Synagoga w Strzegomiu

Synagoga w Strzegomiu
 Zabytek: nr rej. A/1718/740 z 17.09.1960
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Budulec

murowana z kamienia

Data budowy

XIV w.

Data likwidacji

1455

Tradycja

ortodoksyjna

Obecnie

kościół katolicki

Położenie na mapie Strzegomia
Mapa konturowa Strzegomia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzegomiu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzegomiu”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzegomiu”
Położenie na mapie powiatu świdnickiego
Mapa konturowa powiatu świdnickiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzegomiu”
Położenie na mapie gminy Strzegom
Mapa konturowa gminy Strzegom, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Strzegomiu”
Ziemia50°57′36″N 16°20′53″E/50,960000 16,348000
Wnętrze kościoła

Synagoga w Strzegomiu, obecnie kościół św. Barbary – budynek synagogi powstał prawdopodobnie w końcu 1380. Był to budynek murowany z kamienia, nieotynkowany i orientowany. Synagoga była jednonawowa, posiadała wieżyczkę w narożniku oraz przekryta była sklepieniem krzyżowo-żebrowym[1][2].

W 1454 żydów strzegomskich oskarżono o zbezczeszczenie hostii i wypędzono z miasta. W 1455 synagoga została przekształcona w kościół pod wezwaniem św. Barbary z dobudowaniem prezbiterium, który istnieje do dnia dzisiejszego. Kościół znajduje się przy obecnej ulicy Kościelnej. Został on przebudowany i obecnie ma on postać niewielkiego kościoła gotyckiego[1].

Żydzi powrócili do Strzegomia na początku XIX w., ale nie była to liczna gmina (w 1880 mieszkało tu 140 żydów). Nie zbudowali oni nowej synagogi w mieście.

Architektura

Sala modlitewna o wymiarach w świetle murów 6,45 x 8,80 m, o ścianach z kamienia łamanego z przyporami przekryta jest dwuprzęsłowym sklepieniem krzyżowo-żebrowym, opartym bezpośrednio na ścianach, bez wsporników. Sale oświetlają trzy ostrołukowe okna z gotyckimi maswerkami: jedno nad portalem, dwa w ścianach południowej i północnej. Salę przykrywa wysoki, dach dwuspadowy kryty dachówką, przechodzący w dach nad dostawionym prezbiterium; zamyka go od zachodu szczyt łączący się z dobudowaną prawdopodobnie później wieżyczką z klatką schodową na chór. Wieżyczka w przyziemiu na rzucie półkola, wyżej oktagonalna przekryta ostrosłupowym dachem hełmowym. Od zachodu wprost z ulicy prowadzi wejście przez gotycki portal z figurką św. Barbary w archiwolcie. Ściana wschodnia dawnej bóżnicy została rozebrana dla połączenia z sala nowo dobudowanego prezbiterium z późnogotyckim sklepieniem sieciowym[1][2].

Ołtarz główny barokowy, powstał po 1650, z obrazem Męczeństwa św. Barbary z ok. 1820 autorstwa Scholza. Ponadto: kamienne gotyckie sakramentarium i kamienna renesansowa chrzcielnica z ok. 1500[2].

Przypisy

Bibliografia

  • Maria i Kazimierz Piechotkowie, Bramy Nieba Bóżnice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, wyd. I, Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, 2017, ISBN 978-83-942344-2-3.
  • Eleonora Bergman, Zachowane synagogi i domy modlitwy w Polsce, Jan Jagielski, Warszawa: Żydowski Inst. Historyczny, 1996, ISBN 83-85888-23-3, OCLC 231842223.

Linki zewnętrzne