Sylwester Trojanowski

Sylwester Trojanowski

kapitan administracji
Data i miejsce urodzenia	31 grudnia 1891 Jelitowo
Data i miejsce śmierci	17–18 kwietnia 1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Wojsko Polskie
Jednostki	Batalion KOP „Ostróg”
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa powstanie wielkopolskie wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Sylwester Trojanowski (ur. 31 grudnia 1891 w Jelitowie, zm. 17–18 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Syn Franciszka i Marii z Nowaków urodzony 31 grudnia 1891 w Jelitowie, w ówczesnym powiecie gnieźnieńskim rejencji bydgoskiej^[1][2]. W latach 1898–1906 uczęszczał do szkoły powszechnej w Witkowie, a w latach 1908–1911 do szkoły handlowo-przemysłowej w Gnieźnie^[1][3]. W latach 1911–1913 odbył obowiazkową służbę wojskową w niemieckim 9 pułku grenadierów w Stargardzie, a po jej ukończeniu pracował w handlu, w Gnieźnie^[1].

31 lipca 1914 został zmobilizowany do armii niemieckiej^[1]. Walczył na froncie zachodnim^[1]. Był dwukrotnie ranny (w 1914 pod Noyon i 1916 w bitwie pod Verdun)^[1]. Zdemobilizowany w stopniu sierżanta. Wstąpił do wielkopolskich wojsk powstańczych. Walczył w Gnieźnie. Od stycznia 1919 w Wojsku Polskim, w 67 pułku piechoty, dowódca plutonu. Po awansie do stopnia podporucznika (1 października 1919) objął dowództwo kompanii. Walczył w wojnie 1920, podczas której był dowódcą kompanii kaemów w 67 pp^[2].

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Służył w 67 pp. 1 lipca 1923 został mianowany na stopień kapitana ze starszeństwem^[2]. Od 1930 objął dowództwo kompanii granicznej KOP „Bykowce” w batalionie KOP „Dederkały” (14 IV 1930 – XII 1937), a następnie przeniesiony (1937) do batalionu KOP „Ostróg”.

Po wybuchu II wojny światowej w kampanii wrześniowej objął dowództwo batalionu KOP „Ostróg”. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Od 31 grudnia 1939 przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku^[3]. 16 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego^[3] – lista wywózkowa 032/1 z 14 kwietnia 1940^[3][2] poz. 22. Między 17 a 18 kwietnia 1940 został zamordowany w Katyniu^[3][2] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu^[4][5]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne^[6][7]. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców^[8] pod numerem 2772^{[9][10][3][2][11]} – raport dzienny z 22 maja 1943^[3]. Przy jego szczątkach znaleziono karty i listy, krzyż Virtuti Militari oraz kartę pocztową od Bohdana Trojanowskiego^[12][11]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 02772^[12]. W Archiwum Robla w pakiecie 0836-18, 24, wymieniony we wpisach z 31 grudnia 1939 i 16 kwietnia 1940^[3] w kalendarzyku znalezionym przy szczątkach Dobiesława Jakubowicza^[13].

Był żonaty z Bogdaną z Borówków, z którą miał córkę Janinę Eugenię Krystynę (ur. 1924)^[1][2].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[14]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1997^[1]
• Krzyż Niepodległości – 27 czerwca 1938 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[15] zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości^[16]
• Krzyż Walecznych ^[2]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 14 października 1934 „za zasługi w służbie ochrony pogranicza”^[17]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[1]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[1]
• Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką^[1]

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu

• Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
• Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.