Szafran (wojsko)

Szafran – polski mobilny system wspomagania dowodzenia na szczeblu korpusu, dywizji, brygady i batalionu wojsk lądowych[1]. Opracowany i produkowany przez PIT-Radwar.

Charakterystyka

Wóz dowodzenia z systemem Szafran. (Łowcza-3KS)

Początki prac na systemem to koniec XX w.[2], od tego czasu jest modernizowany. Opracowany do wspomagania pracy sztabu, zapewnia monitorowanie bieżącej sytuacji operacyjno-taktycznej. Współdziała z zautomatyzowanymi systemami dowodzenia, rozpoznania i kierowania ogniem różnych rodzajów sił zbrojnych RP i NATO[2][3]. Jest złożony z wozów dowodzenia odpowiednich szczebli i dedykowanego im oprogramowania. Pracuje w oparciu o lokalne sieci łączności, rozwijane na stanowiskach dowodzenia wymienionych szczebli i połączone kanałami wydzielonymi z systemu łączności związku taktycznego[4]. Przedstawia bieżącą sytuację taktyczną; pozycje wojsk własnych, sojuszniczych i nieprzyjaciela za pomocą standardowych w NATO znaków taktycznych z wykorzystaniem grafiki operacyjnej do wyświetlania map i prowadzenia analiz[5].

W 2005 system został zaimplementowany do kołowego wozu dowodzenia Łowcza-3K, w którym dodano czwarte stanowisko operatorskie, niezbędne do pracy w systemie wspomagania dowodzenia wojsk lądowych. Wóz w tej wersji nosi nazwę Łowcza-3KS[6].

Możliwości funkcjonalne

  • monitorowanie bieżącej sytuacji operacyjno-taktycznej i jej zobrazowanie na tle mapy cyfrowej,
  • analiza terenu w oparciu o mapy cyfrowe i numeryczny model terenu,
  • sporządzanie, zarządzanie i wymiana dokumentów sztabowych w postaci graficznej i tekstowej,
  • sporządzanie planów/modelowanie zamiaru operacji (warianty działań),
  • obliczanie stosunków sił,
  • opracowywanie i wymiana wiadomości sformatowanych (ADatP-3)[4].

Zobrazowanie sytuacji operacyjno-taktycznej

  • tworzenie i prezentacja sytuacji operacyjno-taktycznej z wykorzystaniem znaków i symboli zgodnych ze standardem APP-6A[5],
  • sterowanie zobrazowaniem sytuacji poprzez możliwość wyświetlania map o różnej skali, aktywację i ukrywanie warstw graficznych, na których odwzorowane są poszczególne fazy operacji,
  • opracowanie uzupełniających graficznych dokumentów sztabowych,
  • łatwa lokalizacja na mapie obiektów geograficznych za pomocą skorowidza nazw geograficznych[4].

Analiza terenu

  • określanie zakresu widoczności wzrokowej,
  • wykreślanie stref zalewowych,
  • wykreślanie rzeźby terenu,
  • wykreślanie przekrojów/profili terenu,
  • wyznaczanie azymutów,
  • wyznaczanie odległości pomiędzy punktami[4].

Cechy użytkowe

  • korzystanie z systemu łączności związku taktycznego,
  • integracja z systemami wspomagania dowodzenia i kierowania środkami walki rodzajów sił zbrojnych,
  • interoperacyjność z systemami wspomagania dowodzenia krajów NATO,
  • możliwość rozszerzania infrastruktury sprzętowej i programowej,
  • zastosowanie nowoczesnych technologii informacyjnych,
  • zastosowanie COTS w zakresie sprzętu i oprogramowania,
  • standardowe protokoły komunikacyjne,
  • standardowe systemy operacyjne (MS Windows, Solaris),
  • pakiet biurowy MS Office,
  • serwer bazy danych oparty na IBM (Informix Dynamic Server),
  • temperatura pracy głównych elementów systemu od -30°C do +55°C,
  • temperatura przechowywania od -30°C do +65°C,
  • praca w trudnych warunkach atmosferycznych (deszcz, śnieg, pył),
  • możliwość pracy w warunkach użycia broni masowego rażenia,
  • praca na postoju (i w ruchu niektórych komponentów systemu)[4]

System posiada możliwość wymiany w czasie rzeczywistym

  • Jednostek własnych, przeciwnika, organizacji cywilnych i paramilitarnych, także nowopowstających (w trakcie symulacji),
  • Struktur wojsk oraz ich zmiany (w trakcie symulacji),
  • Położenia wojsk i innych organizacji na mapie oraz zmiany (w trakcie symulacji),
  • Pełnego stanu logistycznego jednostek oraz innych organizacji oraz zmiany (w trakcie symulacji)[7].

W praktyce

Po raz pierwszy testowe elementy systemu wykorzystano w ćwiczeniach w 2001, a w 2004 pierwsze kompletne prototypy systemu trafiły do 12 Dywizji Zmechanizowanej[3]. W 2010 system był na wyposażeniu m.in. 12 Dywizji Zmechanizowanej, 11 Dywizji Kawalerii Pancernej, 1 Dywizji Zmechanizowanej i 16 Dywizji Zmechanizowanej[2].

W 2012 podczas ćwiczeń dowódczo sztabowych 12 DZ na poligonie w Drawsku Pomorskim o kryptonimie Rosomak-12, wykorzystano system do szkolenia się z logistyki działań bojowych w trudnym terenie. Ćwiczący dowódcy i sztabowcy, mogli kierować dużymi siłami bez udziału realnego wojska, a jedynym sprzętem jaki rozmieszczono na poligonie były wozy dowódczo-sztabowe[3].

W listopadzie 2015 podczas ćwiczeń Compact Eagle 2015, podstawowym systemem wsparcia ćwiczonego dowodzenia siłami NATO była zmodernizowana wersja systemu, współdziałająca z natowskim systemem symulacyjnym JTLS. Wziął w nich udział przede wszystkim Wielonarodowy Korpus Północ-Wschód, który dowodził w scenariuszu operacyjnym siłami NATO, podczas symulowanej operacji realizowanej w oparciu o zobowiązania Artykułu V Paktu Północnoatlantyckiego[7].

W czasie ćwiczeń Anakonda 18, został rozwinięty w strukturach dowódczo-sztabowych Wielonarodowego Korpusu Północ-Wschód (WKPW). Dało to dowódcom możliwość sprawdzenia systemu w rzeczywistych warunkach dowodzenia Korpusem[1].

Modernizacja

W 2020 Siły Zbrojne RP poinformowały, o planowanej modernizacji systemu dowodzenia w najbliższych latach. Ma zostać przystosowany do współpracy z nowoczesnymi rozwiązaniami używanymi w NATO. Modernizacja systemu ma obejmować nie tylko jego teleinformatyczną część, lecz również pojazdy, na których system jest instalowany[8].

Przypisy

  1. 1 2 Defence24, Wojska Lądowe dowodzone przy użyciu systemu SZAFRAN C2IS [online], defence24.pl, 22 stycznia 2019 [dostęp 2024-11-27].
  2. 1 2 3 Ewolucja wojskowych systemów teleinformatycznych [online], 2010, s.146 ,157 [dostęp 2024-11-28].
  3. 1 2 3 Manewry Rosomak-12, czyli wirtualna wojna [online], polska-zbrojna.pl [dostęp 2024-11-28].
  4. 1 2 3 4 5 Zautomatyzowany system dowodzenia związkiem taktycznym SZAFRAN | PIT-RADWAR [online], www.pitradwar.com [dostęp 2024-11-27].
  5. 1 2 Dominik Paprotny, Zastosowanie systemów informacji geograficznej (GIS) w siłach zbrojnych. [online], Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk o Ziem [dostęp 2024-11-29].
  6. Andrzje Kiński. Nowości Stokrotki′05. „Nowa Technika Wojskowa”. 12/2005, s. 28, grudzień 2005. Warszawa: Magnum-X.
  7. 1 2 Maksymilian Dura, Polski Szafran wspiera działania NATO [online], defence24.pl, 19 grudnia 2015 [dostęp 2024-11-27].
  8. Juliusz Sabak, Przeciwlotnicze Łowcza i Rega do modernizacji. Na jakim podwoziu? [online], defence24.pl, 29 maja 2020 [dostęp 2024-11-29].

Bibliografia

  • Ewolucja wojskowych systemów teleinformatycznych. Konferencja łączności. Sieradz 2010. Praca zbiorowa. ISBN 978-83-89954-53-4