Synagoga w Strzegomiu
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Budulec |
murowana z kamienia |
| Data budowy | |
| Data likwidacji | |
| Tradycja |
ortodoksyjna |
| Obecnie |
kościół katolicki |
Położenie na mapie Strzegomia ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu świdnickiego ![]() | |
Położenie na mapie gminy Strzegom ![]() | |
.jpg)
Synagoga w Strzegomiu, obecnie kościół św. Barbary – budynek synagogi powstał prawdopodobnie w końcu 1380. Był to budynek murowany z kamienia, nieotynkowany i orientowany. Synagoga była jednonawowa, posiadała wieżyczkę w narożniku oraz przekryta była sklepieniem krzyżowo-żebrowym[1][2].
W 1454 żydów strzegomskich oskarżono o zbezczeszczenie hostii i wypędzono z miasta. W 1455 synagoga została przekształcona w kościół pod wezwaniem św. Barbary z dobudowaniem prezbiterium, który istnieje do dnia dzisiejszego. Kościół znajduje się przy obecnej ulicy Kościelnej. Został on przebudowany i obecnie ma on postać niewielkiego kościoła gotyckiego[1].
Żydzi powrócili do Strzegomia na początku XIX w., ale nie była to liczna gmina (w 1880 mieszkało tu 140 żydów). Nie zbudowali oni nowej synagogi w mieście.
Architektura
Sala modlitewna o wymiarach w świetle murów 6,45 x 8,80 m, o ścianach z kamienia łamanego z przyporami przekryta jest dwuprzęsłowym sklepieniem krzyżowo-żebrowym, opartym bezpośrednio na ścianach, bez wsporników. Sale oświetlają trzy ostrołukowe okna z gotyckimi maswerkami: jedno nad portalem, dwa w ścianach południowej i północnej. Salę przykrywa wysoki, dach dwuspadowy kryty dachówką, przechodzący w dach nad dostawionym prezbiterium; zamyka go od zachodu szczyt łączący się z dobudowaną prawdopodobnie później wieżyczką z klatką schodową na chór. Wieżyczka w przyziemiu na rzucie półkola, wyżej oktagonalna przekryta ostrosłupowym dachem hełmowym. Od zachodu wprost z ulicy prowadzi wejście przez gotycki portal z figurką św. Barbary w archiwolcie. Ściana wschodnia dawnej bóżnicy została rozebrana dla połączenia z sala nowo dobudowanego prezbiterium z późnogotyckim sklepieniem sieciowym[1][2].
Ołtarz główny barokowy, powstał po 1650, z obrazem Męczeństwa św. Barbary z ok. 1820 autorstwa Scholza. Ponadto: kamienne gotyckie sakramentarium i kamienna renesansowa chrzcielnica z ok. 1500[2].
Przypisy
- 1 2 3 Maria i Kazimierz Piechotkowie 2017 ↓, s. 62-64.
- 1 2 3 kościół pomocniczy pw. św. Barbary. zabytek.pl. [dostęp 2025-02-17]. (pol.).
Bibliografia
- Maria i Kazimierz Piechotkowie, Bramy Nieba Bóżnice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, wyd. I, Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, 2017, ISBN 978-83-942344-2-3.
- Eleonora Bergman, Zachowane synagogi i domy modlitwy w Polsce, Jan Jagielski, Warszawa: Żydowski Inst. Historyczny, 1996, ISBN 83-85888-23-3, OCLC 231842223.
Linki zewnętrzne
- Synagoga w Strzegomiu na portalu Wirtualny Sztetl
- Kościół św. Barbaryna portalu polska-org.pl



_location_map.png)
_location_map.png)