Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza

Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Jerzmanowice, Dolina Szklarki

Właściciel

prywatny

Długość

2,9 m

Deniwelacja

0

Wysokość otworów

462 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku ENE

Kod

J.Olk.I-08.85

Położenie na mapie gminy Jerzmanowice-Przeginia
Mapa konturowa gminy Jerzmanowice-Przeginia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza”
Ziemia50°12′23″N 19°43′36″E/50,206444 19,726750
Strona internetowa

Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza – schronisko w Słonecznych Skałach na Wyżynie Olkuskiej wchodzącej w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się we wsi Jerzmanowice w gminie Zabierzów, w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim[2].

Schronisko znajduje się na szczelinie północno-wschodniej ścianie skały Ogrodzieniec. Jego szczelinowaty otwór o szerokości 0,35 m i wysokości 1,15 m znajduje się pod zaklinowanym w szczelinie blokiem skalnym. Ciągnący się za nim korytarzyk za zaklinowanym kamieniem zwęża się do 0,2 m. Za kamieniem rozszerza się do 0,6 m, skręca w lewo i po mniej niż dwóch metrach zamienia w niedostępną szczelinę[1].

Obiekt powstał na pionowej szczelinie w późnojurajskich wapieniach skalistych. Ma myte i zwietrzałe ściany, miejscami są na nich dziurki, niewielkie nacieki grzybkowe, skonsolidowane mleko wapienne. Schronisko ma własny klimat, różniący się od klimatu w środowisku zewnętrznym. Jest bez przewiewu, latem chłodne. Rozproszone światło dociera do zakrętu korytarzyka, głębiej jest mrok. Namulisko składa się głównie z wapiennego gruzu zmieszanego z glebą. Przed otworem rosną drzewa, krzewy, rośliny zielne, bluszcz pospolity, paprocie, porosty i glony. Mchy i glony docierają do zakrętu korytarzyka. Ze zwierząt wewnątrz schroniska obserwowano pająki sieciarze jaskiniowe (Meta menardi) i ślimaki[1].

Historia poznania

Schronisko było znane od dawna. W 2008 r. J. Nowak w spisie jaskiń Doliny Szklarki wymienia schronisko o długości 2 m i nazwie Szczelina w Słonecznych Skałach II. Na mapce podaje też jego lokalizację[3]. Wynika z niej, że jest to schronisko obecnie noszące nazwę Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza. Dokumentację schroniska sporządziła Izabella Luty w lipcu 2014 r.[1]

W skale Ogrodzieniec znajduje się jeszcze drugi obiekt jaskiniowy – Szczelina w Słonecznych Skałach Druga[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Izabella Luty, Szczelina w Słonecznych Skałach I [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-12-17].
  2. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-12-17].
  3. ↑ J. Nowak, Jaskinie Doliny Szklarki, Kraków: czasopismo Jaskinie, 2008, 51: 28-33
  4. ↑ Izabella Luty, Szczelina w Słonecznych Skałach II [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-12-17].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.