nadali gatunkowi nazwę Lophornis stictolophus, jako miejsce typowe podali Antioquia w Kolumbii^[2]^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[7]^[8]^[9]^[10].

Etymologia

Lophornis: gr. λοφος lophos „czub, grzebień”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[11].
stictolophus: gr. στικτος stiktos „cętkowany, łaciaty”^[12].

Morfologia

Sylfik lśniący jest małym ptakiem o długim, prostym i cienkim czerwonym dziobie o czarnym zakończeniu. Tęczówki czarne. Występuje dymorfizm płciowy. Samiec ma czoło i górę głowy rudą, na niej dosyć długi czub z niewielkimi czarnymi kropkami na końcu piór. Górne części ciała brązowozielone, na zadzie biały pas. Dolne części zadu i pokrywy nadogonowe fioletowobrązowe. Ogon podwójnie zaokrąglony, środkowe sterówki zielone, pozostałe cynamonowoszare z rudymi i czarnymi zakończeniami. Dolne części ciała zielonkaworude. Gardło i podgardle oraz dół szyi opalizujące, zielone z częścią piór zakończonych białymi plamkami, a na boku szyi z rudymi plamkami. Samica nie ma grzebienia. Ma czoło matowe cynamonowo-rude, gardło białawe z dużymi wyraźnymi rudymi plamami, brzuch cynamonowy z kilkoma zielonymi plamami. Ogon zaokrąglony z parą środkowych sterówek o kolorze zielonym, pozostałe sterówki głównie cynamonowe z czarniawymi dolnymi częściami i rudymi zakończeniami. Młode osobniki podobne są do samic, ale gardło mają szare. Długość ciała 6,4–6,9 cm^[7].

Zasięg występowania

Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 825 tys. km²^[13]. Gatunek ten występuje w zachodniej Wenezueli, na południe poprzez wschodnią Kolumbię, wschodni Ekwador do północnego Peru, do doliny rzeki Marañón^[7]^[14].

Ekologia i zachowanie

Sylfik lśniący występuje na brzegach wilgotnych lasów, polanach i obszarach cerrado. Górna granica występowania to 1300 m n.p.m.^[7] (niektóre źródła podają także dolny zakres wysokości występowania na 100 m n.p.m.^[3]^[13]). Niewiele wiadomo o diecie tego gatunku, ale jest najpewniej bardzo podobna do diety sylfika rdzawoczubego i składa się głównie z nektaru roślin z rodzajów Inga (bobowate) i lantana (werbenowate) oraz z rodziny mirtowatych^[7]. Długość pokolenia jest określana na 2,08 roku^[13].

Rozmnażanie

Brak informacji^[7].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN sylfik lśniący jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Liczebność jego populacji nie została dokładnie określona, ale jest opisywany jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji jest uznawany za spadkowy^[3].

Przypisy

↑ Lophornis stictolophus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 Denis Lepage: sylfik lśniący Lophornis stictolophus Salvin, O; Elliot, DG 1873. Avibase. [dostęp 2024-01-23]. (ang.).
1 2 3 Lophornis stictolophus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Trochilidae Vigors, 1825 – kolibrowate – Hummingbirds (wersja: 2024-09-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-13].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 147, 1999.
↑ Osber Salvin & D.G.O.S.& D.G. Elliot Osber Salvin & D.G.O.S.& D.G., On two Species of Trochilidae of the Genus Lophornis, „The IBIS a Quarterly Journal od Ornithology”, ser. 3, t. 3, Londyn 1873, s. 280 (ang. • łac.).
1 2 3 4 5 6 T. Züchner & P.F.D. Boesman: Spangled Coquette Lophornis stictolophus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-01-23]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-01-23]. (ang.).
↑ Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., APODIFORMES, Wersja 6.018 (2022-08-18) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2024-01-23] (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8 [online], grudzień 2023 [dostęp 2024-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-14] .
↑ Lophornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-01-12] (ang.).
↑ stictolophus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-01-23] (ang.).
1 2 3 Species factsheet: Spangled Coquette Lophornis stictolophus. BirdLife International, 2025. [dostęp 2025-01-13]. (ang.).
↑ Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 568. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, filmy i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] Lophornis stictolophus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[AviBase-2] 1 2 Denis Lepage: sylfik lśniący Lophornis stictolophus Salvin, O; Elliot, DG 1873. Avibase. [dostęp 2024-01-23]. (ang.).

[iucn-3] 1 2 3 Lophornis stictolophus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Trochilidae Vigors, 1825 – kolibrowate – Hummingbirds (wersja: 2024-09-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-13].

[mc-5] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 147, 1999.

[Pierwszy-6] Osber Salvin & D.G.O.S.& D.G. Elliot Osber Salvin & D.G.O.S.& D.G., On two Species of Trochilidae of the Genus Lophornis, „The IBIS a Quarterly Journal od Ornithology”, ser. 3, t. 3, Londyn 1873, s. 280 (ang. • łac.).

[botw-7] 1 2 3 4 5 6 T. Züchner & P.F.D. Boesman: Spangled Coquette Lophornis stictolophus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-01-23]. (ang.).

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-01-23]. (ang.).

[Zoon-9] Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., APODIFORMES, Wersja 6.018 (2022-08-18) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2024-01-23] (ang.).

[hbwcheck8-10] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8 [online], grudzień 2023 [dostęp 2024-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-14] .

[11] Lophornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-01-12] (ang.).

[12] stictolophus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-01-23] (ang.).

[birdlife-13] 1 2 3 Species factsheet: Spangled Coquette Lophornis stictolophus. BirdLife International, 2025. [dostęp 2025-01-13]. (ang.).

[HBW_05-14] Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 568. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]